BÁO CÁO

TỔNG KẾT ĐỀ ÁN TUYÊN TRUYỀN, PHỔ BIẾN PHÁP LUẬT CHO NGƯỜI SỬ DỤNG LAO ĐỘNG VÀ NGƯỜI LAO ĐỘNG TRONG CÁC LOẠI HÌNH DOANH NGHIỆP GIAI ĐOẠN 2009 - 2012 VÀ 2013 - 2016

Sau thời gian triển khai thực hiện Đề án tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người sử dụng lao động và người lao động trong các loại hình doanh nghiệp; thực hiện Công văn số 1942/LĐTBXH-PC ngày 01/6/2016 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về việc hướng dẫn tổng kết Đề án 31, Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Bình báo cáo tình hình, kết quả thực hiện Đề án trên địa bàn tỉnh giai đoạn từ 2009 - 2012 và 2013 - 2016 như sau:

I. TÌNH HÌNH CHUNG

Ninh Bình là tỉnh cực Nam của đồng bằng Châu thổ sông Hồng, có diện tích tự nhiên là 1.377,57 km², dân số 935.808 người, trong đó chủ yếu là dân tộc Kinh và dân tộc Mường. Đơn vị hành chính được chia thành 06 huyện và 02 thành phố.

1. Số lượng doanh nghiệp

Theo số liệu thống kê, tỉnh Ninh Bình có 4.061 doanh nghiệp được đăng ký thành lập, trong đó có 2.400 doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất, kinh doanh còn lại là các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ và hộ kinh doanh nhỏ.

Trong tổng số 2.400 doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất, kinh doanh có 17 Doanh nghiệp nhà nước, 51 Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, 2.332 Doanh nghiệp ngoài quốc doanh.

2. Số lao động

Tổng số lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp trên địa bàn toàn tỉnh là 144.808 người (lao động nữ là 55.429 người). Trong đó, lao động đang làm việc chia theo loại hình doanh nghiệp: Khu vực doanh nghiệp nhà nước là 5.992 lao động; Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là 47.742 lao động; Doanh ngoài quốc doanh là 91.074 lao động.

3. Doanh nghiệp trong Khu công nghiệp, cụm công nghiệp

Toàn tỉnh có 4 khu công nghiệp với 59 doanh nghiệp đang hoạt động, sử dụng trên 56.038 lao động; 09 cụm công nghiệp đang hoạt động với tổng số dự án đầu tư là 171 dự án, trong đó có 59 dự án của doanh nghiệp và 112 dự án do các cá nhân, hộ sản xuất đầu tư với tổng số lao động là trên 6.000 lao động.

4. Số Hợp tác xã

Tỉnh Ninh Bình có 348 đơn vị hoạt động theo Luật Hợp tác xã thu hút trên 380.000 lao động tham gia. Trong đó có 230 HTX lĩnh vực nông nghiệp, 26 HTX chuyên ngành, 24 HTX phi nông nghiệp, 36 quỹ tín dụng nhân dân, 26 doanh nghiệp và 6 tổ hợp tác.

II. TÌNH HÌNH VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÔNG TÁC

1. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo:

Thực hiện Quyết định số 31/2009/QĐ-TTg ngày 24/02/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người sử dụng lao động và người lao động trong các loại hình doanh nghiệp từ năm 2009 đến năm 2012; Công văn số 2717/LĐTBXH-PC ngày 08/8/2012 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về việc tiếp tục thực hiện Đề án 31 đến năm 2016. Tỉnh Ninh Bình đã ban hành nhiều văn bản lãnh đạo chỉ đạo công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử dụng lao động:

- Về cơ cấu tổ chức:

UBND tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo và tổ chuyên viên giúp việc thực hiện Đề án 31 nhằm tham mưu giúp UBND tỉnh chỉ đạo, tổ chức triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật lao động, pháp luật công đoàn, các pháp luật khác liên quan tới hoạt động của doanh nghiệp; quyền, nghĩa vụ công dân cho người lao động và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh (Quyết định số 739/QĐ-UBND ngày 25/9/2012).

