CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC THỐNG KÊ NHÀ NƯỚC

Trong những năm qua, hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước về thống kê ngày càng được tăng cường. Hoạt động thống kê Nhà nước từng bước được thực hiện nhịp nhàng, đồng bộ giữa Cơ quan Thống kê Trung ương với thống kê bộ, ngành và địa phương. Hệ thống tổ chức thống kê được kiện toàn từ Trung ương đến địa phương theo hướng chuyên môn hóa. Thể chế pháp lý về thống kê được hoàn thiện bảo đảm cơ sở pháp lý cho thống kê hoạt động và phát triển, đặc biệt khi Quốc hội khóa XV thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều và Phụ lục Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê. Chất lượng thông tin thống kê ngày càng được nâng cao và bảo đảm thông tin phục vụ kịp thời yêu cầu của các cơ quan Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các ngành và địa phương trong công tác hoạch định, điều hành chính sách vĩ mô, thúc đẩy phát triển kinh tế của đất nước và giải quyết những vấn đề đặt ra trong đời sống kinh tế - xã hội. Hợp tác quốc tế về thống kê được đẩy mạnh, từng bước vững chắc áp dụng các tiêu chuẩn thống kê quốc tế. Phần lớn thông tin thống kê được biên soạn theo chuẩn mực thống kê quốc tế và được các tổ chức quốc tế công nhận, sử dụng. Công tác chuyển đổi số trong hoạt động thống kê được quan tâm thực hiện.

Tuy nhiên, trước nhu cầu thông tin thống kê ngày càng lớn với yêu cầu chất lượng cao, tần suất nhanh, tập trung nhiều vào các chỉ tiêu phản ánh chất lượng, hiệu quả của nền kinh tế, kinh tế số, phát triển bền vững, công tác thống kê Nhà nước vẫn còn những hạn chế, tồn tại như: Nhận thức về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác thống kê còn thấp, nhận thức về công tác thống kê của người đứng đầu các cấp chính quyền chưa được coi trọng, chưa đúng tầm; số liệu thống kê chưa thống nhất về phạm vi, chưa kịp thời; công tác phân tích, sử dụng số liệu thống kê chưa đạt hiệu quả cao; việc bố trí nhân lực làm công tác thống kê còn hạn chế về số lượng và chất lượng; sự phối hợp trong việc kết nối, chia sẻ dữ liệu hành chính giữa Cơ quan Thống kê Trung ương với bộ, ngành thực hiện chưa hiệu quả; một số bộ, ngành và địa phương chưa thực sự quan tâm đến công tác thống kê và sử dụng thông tin thống kê do Tổng cục Thống kê công bố trong chỉ đạo, điều hành; thời gian xử lý, tổng hợp, báo cáo kết quả một số cuộc điều tra còn kéo dài.

Để khắc phục những hạn chế, tồn tại nêu trên và tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác thống kê Nhà nước, bảo đảm thông tin thống kê đầy đủ, toàn diện, khách quan, trung thực, chính xác, kịp thời, thường xuyên, liên tục, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác thống kê trong toàn bộ hệ thống chính trị, đặc biệt là người đứng đầu ở các cấp chính quyền, địa phương và tập trung vào các nội dung sau:

1. Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ

a) Xây dựng, hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu thống kê bộ, ngành; chế độ báo cáo thống kê bộ, ngành trên cơ sở Luật Thống kê; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều và Phụ lục Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê và các văn bản hướng dẫn thi hành nhằm bảo đảm đầy đủ cơ sở pháp lý cho việc thu thập, biên soạn và công bố thông tin thống kê. Nội dung này hoàn thành trong năm 2022.

b) Triển khai hiệu quả các nhiệm vụ được phân công trong Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Từng bộ, ngành theo lộ trình xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện cho từng năm đối với mỗi hoạt động cụ thể; định kỳ sơ kết, tổng kết, đánh giá việc thực hiện theo quy định, báo cáo Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp làm cơ sở cho việc đánh giá giữa kỳ và cuối kỳ việc thực hiện Chiến lược.

