Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế

Câu trả lời tham khảo:

Hệ thống pháp luật Việt Nam (hethongphapluat.com) xin chân thành cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đến chúng tôi. Sau khi nghiên cứu, đối chiếu với quy định của pháp luật hiện hành, chúng tôi xin đưa ra câu trả lời có tính chất tham khảo như sau:

1. Căn cứ pháp lý

 Bộ luật Dân sự 2005

 Luật Công chứng 2014

 Nghị định 29/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Công chứng.

2. Nội dung tư vấn

Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình. Di chúc có thể được lập bằng văn bản, nếu không lập được di chúc văn bản thì có thể di chúc miệng. Tuy nhiên di chúc miệng chỉ được coi là hợp pháp nếu thỏa mãn những điều kiện nhất định.

Theo khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự 2005 quy định trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng. Như vậy việc lập di chúc miệng phải trong trường hợp thực sự cấp thiết do bị bệnh tật hay các nguyên nhân khác mà không thể lập được di chúc bằng văn bản.

Theo khoản 5 Điều 652 quy định di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực

Như vậy di chúc miệng phải có ít nhất hai người làm chứng, người làm chứng không được thuộc một trong những người sau :

– Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc;

– Người chưa đủ mười tám tuổi, người không có năng lực hành vi dân sự.

Những người làm chứng ngay sau đó phải ghi chép, cùng kí tên hoặc điểm chỉ vào văn bản đó. Trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng  phải đi công chứng, chứng thực di chúc đó.

Căn cứ vào thông tin bạn cung cấp thì di chúc miệng mà bố mẹ bạn để lại chưa thỏa mãn các yêu cầu về tính hợp pháp của di chúc miệng, do vậy di chúc miệng của bố mẹ bạn không hợp pháp. Trong trường hợp này bạn muốn tất cả phần di sản thừa kế do bố mẹ bạn được để lại cho bạn đứng tên thì phải được sự đồng ý của tất cả những người được hưởng di sản thừa kế. Theo đó, tại văn phòng công chứng, những người thừa kế sẽ cùng thỏa thuận để lại di sản thừa kế cho bạn. Sau đó, bạn thực hiện thủ tục sang tên đất cho bạn theo văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế đã được công chứng. Sau này, bạn muốn chuyển nhượng lại cho em bạn phần đất thì có thể thực hiện theo các hợp đồng tặng cho, mua bán,…có công chứng hoặc chứng thực tùy thuộc vào từng điều kiện cụ thể. 

Hồ sơ và thủ tục yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế theo quy định của Điều 57 Luật Công chứng 2014 và Điều 18 Nghị định 29/2015/NĐ-CP như sau:

Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế

Giấy chứng tử

Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và những người được hưởng di sản thừa kế

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các giấy tờ về tài sản

Giấy tờ chứng minh nhân dân/ hộ chiếu hoặc các giấy tờ tùy thân khác của những người thừa kế thỏa thuậ phân chia di sản thừa kế

Đơn đề nghị yêu cầu công chứng.

Người yêu cầu công chứng nộp hồ sơ yêu cầu đến tổ chức hành nghề công chứng, công chứng viên tiếp nhận hồ sơ về kiểm tra để xác định hồ sơ đầy đủ hay chưa, tính hợp pháp của việc thỏa thuận phân chia di sản, trong trường hợp cho rằng chưa rõ rang trong việc hưởng di sản thì có quyền xác minh hoặc yêu cầu giám định, có quyền từ chối đề yêu cầu công chứng.

>>> Luật sư tư vấn pháp luật về hiệu lực của di chúc miệng: 024.6294.9155

Nếu hồ sơ được xác định là hợp lệ và nội dung thỏa thuận phân chia di sản là hợp pháp, có căn cứ, tổ chức hành nghề công chứng có trách nhiệm niêm yết việc thụ lý công chứng văn bản thỏa thuậ phân chia di sản Việc niêm yết phải được thực hiện trong 15 ngày tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú của cùng hoặc nơi cư trú có thời hạn cuối cùng của người để lại di sản. Sau đó công chứng viên tiến hành thủ tục công chứng.

Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế đã được công chứng là một trong những căn cứ để đăng ký quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất cho những người được hưởng di sản.

Sau khi thực hiện thủ tục công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế, bạn nộp hồ sơ gửi đến Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện thủ tục đăng ký tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Sau khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bạn muốn tặng cho lại quyền sử dụng đất cho em trai bạn, thì cần lập hợp đồng đồng tặng cho có công chứng hoặc chứng thực theo quy định của Điểm a Khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013. Sau đó thực hiện thủ tục đăng ký sang tên quyền sử dụng đất tại Văn phòng đăng ký đất đai. 

Hồ sơ gồm:

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế/ Hợp đồng tặng cho có công chứng, chứng thực. 

Giấy tờ chứng minh thông tin cá nhân.

Đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất theo Mẫu số 09/ĐK.

Trên đây là câu trả lời của Hệ Thống Pháp Luật Việt Nam liên quan đến yêu cầu câu hỏi của bạn. Hy vọng câu trả lời của chúng tôi sẽ hữu ích cho bạn.

Nếu có bất cứ vướng mắc gì về pháp lý mời bạn tiếp tục đặt câu hỏi. Chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp.

Trân trọng cảm ơn.

BBT. Hệ Thống Pháp Luật Việt nam