Kính gửi: Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

Ngày 30/3/2020, Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành Quyết định số 542/QĐ-BHXH ban hành mức chi thù lao cho tổ chức làm đại lý thu bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện, bảo hiểm y tế (BHYT) (Quyết định số 542/QĐ-BHXH). Để thống nhất thực hiện, BHXH Việt Nam hướng dẫn cụ thể như sau:

1. Xác định đối tượng tham gia

1.1. Đối tượng tham gia lần đầu

a) Đối tượng BHXH tự nguyện tham gia lần đầu: Là người lần đầu tham gia BHXH tự nguyện (kể cả những người đã tham gia BHXH bắt buộc) và đóng tiền liên tục kể từ ngày tham gia theo phương thức đóng. Thời gian được tính mức chi thù lao cho đại lý thu áp dụng cho đối tượng tham gia lần đầu không quá 12 tháng (không bao gồm đối tượng tham gia đóng bù cho những tháng gián đoạn) theo quy định tại Khoản 1 Điều 1 Quyết định số 542/QĐ-BHXH.

Ví dụ 1: Ông Nguyễn Văn A tham gia đóng BHXH, BHYT tại doanh nghiệp M đến hết 31/3/2020; ngày 01/4/2020, ông A chấm dứt hợp đồng lao động với doanh nghiệp và đăng ký tham gia BHXH tự nguyện tại đại lý thu B với phương thức đóng 03 tháng một lần, đóng tiền vào tháng 5/2020 sau đó tiếp tục đóng tiền vào tháng 8/2020; tháng 11/2020; tháng 02/2021, như vậy ông Nguyễn Văn A được xác định là đối tượng tham gia BHXH tự nguyện lần đầu, đại lý B được hưởng thù lao của đối tượng tham gia lần đầu từ tháng 4/2020 đến hết tháng 3/2021.

Ví dụ 2: Trường hợp ông Nguyễn Văn A nêu tại ví dụ 1, trong thời gian từ tháng 7/2020 đến tháng 9/2020 không nộp tiền đóng BHXH tự nguyện; tháng 10/2020, ông A đăng ký đóng BHXH tự nguyện tại đại lý thu với phương thức đóng 03 tháng một lần, đóng tiền vào tháng 10/2020 và đóng bù cho phương thức đóng trước đó (từ tháng 7/2020 đến tháng 9/2020); ông Nguyễn Văn A được xác định là đối tượng tham gia BHXH tự nguyện lần đầu trong thời gian 03 tháng (từ tháng 4/2020 đến tháng 6/2020), thời gian từ tháng 7/2020 trở đi, ông A được xác định là đối tượng tiếp tục tham gia. Đại lý thu B được hưởng thù lao của đối tượng tham gia lần đầu từ tháng 4/2020 đến tháng 6/2020; từ tháng 7/2020 hưởng thù lao của đối tượng tiếp tục tham gia.

b) Đối tượng BHYT hộ gia đình tham gia lần đầu: Là người tham gia BHYT theo hộ gia đình lần đầu và đóng liên tục kể từ ngày tham gia theo phương thức đóng (kể cả các đối tượng đã tham gia ở các nhóm đối tượng khác). Thời gian được tính mức chi thù lao cho tổ chức làm đại lý thu áp dụng cho đối tượng tham gia lần đầu theo phương thức đóng, tối đa không quá 12 tháng theo quy định tại Khoản 1 Điều 1 Quyết định số 542/QĐ-BHXH.

Ví dụ 3: Ông Nguyễn Văn A nêu ở ví dụ 1 đóng tiền tham gia BHYT hộ gia đình theo phương thức 03 tháng đóng một lần từ ngày 01/4/2020 đến 30/6/2020, thẻ có giá trị sử dụng từ ngày 01/4/2020; sau đó ông A tiếp tục đóng tiền BHYT hộ gia đình vào các ngày 01/7/2020, ngày 01/10/2020 và 01/01/2021; ông Nguyễn Văn A được xác định là đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình lần đầu, đại lý B được hưởng mức chi thù lao lần đầu từ tháng 4/2020 đến hết tháng 3/2021.

1.2. Đối tượng tiếp tục tham gia

a) Đối tượng BHXH tự nguyện tiếp tục tham gia: Là người đang tham gia hoặc đã có quá trình tham gia BHXH tự nguyện đóng tiếp.