c) Nâng cao hiệu quả phối hợp công tác trong hoạt động thống kê giữa các bộ, ngành với Cơ quan Thống kê Trung ương, giữa bộ, ngành với địa phương trong việc sản xuất, cung cấp, phổ biến và chia sẻ thông tin thống kê nhằm thiết lập hệ thống thông tin thống kê quốc gia đồng bộ, thống nhất, thông suốt và hiệu quả giữa hệ thống thống kê tập trung với thống kê bộ, ngành, địa phương.

d) Thực hiện nghiêm túc việc cung cấp số liệu định kỳ cho Cơ quan Thống kê Trung ương để kịp thời biên soạn số liệu, báo cáo kinh tế - xã hội hằng tháng, hằng quý, hằng năm phục vụ công tác chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

đ) Đẩy mạnh cung cấp, chia sẻ dữ liệu hành chính giữa bộ, ngành với Cơ quan Thống kê Trung ương nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu hành chính cho mục đích thống kê Nhà nước; xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ việc khai thác và và chia sẻ dữ liệu thống kê trong từng bộ, ngành cũng như kết nối giữa các bộ, ngành, địa phương với hệ thống thống kê tập trung.

e) Chủ trì, phối hợp với Bộ Nội vụ rà soát, củng cố, hoàn thiện tổ chức bộ máy, biên chế của thống kê bộ, ngành để nâng cao hiệu quả của hoạt động thống kê.

g) Thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ cho công chức làm công tác thống kê. Quan tâm thực hiện chế độ phụ cấp ưu đãi nghề đối với công chức làm công tác thống kê của bộ, ngành.

2. Bộ Kế hoạch và Đầu tư

a) Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan triển khai thực hiện hiệu quả Luật Thống kê; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều và Phụ lục Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê; Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó tập trung vào các nội dung sau:

- Xây dựng, trình cơ quan có thẩm quyền ban hành: Nghị định quy định nội dung chỉ tiêu thống kê quốc gia và quy trình biên soạn chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước (GDP), tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (GRDP) trong tháng 5 năm 2022; Nghị định quy định chi tiết nội dung chế độ báo cáo thống kê cấp quốc gia trong tháng 12 năm 2022; Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về ban hành Chương trình điều tra thống kê quốc gia trong tháng 6 năm 2022; Quyết định ban hành hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã trong tháng 7 năm 2022.

- Cập nhật và hoàn thiện các hình thức thu thập thông tin đầu vào, đặc biệt chú trọng đến việc khai thác, sử dụng thông tin thống kê từ dữ liệu hành chính, dữ liệu từ hồ sơ đăng ký hành chính từ các bộ, ngành và địa phương; đồng thời đẩy mạnh nghiên cứu các hình thức thu thập thông tin mới như dữ liệu lớn, dữ liệu mở,…

- Rút ngắn thời gian thu thập, tổng hợp, biên soạn các chỉ tiêu thống kê nhằm cung cấp thông tin kịp thời, đầy đủ, chính xác phục vụ chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và công tác xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; đổi mới các hình thức công bố, phổ biến thông tin thống kê.

b) Tiếp tục nâng cao chất lượng thông tin thống kê, cập nhật kịp thời các thông tin, kịch bản tăng trưởng kinh tế, lạm phát, đặc biệt là công tác phân tích dự báo, phân tích chuyên sâu về mô hình tăng trưởng, hoạt động kinh tế mới để phục vụ kịp thời, hiệu quả hơn trong công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương.

c) Đẩy nhanh quá trình ứng dụng kỹ thuật số vào công tác thống kê; triển khai đồng bộ tư liệu hóa và chuyển đổi số trong hoạt động thống kê; xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia tập trung, đồng bộ về thông tin thống kê từ trung ương đến địa phương; xây dựng hệ thống báo cáo điện tử thống nhất từ trung ương đến địa phương, từ sở, ban, ngành cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện đến thống kê tập trung cấp tỉnh, cấp huyện, trong đó tập trung vào các chỉ tiêu có tần suất nhanh (tháng, quý).

d) Đẩy mạnh việc khai thác, sử dụng dữ liệu hành chính cho mục đích thống kê, trong đó tập trung khai thác các dữ liệu liên quan đến thu, chi ngân sách, thuế, xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, đăng ký doanh nghiệp, đăng ký hộ kinh doanh cá thể, đăng ký về cấp phép đầu tư, cấp phép xây dựng, dữ liệu quốc gia về dân cư,…