Ban Chỉ đạo thường xuyên được củng cố, kiện toàn đảm bảo đầy đủ thành phần, số lượng nhằm thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao (Quyết định số 810/QĐ-UBND ngày 07/10/2014; Quyết định số 449/QĐ-UBND ngày 13/4/2016 của UBND tỉnh về việc kiện toàn Ban chỉ đạo và tổ chuyên viên giúp việc thực hiện Đề án 31 giai đoạn 2013 - 2016).

- Về công tác lãnh đạo, chỉ đạo:

Tỉnh ủy tỉnh Ninh Bình ban hành Thông tri số 05/TT-TU ngày 14/6/2011 về tăng cường công tác phổ biến giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ và người dân;

Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành: Nghị quyết số 22/2009/NQ-HĐND ngày 17/12/2009 về việc phê duyệt Đề án phổ biến, giáo dục pháp luật từ năm 2010 - 2015 trên địa bàn tỉnh; Nghị quyết số 17/NQ-HĐND ngày 22/7/2015 về việc phê duyệt Đề án số 07/ĐA-UBND ngày 23/6/2015 của UBND tỉnh về phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2016 - 2020;

UBND Tỉnh ban hành các văn bản: Quyết định số 266/2010/QĐ-UBND ngày 25/3/2010 về việc ban hành kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn từ năm 2010 - 2015; Kế hoạch số 44/KH-UBND ngày 05/12/2012 về phổ biến giáo dục pháp luật từ năm 2008 - 2012; Kế hoạch số 50/KH-UBND ngày 19/9/2012 về việc triển khai Đề án tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người sử dụng lao động và người lao động trong các loại hình doanh nghiệp giai đoạn 2013 - 2016 và một số văn bản chỉ đạo về việc tăng cường thực hiện các hoạt động như: thường xuyên nắm bắt tình hình sử dụng, cắt giảm lao động; các biện pháp phòng ngừa tranh chấp lao động và đình công; ngăn chặn suy giảm, duy trì tăng trưởng kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội; bảo đảm an ninh, an toàn trong các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh.

2. Việc kiện toàn bộ máy chỉ đạo, các đơn vị chuyên trách

Ban Chỉ đạo Đề án 31 của tỉnh do đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban, đồng chí Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội làm Phó trưởng ban, các thành viên gồm lãnh đạo các Sở, ngành, tổ chức xã hội: Sở Tư pháp, Sở Tài chính, Liên Đoàn lao động tỉnh, Liên minh Hợp tác xã;

Ban Chỉ đạo có tổ chuyên viên giúp việc, thành phần của tổ chuyên viên giúp việc do thành viên Ban Chỉ đạo cử 01 cán bộ của đơn vị tham gia. Tổ chuyên viên giúp việc cũng thường xuyên được kiện toàn khi có sự thay đổi về nhân sự của các ngành thành viên.

UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử dụng lao động giai đoạn 2013 - 2016. Trong đó, phân công cụ thể trách nhiệm của từng đơn vị (Sở Lao động - Thương binh và Xã hội là cơ quan chủ trì thực hiện tiểu Đề án 1 và 4; Liên đoàn Lao động tỉnh chủ trì thực hiện tiểu Đề án 3; Liên minh Hợp tác xã chủ trì thực hiện tiểu Đề án 5) với tổng kinh phí của cả giai đoạn là 2.565.810.000 đồng (Hai tỷ năm trăm sáu mươi lăm triệu, tám trăm mười nghìn đồng). Hàng năm, căn cứ dự toán kinh phí của các ngành thành viên, Sở Tài chính thẩm định trình UBND tỉnh cấp kinh phí hoạt động của Đề án.

