Trong những năm qua, công tác đôn đốc thu nợ bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) (gọi chung là nợ BHXH) đã đạt được những kết quả rất tích cực: Năm 2017, nợ BHXH giảm 1.113 tỷ đồng (giảm 3,8%) so với năm 2016; Năm 2018 nợ BHXH giảm 324,8 tỷ so với năm 2017 (giảm 2,49%); Năm 2019 nợ BHXH giảm 65,3 tỷ so với năm 2018 (giảm 0,55%) góp phần quan trọng trong việc đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn Thành phố. Tuy nhiên đến hết tháng 11/2020, tỷ lệ nợ BHXH trên địa bàn Thành phố là 9,6% (tăng 96,8% so với năm 2019, cao nhất cả nước) làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các giải pháp, biện pháp đôn đốc thu hồi nợ, phấn đấu giảm nợ đóng BHXH bằng hoặc thấp hơn tỷ lệ nợ bình quân của cả nước, UBND Thành phố yêu cầu các Sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp sau:

1. Sở Lao động Thương binh và Xã hội

- Tăng cường thanh tra, kiểm tra về lao động, việc làm, an toàn vệ sinh lao động, bảo hiểm xã hội tại các doanh nghiệp nhất là các doanh nghiệp nợ đóng, trốn đóng BHXH; kịp thời chấn chỉnh và kiên quyết xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định số 28/2020/NĐ-CP ngày 01/3/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực lao động, BHXH, đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

- Chỉ đạo, đôn đốc phòng Lao động Thương binh và Xã hội các quận, huyện, thị xã tăng cường công tác quản lý, kiểm tra việc chấp hành pháp luật lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật An toàn vệ sinh lao động tại các đơn vị trên địa bàn.

2. Bảo hiểm xã hội Thành phố

- Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật và làm việc trực tiếp với đơn vị, người lao động về việc thực hiện các chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT.

- Hàng tháng tổng hợp, phân tích, phân loại các đơn vị nợ, chuyển Sở Lao động Thương binh và Xã hội, Thanh tra thành phố Hà Nội, Cục thuế thành phố Hà Nội, UBND các quận, huyện, thị xã phối hợp đôn đốc, thanh tra, kiểm tra thu hồi nợ BHXH; đồng thời, tiếp nhận danh sách các đơn vị do Sở Lao động Thương binh và Xã hội, Cục thuế thành phố Hà Nội đã thực hiện thanh tra, kiểm tra có nội dung yêu cầu đơn vị nợ BHXH, chưa tham gia BHXH để tiếp tục theo dõi, đôn đốc.

- Tăng cường kiểm tra, thanh tra chuyên ngành đóng BHXH đối với các đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH và xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.

- Chủ động phối hợp với Công an Thành phố, Liên đoàn Lao động Thành phố, Sở Lao động Thương binh và Xã hội, Cục thuế thành phố Hà Nội và UBND các quận, huyện, thị xã thực hiện các biện pháp thu, thu nợ BHXH.

- Tập hợp hồ sơ, tài liệu đối với các đơn vị có hành vi nợ đóng, trốn đóng, gian lận BHXH chuyển cơ quan Công an xử lý theo quy định của Bộ luật Hình sự.

- Công khai rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng các đơn vị, doanh nghiệp trốn đóng, nợ đóng BHXH kéo dài.

- Chủ động phối hợp với Sở Lao động Thương binh và Xã hội, Công an Thành phố, Thanh tra Thành phố, Liên đoàn Lao động Thành phố, Cục thuế thành phố Hà Nội, Sở Y tế tiếp tục ký Quy chế phối hợp về bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp của người lao động trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2025.

3. Thanh tra Thành phố

- Hàng năm trình UBND Thành phố phê duyệt kế hoạch thanh tra các đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH trên địa bàn và thực hiện thanh tra ngay từ những tháng đầu năm, xử lý nghiêm các đơn vị cố tình chây ỳ, nợ đóng, trốn đóng BHXH.

