Quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi bị xử lý thế nào?

Câu trả lời tham khảo:

Hệ thống pháp luật Việt Nam (hethongphapluat.com) xin chân thành cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đến chúng tôi. Sau khi nghiên cứu, đối chiếu với quy định của pháp luật hiện hành, chúng tôi xin đưa ra câu trả lời có tính chất tham khảo như sau:

1. Căn cứ pháp lý

Bộ luật hình sự năm 2015

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự 2015

2. Nội dung tư vấn

Dựa theo thông tin bạn cung cấp thì bạn đã có quan hệ tình dục với một cô gái thiếu 03 tháng nữa mới đủ 16 tuổi, tức là chưa đủ 16 tuổi. Trường hợp này, mặc dù bạn có đeo đồ bảo hộ (ví dụ bao cao su) nhưng khi bạn đã quan hệ tình dục với người này thì đều cho thấy bạn đã có hành vi giao cấu với người dưới 16 tuổi. Trường hợp này, bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội phạm liên quan đến việc giao cấu với trẻ em. Cụ thể:

• Về tội hiếp dâm trẻ em, cụ thể người dưới 16 tuổi.

Căn cứ theo quy định tại Điều 142 Bộ luật hình sự năm 2015, được sửa đổi bởi khoản 24 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự 2015 thì:

“Điều 142. Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ;

b). Giao cấu hoặc thực hiện hành vi tình dục khác với người dưới 13 tuổi.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Có tính chất loạn luân;

b) Làm nạn nhân có thai;

c) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%

…”

Căn cứ theo quy định tại Điều 142 Bộ luật hình sự năm 2015, được sửa đổi bởi khoản 24 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự 2015 được trích dẫn ở trên thì hiếp dâm được hiểu là hành vi xâm hại tình dục của nạn nhân trái ý muốn của họ thông qua việc thực hiện hành vi giao cấu. Hành vi giao cấu được hiểu là một người chủ động dùng bộ phận sinh dục của mình khi tiếp xúc với các bộ phận khác trên cơ thể của đối phương (thường là bộ phận sinh dục) và thực hiện các hành động để đạt được mục đích thỏa mãn tình dục.

Một người được xác định là có hành vi hiếp dâm được xác định là người có hành vi dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân, hoặc thủ đoạn giao cấu khác để khống chế, ép buộc họ thực hiện hành vi giao cấu trái ý muốn. Trong đó:

Hành vi dùng vũ lực thông thường được thể hiện ở các hành vi như vật lộn, giữ chân tay, bịt mồm, bóp cổ, đánh đấm, trói… để khống chế, làm tê liệt sự kháng cự của người bị hại để người phạm tội có thể giao cấu hoặc thực hiện hành vi tình dục khác. Còn đe dọa dùng vũ lực là hành vi dùng lời nói hoặc hành động để uy hiếp tinh thần của người khác khiến cho người bị đe dọa sợ hãi như dọa giết, dọa đánh… mà phải để cho người phạm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi tình dục trái ý muốn của họ. Còn lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân là trường hợp nạn nhân rơi vào tình trạng nếu như bị người khác giao cấu thì không thể chống cự lại được như bị bại liệt, bị bệnh tật, hoặc bị ngất, bị hôn mê…

Việc thực hiện những hành vi trên nhằm mục đích giao cấu trái với ý muốn của nạn nhân. Hành vi này xâm phạm quyền tự do tình dục của con người. Khi bạn thực hiện những hành vi này với người chưa đủ 16 tuổi thì bạn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi được quy định tại Điều 142 Bộ luật hình sự năm 2015, được sửa đổi bởi khoản 24 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự 2015, với khung hình phạt từ 7 – 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.

• Về tội cưỡng dâm người dưới 16 tuổi. 

Trường hợp người mà bạn thực hiện hành vi giao cấu là người đang ở trong tình trạng lệ thuộc bạn hoặc trong tình trạng quẫn bách và bạn có những hành vi hoặc thủ đoạn khác khiến người này phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác thì bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi theo quy định tại Điều 144 Bộ luật hình sự năm 2015, được sửa đổi bởi khoản 26 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Bộ luật hình sự 2015. Cụ thể:

“Điều 144. Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi

1. Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi đang ở trong tình trạng lệ thuộc mình hoặc trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm: 

a) Có tính chất loạn luân; 

b) Làm nạn nhân có thai; 

c) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%; 

….”