3. Việc thực hiện các giải pháp của Đề án

Thực hiện các giải pháp và nội dung chương trình kế hoạch đã được HĐND và UBND tỉnh phê duyệt, các ngành thành viên và UBND các huyện, thành phố chủ động xây dựng và ban hành kế hoạch riêng của từng cơ quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao; tổ chức, thực hiện và lồng ghép tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp.

Trong thời gian qua, được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh, các ngành, các cấp đã tích cực triển khai thực hiện tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh và đạt được kết quả quan trọng, từng bước làm chuyển biến nhận thức về pháp luật của người sử dụng lao động và người lao động. Kết quả như sau:

a) Hoạt động biên soạn tài liệu nguồn

- Sở Lao động Thương binh và Xã hội

+ Về sách, tài liệu các loại: Đã biên soạn và cấp phát hơn 25.000 cuốn sách về pháp luật lao động. Trong đó: Cung cấp 18 cuốn sách về chế độ, chính sách mới về Tiền lương, BHXH, ATVSLĐ; 40 cuốn sách về Hệ thống các văn bản hướng dẫn thực hiện một số quy định của Bộ luật Lao động; 200 cuốn câu hỏi và giải đáp về chính sách bảo hiểm xã hội; 180 cuốn Tài liệu nguồn pháp luật lao động; 180 cuốn Những nội dung mới của Bộ luật lao động năm 2012; 25 cuốn Bộ luật lao động và các văn bản hướng dẫn thi hành; 1.100 cuốn Sổ tay phổ biến pháp luật lao động; 4.500 cuốn Sổ tay pháp luật lao động và hơn 6000 cuốn sách các loại về an toàn vệ sinh lao động;

+ Về tờ rơi: Đã in ấn và phát hành trên 65.000 tờ rơi các loại (Trong đó: 7.500 tờ rơi về “Một số quy định của pháp luật lao động”; 7.500 tờ rơi về “Những điều cần biết về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp”; cung cấp hơn 50.000 tờ rơi các loại khác về an toàn vệ sinh lao động).

+ Về tranh, áp phích, đĩa, băng rôn: Cung cấp hơn 800 tranh áp phích; 250 đĩa các loại về công tác an toàn vệ sinh lao động; treo 200 băng zôn tuyên truyền về công tác an toàn vệ sinh lao động nhân dịp hưởng ứng tuần lễ quốc gia phòng chống cháy nổ của tỉnh hàng năm.

+ Biên soạn nhiều chuyên đề và bài giảng về hướng dẫn kỹ năng tư vấn, tuyên truyền phổ biến pháp luật, kỹ năng thương lượng, hòa giải liên quan đến pháp luật lao động và quan hệ lao động trong các doanh nghiệp.

- Liên đoàn Lao động tỉnh

+ Về sách, báo, tạp chí các loại: Đã biên soạn và phát hành trên 13.500 cuốn Bản tin Lao động và Công đoàn; 340 đề cương tuyên truyền, phổ biến những nội dung của Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn, Luật BHXH... Đăng ký và cung cấp 200 số báo Lao động; 1000 tập san Bảo hộ lao động, tạp chí lao động và công đoàn.

+ Về tờ rơi: đã cấp phát 45.000 tờ rơi tuyên truyền về kiến thức pháp luật.

b) Hoạt động tập huấn, hội nghị, hội thảo, hội thi, giao lưu đối thoại

- Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

+ Tổ chức 34 Hội nghị, tập huấn về pháp luật lao động với tổng số trên 500 lượt người tham dự với thành phần chủ yếu là đại diện người sử dụng lao động, cán bộ làm công tác nhân sự, công đoàn tại các doanh nghiệp; đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý lao động của ngành Lao động TBXH, Liên đoàn lao động, Bảo hiểm xã hội; cán bộ trực tiếp làm công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật tại Ban quản lý các khu công nghiệp của tỉnh, Hiệp hội doanh nghiệp, Liên minh hợp tác xã, Sở Tư pháp, thành viên Hội đồng trọng tài lao động tỉnh và các Hòa giải viên lao động ...

