Đã ly hôn có được khởi kiện giành lại quyền nuôi con không?

Câu trả lời tham khảo:

Hệ thống pháp luật Việt Nam (hethongphapluat.com) xin chân thành cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đến chúng tôi. Sau khi nghiên cứu, đối chiếu với quy định của pháp luật hiện hành, chúng tôi xin đưa ra câu trả lời có tính chất tham khảo như sau:

Trường hợp 1: Hai vợ chồng bạn có đăng ký kết hôn lại với nhau thì khi này bạn muốn giành quyền nuôi hai con bạn sẽ phải thực hiện thủ tục ly hôn với vợ. Tuy nhiên, trong trường hợp này bạn sẽ chưa thực hiện được việc ly hôn đơn phương với vợ khi con bạn mới 8 tháng tuổi. Bởi theo quy định tại khoản 3, Điều 51 Luật hôn nhân gia đình 2014 thì chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Như vậy, trong trường hợp này trừ khi vợ bạn đơn phương ly hôn hoặc hai vợ chồng thuận tình ly hôn thì hai vợ chồng bạn mới giải quyết được vấn đề ly hôn và vấn đề quyền nuôi con. Nếu vợ bạn không muốn ly hôn với bạn thì bạn phải đợi khi con bạn đủ 12 tháng tuổi thì bạn mới có thể làm đơn đơn phương ly hôn với vợ và yêu cầu Tòa án giải quyết vấn đề nuôi con.

Mặt khác, bạn nêu hai vợ chồng bạn có hai con, một cháu 5 tuổi và một cháu 8 tháng tuổi. Trong trường hợp này bạn muốn giành quyền nuôi hai con thì bạn phải chứng minh được mình đủ điều kiện nuôi con và vợ bạn không đáp ứng điều kiện nuôi con. Theo quy định tại Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 về việc trông nom chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn như sau:

“1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”

Theo quy định trên, con dưới 36 tháng tuổi sẽ ưu tiên giao trực tiếp cho mẹ nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con. Theo đó, nếu không có thỏa thuận giữa bạn và vợ về việc ai nuôi con 8 tháng tuổi và vợ bạn đủ điều kiện nuôi con thì vợ bạn được ưu tiên nuôi con nhỏ.

Điều kiện nuôi con sẽ xem xét dựa trên các điều kiện chính sau: Kinh tế: có thu nhập ổn định, đảm bảo cuộc sống cho con. Nhân thân: có nhân thân tốt, chưa từng phạm tội, có lối sống lành mạnh và các yếu tố khác. Còn đối với con 5 tuổi, tòa án sẽ dựa trên 02 điều kiện chính trên giữa cha và mẹ để xem xét giao con cho ai nuôi là hợp lý. Tuy nhiên, ở đây bạn nêu vợ bạn hiện tại không có thời gian chăm sóc con đang ở Hà Nội để con cho ông bà ngoại chăm sóc. Bạn có thể cung cấp căn cứ này để Tòa án xem xét, giải quyết về việc nuôi con.

Trường hợp 2: hai vợ chồng bạn quay về chung sống với nhau nhưng không đăng ký kết hôn. Trong trường hợp này, bạn vẫn có quyền khởi kiện thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn đối với đứa con 5 tuổi. Còn đứa bé 8 tháng tuổi thì bạn có thể yêu cầu Tòa án giải quyết về vấn đề nuôi con khi nam nữ chung sống với nhau như vợ chồng. Cụ thể:

Theo quy định tại Điều 71 Luật hôn nhân và gia định 2014 thì cha, mẹ có nghĩa vụ và quyền ngang nhau, cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình. 

Bên cạnh đó, Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn như sau:

“Điều 84. Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

Trên đây là câu trả lời của Hệ Thống Pháp Luật Việt Nam liên quan đến yêu cầu câu hỏi của bạn. Hy vọng câu trả lời của chúng tôi sẽ hữu ích cho bạn.

Nếu có bất cứ vướng mắc gì về pháp lý mời bạn tiếp tục đặt câu hỏi. Chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp.

Trân trọng cảm ơn.

BBT. Hệ Thống Pháp Luật Việt nam