Đối với tội cưỡng dâm người dưới 16 tuổi thì người bị hại phải có mối quan hệ lệ thuộc với người phạm tội về nhiều mặt như về vật chất (ví dụ được nuôi dưỡng, được trợ giúp các điều kiện sinh sống, chăm sóc…), về xã hội (ví dụ giữa giáo viên với học sinh, giữa bác sĩ với bệnh nhân), về tín ngưỡng (ví dụ giữa tín đồ với chức sắc tôn giáo), về gia đình (ví dụ giữa anh chị em cùng cha khác mẹ…). Tất cả mối quan hệ nêu trên phải là mối quan hệ lệ thuộc thực sự, tức người phạm tội phải có uy thế nhất định đối với người bị hại là người dưới 16 tuổi.

Ngoài việc người bị hại phải có mối quan hệ lệ thuộc với người phạm tội thì đối với tội cưỡng dâm người dưới 16 tuổi, người bị hại cũng có thể là trẻ em đang ở trong tình trạng quẫn bách. Trường hợp này được hiểu là trẻ em đó đang gặp những khó khăn lớn về kinh tế hoặc những khó khăn đặc biệt khác… khó có thể khắc phục được hoặc đang gặp hiểm họa (như cha, mẹ đang mắc bệnh hiểm nghèo không có tiền đưa đi chữa trị hoặc gia đình bị thiên tai nên bị túng thiếu, nghiêm trọng cần có ngay sự giúp đỡ…).

Trong tội cưỡng dâm người dưới 16 tuổi, người phạm tội đã lợi dụng mối quan hệ lệ thuộc hoặc tình trạng quẫn bách của nạn nhân để thực hiện hành vi giao cấu trái ý muốn của họ. Trường hợp này, căn cứ theo quy định tại Điều 144 Bộ luật hình sự năm 2015, được sửa đổi bởi khoản 26 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Bộ luật hình sự 2015 thì người phạm tội (ở đây là bạn) có thể bị phạt tù từ 05 năm đến 20 năm, hoặc tù chung thân, phụ thuộc vào mức độ vi phạm.

• Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 16 tuổi.

Theo quy định tại Điều 145 Bộ luật hình sự năm 2015 thì:

“Điều 145. Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi

1. Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Phạm tội 02 lần trở lên;

b) Đối với 02 người trở lên;

c) Có tính chất loạn luân;

d) Làm nạn nhân có thai;

…”

Căn cứ theo quy định tại Điều 145 Bộ luật hình sự năm 2015 thì trường hợp bạn có hành vi quan hệ tình dục (giao cấu) với người dưới 16 tuổi nhưng không thuộc các trường hợp được quy định tại Điều 142, Điều 144 Bộ luật hình sự năm 2015 (về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, và tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi) như đã phân tích ở trên thì bạn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác đối với 16 tuổi nếu bạn đã từ đủ 18 tuổi trở lên. Trường hợp này khung hình phạt áp dụng với bạn được xác định là bị phạt tù từ 1 năm đến 15 năm.

Xem xét trong trường hợp của bạn, trong thông tin bạn khẳng định mình có quan hệ với người chưa đủ 16 tuổi nhưng không nói rõ bạn với bạn gái đó có quan hệ như thế nào, việc quan hệ tình dục (giao cấu) của bạn và người ấy là tự nguyện hay có sự đe dọa cưỡng ép? Việc bạn khẳng định bạn có đeo đồ bảo hộ, chỉ xác định về việc bạn có biện pháp phòng ngừa để tránh gây ra hậu quả làm nạn nhân có thai, chứ không thể phủ nhận việc bạn có quan hệ tình dục với người này. Trường hợp này, khi bị phát hiện thì bạn vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi của mình. Tuy nhiên, do trong thông tin không nêu rõ nên tội mà bạn phạm phải là hiếp dâm người dưới 16 tuổi, hay cưỡng dâm người dưới 16 tuổi hay giao cấu với trẻ em phụ thuộc vào các tình tiết, bằng chứng trong sự việc của bạn. Bạn cần căn cứ vào tình hình thực tế để có sự xác định cụ thể.

Như vậy, mặc dù đã sử dụng biện pháp bảo vệ, nhưng bạn đã thực hiện hành vi giao cấu với người dưới 16 tuổi, nên bạn sẽ phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình. Tùy vào từng trường hợp, dựa trên bằng chứng và tình tiết cụ thể mà bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo một trong các tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, cưỡng dâm người dưới 16 tuổi hoặc giao cấu với người dưới 16 tuổi. Bạn cần căn cứ vào tình huống của mình để có sự xác định cụ thể.

Trên đây là câu trả lời của Hệ Thống Pháp Luật Việt Nam liên quan đến yêu cầu câu hỏi của bạn. Hy vọng câu trả lời của chúng tôi sẽ hữu ích cho bạn.

Nếu có bất cứ vướng mắc gì về pháp lý mời bạn tiếp tục đặt câu hỏi. Chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp.

Trân trọng cảm ơn.

BBT. Hệ Thống Pháp Luật Việt nam