+ Tổ chức 23 cuộc phổ biến, giao lưu đối thoại trực tiếp với người lao động và người sử dụng lao động tại các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động và có nguy cơ xảy ra tranh chấp lao động với 7.000 người tham dự.

+ Giai đoạn 2011 - 2015 đã tổ chức 112 lớp huấn luyện, hỗ trợ huấn luyện, hội thảo, lớp xây dựng hệ thống quản lý về công tác ATVSLĐ cho 6.500 người là cán bộ quản lý nhà nước cấp huyện, thành phố và người sử dụng lao động, cán bộ làm công tác ATVSLĐ, người lao động làm nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, người làm công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về ATVSLĐ; Tiến hành tư vấn về công tác ATVSLĐ tại 115 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

+ Năm 2013, tổ chức 01 Hội thi sân khấu hóa “Tìm hiểu chính sách pháp luật lao động và Bình đẳng giới” với 10 đội tham gia từ 8 huyện, thị xã, thành phố và 02 doanh nghiệp thu hút được hơn 500 người tham dự trực tiếp và hàng nghìn người theo dõi qua truyền hình Ninh Bình, Báo Ninh Bình.

- Liên đoàn Lao động tỉnh

+ Tổ chức 308 cuộc “Giao lưu - đối thoại” trong tháng công nhân hàng năm tại các cơ quan, doanh nghiệp với sự tham gia của 21.069 lượt người; 557 buổi sinh hoạt nói chuyện chuyên đề cho 19.429 lượt người.

+ Phối hợp tổ chức 04 hội thi an toàn vệ sinh viên nhân dịp Tuần lễ quốc gia ATVSLĐ - PCCN tại 04 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, thu hút 1.000 lao động tham gia.

- Liên minh hợp tác xã

+ Tổ chức 04 lớp tập huấn, trong đó 02 lớp cho người sử dụng lao động với 150 người và 02 lớp cho 165 người lao động thường xuyên trong các hợp tác xã. Hàng năm, lồng ghép thông qua các chương trình của lớp bồi dưỡng, cập nhật chủ trương, chính sách mới về kinh tế tập thể, các hội thảo, hội nghị đầu bờ, từ đó tạo điều kiện cho công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật được diễn ra đồng bộ, rộng khắp.

- Sở Tư pháp

+ Tổ chức 02 hội nghị tuyên truyền phổ biến pháp luật kinh doanh cho gần 250 đại biểu đại diện cho các doanh nghiệp; Tổ chức 12 lớp bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho cán bộ quản lý, cán bộ pháp chế doanh nghiệp, cán bộ hợp tác xã, cán bộ thực hiện công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp với gần 1.000 lượt đại biểu tham dự về các vấn đề như giao dịch bảo đảm, chính sách thuế đối với doanh nghiệp, hợp đồng thương mại, tranh chấp thương mại...

+ Phối hợp với Ban quản lý 585 - Bộ Tư pháp tổ chức 01 hội nghị tọa đàm tăng cường năng lực cho cán bộ thực hiện công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp; 01 lớp bồi dưỡng các chuyên đề pháp luật kinh doanh cho các doanh nghiệp.

+ Phối hợp với các địa phương, đơn vị tổ chức 82 hội nghị lồng ghép tuyên truyền, phổ biến pháp luật về những nội dung Bộ luật Lao động và các văn bản có liên quan đến cán bộ, công chức và người lao động của các sở, ban, ngành và phòng tư pháp các huyện, thành phố.