đ) Tập trung nghiên cứu phương pháp thống kê mới hiện đại nhằm giảm thiểu bỏ sót thông tin, quan tâm đến các chỉ tiêu đánh giá chất lượng, hiệu quả của nền kinh tế, các chỉ tiêu giám sát, đánh giá quá trình cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng.

e) Tăng cường vai trò điều phối của Cơ quan Thống kê Trung ương thông qua việc xây dựng các chương trình thống kê và thẩm định theo quy định của pháp luật hiện hành.

g) Chủ trì, phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ cơ cấu tổ chức của hệ thống thống kê tập trung, trong đó nghiên cứu việc chuyển mô hình Chi cục Thống kê cấp huyện thuộc Cục Thống kê cấp tỉnh hiện nay thành Phòng Thống kê cấp huyện theo đơn vị hành chính cấp huyện bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu thông tin thống kê các cấp từ trung ương đến địa phương.

h) Chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nghiên cứu phương án sắp xếp, kiện toàn, nâng cấp 02 trường cao đẳng thống kê bảo đảm hiệu lực, hiệu quả trong tổ chức, hoạt động và phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành.

i) Đẩy mạnh hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng trong hoạt động thống kê bảo đảm Thống kê Việt Nam áp dụng theo các tiêu chuẩn, chuẩn mực thống kê quốc tế.

k) Chủ trì hướng dẫn, kiểm tra, theo dõi, đôn đốc việc thực hiện Chỉ thị này. Tổng hợp, đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh, bổ sung kịp thời đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong quản lý, chỉ đạo, điều hành.

3. Bộ Tài chính

a) Bảo đảm nguồn kinh phí ngân sách nhà nước cho các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến công tác thống kê Nhà nước theo đúng quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước và phù hợp với khả năng cân đối ngân sách nhà nước hàng năm.

b) Chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Thông tư số 109/2016/TT-BTC ngày 30 tháng 6 năm 2016 về lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí thực hiện các cuộc điều tra thống kê, tổng điều tra thống kê quốc gia.

4. Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương

a) Chủ động thu thập, tổng hợp, biên soạn các chỉ tiêu thống kê phục vụ quản lý điều hành trên địa bàn. Thống nhất sử dụng số liệu thống kê Nhà nước do cơ quan thống kê công bố.

b) Chỉ đạo các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân quận, huyện phối hợp chặt chẽ với Cục Thống kê để tổ chức tốt các hoạt động thống kê trên địa bàn như: Tích cực chia sẻ dữ liệu, cung cấp thông tin hành chính cho ngành Thống kê; nghiêm túc thực hiện chế độ báo cáo thống kê định kỳ, đúng biểu mẫu, thời gian theo quy định; phối hợp thực hiện các cuộc điều tra thống kê nhằm nâng cao chất lượng số liệu thống kê phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo địa phương,…

c) Chỉ đạo các sở, ban, ngành cấp tỉnh; Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã thống nhất sử dụng thông tin, số liệu do Tổng cục Thống kê, Cục Thống kê và cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố theo quy định của pháp luật.

d) Phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng hệ thống báo cáo điện tử từ sở, ban, ngành cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện đồng bộ, thông suốt với hệ thống thống kê tập trung bảo đảm thu thập thông tin phục vụ chỉ đạo, điều hành nhanh của lãnh đạo các cấp trung ương và địa phương.

đ) Tiếp tục củng cố nhân lực làm thống kê tại sở, ban, ngành, cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã đáp ứng yêu cầu, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của sở, ban, ngành và chức danh công chức thống kê chuyên trách thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã; quan tâm thực hiện chế độ phụ cấp ưu đãi nghề đối với công chức làm công tác thống kê của sở, ban, ngành; hằng năm, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư triển khai kế hoạch tập huấn, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ cho công chức làm công tác thống kê tại sở, ban, ngành, cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã.

e) Quan tâm chỉ đạo, bố trí nguồn lực thực hiện điều tra thống kê và các hoạt động thống kê khác để tính toán đầy đủ các chỉ tiêu thống kê nhằm phục vụ kịp thời nhu cầu quản lý, điều hành của địa phương; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động thống kê tại địa phương.