Ví dụ 4: Ông Nguyễn Văn B đang tham gia BHXH tự nguyện theo phương thức đóng hàng tháng, tháng 5/2020, Ông B tạm dừng đóng BHXH tự nguyện; tháng 01/2021, ông B tiếp tục đăng ký đóng BHXH tự nguyện với phương thức đóng 03 tháng một lần, ông Nguyễn Văn B được xác định là đối tượng tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để trích thù lao cho đại lý thu.

b) BHYT hộ gia đình

Đối tượng BHYT hộ gia đình tiếp tục tham gia: Là người tham gia BHYT theo hộ gia đình, thẻ BHYT hết hạn sử dụng, đóng tiền tham gia tiếp.

Ví dụ 5: Ông Nguyễn Văn C đang tham gia BHYT theo hộ gia đình, thẻ BHYT hết hạn sử dụng vào ngày 30/6/2020 và ông không tham gia tiếp, ngày 01/02/2021, ông C tiếp tục tham gia BHYT theo hộ gia đình với phương thức đóng 06 tháng, ông Nguyễn Văn C được xác định là đối tượng tiếp tục tham gia BHYT hộ gia đình để trích thù lao cho đại lý thu.

1.3. Người tham gia BHXH tự nguyện đóng một lần cho nhiều năm (không quá 5 năm một lần hoặc đóng BHXH tự nguyện một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu), thời gian được xác định là đối tượng tham gia BHXH tự nguyện lần đầu tối đa 12 tháng đầu để trích thù lao cho đại lý thu, thời gian tiếp theo được xác định là đối tượng tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để trích thù lao cho đại lý thu.

Ví dụ 6: Trường hợp ông Nguyễn Văn A nêu tại ví dụ 1 đăng ký tham gia BHXH tự nguyện tại đại lý thu đóng một lần cho 03 năm và đóng tiền ngay trong ngày 01/4/2020, thời gian đóng BHXH tự nguyện của ông A được xác định là đối tượng tham gia BHXH tự nguyện lần đầu là 12 tháng (từ tháng 4/2020 đến tháng 3/2021), từ tháng 4/2021 đến tháng 3/2023 ông A được xác định là đối tượng tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để trích thù lao cho đại lý thu.

Ví dụ 7: Ông Nguyễn Văn T sinh ngày 15/3/1960 tham gia đóng BHXH, BHYT tại doanh nghiệp M đến hết 31/3/2020 và đã đóng BHXH bắt buộc được 11 năm; ngày 01/4/2020, ông T chấm dứt hợp đồng lao động với doanh nghiệp và đăng ký tham gia BHXH tự nguyện tại đại lý thu đóng một lần cho 9 năm còn thiếu để hưởng lương hưu, thời gian đóng BHXH tự nguyện của ông T được xác định là đối tượng tham gia BHXH tự nguyện lần đầu là 12 tháng (từ tháng 4/2020 đến tháng 3/2021), từ tháng 4/2021 trở đi ông T được xác định là đối tượng tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để trích thù lao cho đại lý thu.

2. Thanh quyết toán thù lao cho đại lý thu/nhà trường

a) Quyết toán

BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là BHXH tỉnh) xác định lại thù lao cho tổ chức làm đại lý thu/nhà trường năm 2019 theo hướng dẫn xác định thời gian đối tượng tham gia lần đầu, đối tượng tiếp tục tham gia và mức chi thù lao cho đại lý thu theo quy định tại Khoản 1, Khoản 2 Điều 1 Quyết định số 542/QĐ-BHXH và tổng hợp kinh phí thù lao cho đại lý thu/nhà trường vào quyết toán năm 2019.

b) Thanh toán

- Đối với BHXH các tỉnh đã chi thù lao cho đại lý thu/nhà trường thấp hơn mức chi tại Quyết định số 542/QĐ-BHXH , BHXH tỉnh thanh toán tiếp phần kinh phí chênh lệch tăng tương ứng cho tổ chức làm đại lý/nhà trường.

- Đối với BHXH các tỉnh đã chi thù lao cho đại lý thu/nhà trường cao hơn mức chi tại Quyết định số 542/QĐ-BHXH , BHXH các tỉnh tổ chức thu hồi hoặc bù trừ vào thù lao năm 2020 của đại lý thu/nhà trường.

Quá trình tổ chức thực hiện có vướng mắc, BHXH các tỉnh báo cáo BHXH Việt Nam để được hướng dẫn./.