+ Hàng năm, tổ chức khảo sát nhu cầu hỗ trợ pháp lý cho gần 200 doanh nghiệp; 03 buổi tọa đàm nhằm trao đổi trực tiếp và trả lời những vấn đề pháp lý còn vướng mắc của doanh nghiệp về lĩnh vực lao động, xuất nhập khẩu, phòng cháy chữa cháy, thành lập doanh nghiệp...

c) Hoạt động truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng

Hàng năm, các ngành thành viên của Đề án căn cứ theo chức năng nhiệm vụ đã phối hợp với Báo Ninh Bình, Đài Phát thanh và truyền hình Ninh Bình, Đài Truyền thanh cấp huyện, cấp xã đăng nhiều tin, bài, phóng sự tập trung tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động và các quy định pháp luật khác liên quan tới hoạt động của doanh nghiệp, hợp tác xã; quyền, nghĩa vụ công dân và người lao động trong các loại hình doanh nghiệp và trong các hợp tác xã theo mô hình doanh nghiệp. Cụ thể:

- Hằng năm, nhân dịp hưởng ứng Tuần lễ quốc gia về An toàn vệ sinh lao động - PCCN, trên các trang báo và trên sóng Đài phát thanh và truyền hình tỉnh đều có các tin, bài, phóng sự tuyên truyền, đưa tin về tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác an toàn vệ sinh lao động - PCCN. Ngoài ra, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp Báo Lao động xã hội, Tạp chí lao động xã hội và Ban khoa giáo Đài truyền hình Việt Nam xây dựng chương trình và đưa các tin, bài, phóng sự chuyên đề “Ninh Bình với công tác an toàn vệ sinh lao động”.

- UBND thành phố Ninh Bình đã chỉ đạo Đài phát thanh thành phố duy trì thực hiện phát sóng 204 lượt chuyên mục phổ biến pháp luật cho người sử dụng lao động và người lao động, thời gian phát sóng vào thứ 6 hàng tuần, thời lượng phát sóng từ 5-7 phút/chuyên mục; 84 lượt chuyên mục lao động và công đoàn, thời gian phát sóng vào mùng 7 hàng tháng, thời lượng phát sóng 10 phút/chuyên đề.

Ngoài ra, các ngành thành viên của Đề án cũng thường xuyên cập nhật và đăng tải nhiều văn bản về pháp luật lao động và các quy định pháp luật khác liên quan tới hoạt động của doanh nghiệp, hợp tác xã; quyền, nghĩa vụ của công dân trong các loại hình doanh nghiệp, các hợp tác xã theo mô hình doanh nghiệp trên trang thông tin điện tử chính thức của đơn vị mình để các doanh nghiệp thuận tiện trong theo dõi, tra cứu.

d) Hoạt động tuyên truyền bằng hình thức hướng dẫn các văn bản pháp luật; hỏi đáp pháp luật qua trả lời đơn thư; qua các cuộc hòa giải, giải quyết tranh chấp lao động và đình công, qua hoạt động của sàn giao dịch việc làm

- Ngành Lao động Thương binh và Xã hội, Liên đoàn Lao động và Ban quản lý các khu công nghiệp cung cấp và triển khai nhiều văn bản quy phạm pháp luật, các văn bản hướng dẫn thực hiện chính sách lao động, tiền lương, BHXH đến các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh; Phối hợp với các doanh nghiệp tuyên truyền pháp luật lao động đến người lao động và người sử dụng lao động thông qua các hình thức như: hướng dẫn xây dựng Nội quy lao động, ký kết Thỏa ước lao động tập thể, xây dựng thang, bảng lương, Quy chế trả lương, thông qua hòa giải và giải quyết tranh chấp lao động ...

- Cùng với các hình thức tuyên truyền nêu trên, các Sở, ngành thành viên của Đề án đã tư vấn trực tiếp hoặc gián tiếp hơn 500 cuộc về các quy định của pháp luật qua điện thoại, địa chỉ email và giải đáp đơn thư thắc mắc của các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