- Chỉ đạo Thanh tra các quận, huyện, thị xã chủ động phối hợp với BHXH các quận, huyện, thị xã, các phòng, ban tăng cường thanh tra, kiểm tra liên ngành và đôn đốc thu nợ BHXH trên địa bàn.

4. Công an Thành phố

- Chỉ đạo Công an các quận, huyện, thị xã cử cán bộ tham gia các đoàn thanh tra, kiểm tra về BHXH, BHYT do các Sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã tổ chức.

- Khẩn trương điều tra, xác minh, khởi tố đối với những đơn vị, doanh nghiệp cố tình nợ đóng, trốn đóng BHXH do BHXH Thành phố chuyển hồ sơ; phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố, Tòa án nhân dân Thành phố khẩn trương đưa ra truy tố, xét xử án điểm để răn đe, ngăn chặn đối với những doanh nghiệp cố tình chây ỳ, nợ đóng, trốn đóng BHXH cho người lao động.

5. Cục thuế thành phố Hà Nội

- Khi thực hiện thanh tra, kiểm tra thuế tại trụ sở người nộp thuế lồng ghép nội dung thanh tra, kiểm tra việc tham gia BHXH, nợ BHXH của doanh nghiệp; đồng thời, khi kết luận thanh tra, kiểm tra yêu cầu các doanh nghiệp nợ BHXH nộp đủ tiền, doanh nghiệp chưa tham gia BHXH phải tham gia cho người lao động đúng quy định pháp luật và thông tin kết quả về BHXH Thành phố.

- Kiểm tra, xử lý nghiêm các doanh nghiệp khai báo đã đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động, đã nộp tiền BHXH đầy đủ để đưa vào chi phí hợp lý giảm trừ thuế nhưng thực tế chưa đóng BHXH, BHYT, BHTN và còn nợ tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN.

- Cung cấp danh sách người nộp thuế thuộc kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế (bao gồm cả kế hoạch thanh tra, kiểm tra điều chỉnh) để cơ quan BHXH, liên ngành có sự phối hợp trong quản lý, tránh thanh tra, kiểm tra chồng chéo.

6. Liên đoàn Lao động Thành phố

- Chỉ đạo công đoàn cơ sở nhất là tổ chức công đoàn tại các doanh nghiệp thực hiện trách nhiệm đại diện, đấu tranh bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động về thực hiện hợp đồng lao động, BHXH, BHYT, công đoàn,....

- Trong quá trình thực hiện quyền kiểm tra, giám sát theo Luật Công đoàn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện quyền lợi của người lao động về BHXH phát hiện các hành vi vi phạm chế độ BHXH cần thông tin kịp thời đến cơ quan BHXH cùng cấp để có biện pháp xử lý; phối hợp với BHXH Thành phố và các Sở, ngành thanh tra, kiểm tra về bảo hiểm xã hội.

- Chỉ đạo tổ chức công đoàn các cấp giám sát việc thực thi pháp luật tại các doanh nghiệp, nâng cao chất lượng các buổi đối thoại tại nơi làm việc; thực hiện khởi kiện ra Tòa án đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động.

7. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Chi nhánh thành phố Hà Nội, Kho bạc Nhà nước Hà Nội

- Căn cứ danh sách các đơn vị nợ đóng BHXH do Bảo hiểm xã hội Thành phố cung cấp, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các Ngân hàng Thương mại thực hiện nghiêm túc theo Thông tư liên tịch số 03/2008/TTLT-BLĐTBXH-BTC-NHNN ngày 18/02/2008 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội - Bộ Tài Chính - Ngân hàng Nhà nước về hướng dẫn thủ tục buộc trích tiền từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp tiền BHXH chưa đóng, chậm đóng và tiền lãi phát sinh cho người lao động.