4. Tình hình tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động, người sử dụng lao động trên địa bàn của tỉnh

Thực hiện mục tiêu của Đề án, các tiểu Đề án, các ngành thành viên và các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã tích cực đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động bằng nhiều hình thức phong phú như: Tuyên truyền trên Đài, Báo; hướng dẫn bằng văn bản để các doanh nghiệp tổ chức thực hiện; tuyên truyền thông qua các hội nghị, hội thảo, tọa đàm, giao lưu đối thoại trực tiếp, thông qua các buổi hòa giải, giải quyết tranh chấp lao động, đình công; phối hợp với các ngành, đoàn thể có liên quan tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về kiến thức pháp luật cho người lao động và người sử dụng lao động; Biên soạn và phát hành cẩm nang về pháp luật lao động; Luật Công đoàn và các chính sách bảo hiểm xã hội; Phát hành nhiều tờ rơi, ấn phẩm, tranh áp phích và sách các loại; Giải đáp các đơn thư thắc mắc về chính sách, chế độ của người lao động qua điện thoại, địa chỉ email và qua đường bưu điện; trả lời những vấn đề pháp lý còn vướng mắc của doanh nghiệp về lĩnh vực lao động, xuất nhập khẩu, phòng cháy chữa cháy, thành lập doanh nghiệp thông qua các cuộc tọa đàm, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp; đăng tải thông tin pháp luật trên trang thông tin điện tử của tỉnh, của sở, ngành các ngành thành viên.

Nội dung tuyên truyền: chủ yếu tập trung tuyên truyền về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng lao động và người lao động tại các doanh nghiệp và trong các hợp tác xã theo mô hình doanh nghiệp; các quy định liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp; việc thực hiện các quy định của pháp luật như: thực hiện mức lương tối thiểu chung, lương tối thiểu vùng, xây dựng thang, bảng lương, quy chế trả lương; việc ký kết hợp đồng lao động, thực hiện thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất; chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; việc thực hiện công tác an toàn vệ sinh lao động tại doanh nghiệp; hướng dẫn thực hiện quy chế phối hợp giải quyết bước đầu các vụ đình công không đúng quy định của pháp luật lao động.

5. Hoạt động phối hợp của các cơ quan trong việc thực hiện Đề án 31

UBND tỉnh đã chỉ đạo và đã thực hiện tốt cơ chế phân cấp và phối hợp trong việc thực hiện các hoạt động của Đề án; giao cho các Sở, ngành chịu trách nhiệm thực hiện từng Tiểu đề án;

Các cơ quan chịu trách nhiệm thực hiện từng Tiểu đề án và các ngành liên quan có sự phối hợp chặt chẽ trong việc thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động cho người lao động và người sử dụng lao động, đưa nội dung này vào chương trình phối hợp công tác hàng năm; phối hợp liên ngành thanh tra, kiểm tra tình hình thực hiện pháp luật lao động tại các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Các thành viên liên quan như: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Tài chính, Sở Tư pháp, Sở Thông tin và Truyền thông, Đài phát thanh và truyền hình tỉnh, Báo Ninh Bình, Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố đã phối hợp tổ chức thực hiện các biện pháp tuyên truyền, phổ biến pháp luật phù hợp đến với người sử dụng lao động và người lao động trên phạm vi, địa bàn quản lý đạt theo mục tiêu đề ra của tỉnh.

6. Vai trò, trách nhiệm của doanh nghiệp trong công tác tuyên truyền, phổ biến

Các Doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã chủ động, tích cực trong việc phối hợp, tổ chức, triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật lao động và các văn bản liên quan; thường xuyên tạo điều kiện cho người lao động tiếp cận, tìm hiểu các quy định của pháp luật lao động qua đó tạo sự chuyển biến trong nhận thức và ý thức qua đó chấp hành tốt các quy định của pháp luật góp phần ngăn ngừa các tranh chấp lao động trong doanh nghiệp.

7. Kinh phí, cơ sở vật chất

Giai đoạn 2009 - 2012, các ngành thành viên thực hiện Đề án thông qua việc lồng ghép với các hoạt động triển khai Đề án phổ biến giáo dục, pháp luật giai đoạn 2010 - 2015 của Hội đồng phổ biến giáo dục pháp luật của Tỉnh.

Giai đoạn 2013 - 2016, Kinh phí ngân sách của tỉnh cấp cho hoạt động của Đề án 31 là 948 triệu đồng (Năm 2013: 270 triệu đồng; Năm 2014: 378 triệu đồng; Năm 2015: 200 triệu đồng; năm 2016: 100 triệu đồng). Ngoài ra, các Sở, ngành thành viên thực hiện Đề án tiếp tục phối hợp và lồng ghép với việc thực hiện Đề án tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật giai đoạn 2016 - 2020 của Hội đồng phổ biến giáo dục pháp luật của Tỉnh để hoạt động của Đề án 31 đạt hiệu quả cao.

III. Đánh giá chung

I. Về ưu điểm

Trong thời gian qua, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người sử dụng lao động và người lao động trong các loại hình doanh nghiệp của Tỉnh đã mang lại những hiệu quả thiết thực, tạo sự chuyển biến tích cực về mặt nhận thức của đại bộ phận người sử dụng lao động và người lao động về vị trí, vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội; về trách nhiệm của các bên trong xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ tại doanh nghiệp cũng như ý nghĩa và sự cần thiết của việc đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong doanh nghiệp.

Việc triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đã có sự phối hợp chặt chẽ, rộng khắp giữa các Sở, ngành thành viên, cơ quan quản lý nhà nước với các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Nội dung tuyên truyền được chọn lọc, có trọng tâm, không dàn trải, cách thức tuyên truyền được kết hợp linh hoạt, phù hợp, đặc biệt là hình thức: Giao lưu - Đối thoại”, Hỏi đáp - Trao quà”; phát tài liệu tới tận tay người lao động.

Đội ngũ, cán bộ làm công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đa số có kinh nghiệm, nhiệt tình, tâm huyết và có trách nhiệm.

Kết quả cho thấy, người lao động về cơ bản đã nắm được các chính sách pháp luật liên quan đến chế độ chính sách, quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân khi tham gia quan hệ lao động. Người sử dụng lao động cũng thấy được trách nhiệm và nghĩa vụ của doanh nghiệp trong việc thực hiện đúng các quy định của pháp luật lao động, từ đó giảm thiểu việc vi phạm trong quá trình thực hiện pháp luật lao động, xây dựng quan hệ lao động hài hòa tại doanh nghiệp, góp phần tăng năng suất lao động, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo điều kiện thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội.

2. Tồn tại, khó khăn

Mặc dù công tác tổ chức triển khai thực hiện Đề án 31 đạt được kết quả đáng khích lệ, tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại hạn chế:

- Việc tổ chức tuyên truyền, phổ biến một số nội dung quy định của pháp luật có thời điểm chưa kịp thời, đồng bộ, rộng khắp tới người lao động và người sử dụng lao động.

- Một số chủ sử dụng lao động do không muốn ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nên chưa tạo điều kiện để các ngành chức năng tổ chức các buổi tuyên truyền hoặc có tổ chức nhưng thời gian hạn chế nên nội dung thông tin không đầy đủ, hiệu quả không cao.

- Một số doanh nghiệp chưa quan tâm đúng mức đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ các chế độ, chính sách đối với người lao động nên trong những năm qua tình trạng tranh chấp lao động và đình công bất hợp pháp vẫn còn xảy ra.

3. Nguyên nhân

- Hệ thống các văn bản pháp luật lao động và các văn bản liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp chưa đồng bộ, thường xuyên sửa đổi, bổ sung; một số văn bản hướng dẫn thi hành Luật và Nghị định ban hành chưa kịp thời.

- Pháp luật chưa quy định trách nhiệm của chủ sử dụng lao động trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đến người lao động do đó công tác này chưa được quan tâm đúng mức, chủ doanh nghiệp chỉ chú trọng đến hoạt động sản xuất kinh doanh và lợi nhuận của doanh nghiệp.