- Kho bạc Nhà nước Hà Nội thực hiện và chỉ đạo hệ thống Kho bạc quận, huyện, thị xã cập nhật chứng từ hàng ngày và khấu trừ số tiền đóng BHXH của người lao động đối với các đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng BHXH khi được giải ngân.

8. Các Sở, ban, ngành Thành phố

- Tăng cường tuyên truyền chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT và về việc tuân thủ, chấp hành các quy định của pháp luật về BHXH, BHYT.

- Căn cứ nhiệm vụ được phân công tại Quyết định số 6751/QĐ-BCĐ ngày 22/11/2019 về việc ban hành Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn thành phố Hà Nội để đôn đốc các đơn vị được phân công tổ chức thực hiện tốt chế độ, chính sách BHXH, BHYT; tăng nhanh số người tham gia BHXH, BHYT và khắc phục tình trạng nợ đóng BHXH.

- Phối hợp với cơ quan BHXH tập hợp, củng cố hồ sơ, tài liệu để xử lý các đơn vị có hành vi trốn đóng, gian lận BHXH, BHYT theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015.

- Các Sở, ngành, Ban Thi đua - Khen thưởng Thành phố, Ban QLDA đầu tư xây dựng Công trình dân dụng và Công nghiệp, Ban QLDA đầu tư xây dựng Công trình giao thông, Ban QLDA đầu tư xây dựng Công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn, Ban QLDA đầu tư xây dựng công trình văn hóa xã hội, BQLDA đầu tư xây dựng công trình cấp thoát nước và môi trường, UBND các quận, huyện, thị xã trước khi vinh danh, khen thưởng, xét tham gia đấu thầu và đầu tư dự án đối với các đơn vị, doanh nghiệp phải yêu cầu BHXH Thành phố xác nhận về việc đơn vị, doanh nghiệp có vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT không.

9. UBND các quận, huyện, thị xã

- Đẩy mạnh hoạt động của Tổ thu nợ do Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch làm tổ trưởng, tập trung đôn đốc thu hồi nợ BHXH, kiên quyết xử lý đối với những đơn vị cố tình chây ỳ, trốn đóng, nợ đóng BHXH.

- Quyết liệt chỉ đạo thanh tra, kiểm tra liên ngành các đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng, trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn; kiên quyết xử phạt vi phạm hành chính làm cơ sở để xử lý hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.

- Xây dựng Kế hoạch thực hiện giảm nợ BHXH; Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn giao nhiệm vụ cụ thể và đôn đốc các thành viên Ban Chỉ đạo tập trung phát triển số người tham gia BHXH, BHYT, thực hiện các biện pháp, giải pháp thu hồi nợ BHXH, kiên quyết xử lý đối với những đơn vị cố tình chây ỳ, trốn đóng, nợ đóng BHXH.

- Chỉ đạo các phòng, ngành: Thanh tra, Lao động Thương binh và Xã hội, BHXH, Thuế, Liên đoàn Lao động phối hợp đề xuất kế hoạch thanh tra, kiểm tra, đôn đốc thu nợ tại các đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng, trốn đóng BHXH trên địa bàn.

- Chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn phối hợp với BHXH các quận, huyện, thị xã rà soát, xác định tình trạng hoạt động, tham gia BHXH của các đơn vị, doanh nghiệp làm cơ sở thực hiện chế độ, chính sách đối với người lao động.

10. Các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn thành phố Hà Nội

Nghiêm túc chấp hành pháp luật hiện hành về thu, chi BHXH, BHYT, BHTN; có trách nhiệm tham gia và trích nộp BHXH, BHYT, BHTN đầy đủ, kịp thời hàng tháng cho người lao động theo quy định của Luật BHXH, BHYT.

UBND Thành phố yêu cầu các Sở, ban, ngành,UBND các quận, huyện, thị xã, các đơn vị liên quan triển khai thực hiện nghiêm túc; giao Bảo hiểm xã hội Thành phố theo dõi, đôn đốc, tổng hợp báo cáo UBND Thành phố kết quả thực hiện./.