- Với một khối lượng thông tin tương đối phong phú, đa dạng của pháp luật lao động, số lượng các doanh nghiệp ngày càng tăng trong khi đó nguồn kinh phí do ngân sách cấp hàng năm còn hạn chế vì vậy chưa đáp ứng được nhu cầu để phục vụ công tác tuyên truyền pháp luật lao động.

- Người lao động tại các doanh nghiệp chủ yếu là lao động phổ thông nên nhận thức còn hạn chế, tác phong lao động, ý thức chấp hành nội quy lao động chưa nghiêm túc.

- Một bộ phận doanh nghiệp, người sử dụng lao động mặc dù có hiểu biết pháp luật lao động nhưng vẫn cố tình trốn tránh không thực hiện các quyền lợi cho người lao động với mục đích giảm bớt các khoản chi phí.

4. Bài học kinh nghiệm

- Phải có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và tạo điều kiện, đầu tư nguồn lực của các cấp ủy Đảng và chính quyền về công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người sử dụng lao động và người lao động trong các loại hình doanh nghiệp.

- Phải có sự phối hợp chặt chẽ liên ngành trong công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật tới các doanh nghiệp, hướng dẫn và yêu cầu doanh nghiệp thực hiện đúng pháp luật lao động, có chế tài xử lý nghiêm các đơn vị, doanh nghiệp vi phạm; khen thưởng kịp thời các doanh nghiệp thực hiện tốt.

- Đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng như hệ thống truyền thanh ở xã, phường, tổ dân phố; Đặc biệt triển khai các buổi phát thanh định kỳ tại doanh nghiệp về các chế độ, chính sách đối với người lao động.

- Thường xuyên quan tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho các Sở, ban, ngành và đặc biệt là tại các doanh nghiệp, cơ sở.

- Thường xuyên cập nhật, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành cho cán bộ làm công tác chuyên môn cũng như đối với người sử dụng lao động và người lao động tại doanh nghiệp.

IV. Phương hướng, nhiệm vụ, kiến nghị

1. Tiếp tục thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp với nhiều hình thức, phù hợp với từng đối tượng nhằm mang lại hiệu quả cao. Đặc biệt chú trọng hình thức giao lưu - đối thoại.

2. Các cơ quan quản lý nhà nước và ngành chức năng liên quan cần có cơ chế, chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp phát triển. Trên cơ sở đó, doanh nghiệp có đủ nguồn lực để thực hiện đúng, đủ, kịp thời các chế độ, chính sách đối với người lao động trong doanh nghiệp.

3. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật lao động; xử lý nghiêm các đơn vị, doanh nghiệp vi phạm; khen thưởng kịp thời các doanh nghiệp tích cực tham gia công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật.

4. Đối với chủ sử dụng lao động

- Chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật lao động, thông báo công khai các quyền lợi được hưởng của người lao động khi vào làm việc tại doanh nghiệp.

- Phối hợp, tạo điều kiện cho các cấp, các ngành tham gia tuyên truyền, phổ biến pháp luật tại doanh nghiệp; Công đoàn cấp trên cơ sở vận động người lao động tham gia tổ chức công đoàn, thành lập Công đoàn cơ sở để hạn chế xảy ra tranh chấp lao động.

- Xây dựng văn hóa doanh nghiệp, thiết lập mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định trong doanh nghiệp.

- Tích cực tuyên truyền, phổ biến cho người lao động: Chấp hành nghiêm chỉnh nội quy, quy chế của doanh nghiệp; tích cực học hỏi, nâng cao trình độ nghiệp vụ, tăng năng suất lao động, hiệu quả công việc, có ý thức bảo vệ của công, gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.

5. Đề nghị Chính phủ tiếp tục ban hành kế hoạch tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp trong giai đoạn tiếp theo để có định hướng thực hiện.

Trên đây là báo cáo tổng kết Đề án tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2009 - 2012 và 2013 - 2016, UBND tỉnh trân trọng báo cáo./.