ĐỀ ÁN

TỔ CHỨC TUYỂN CHỌN, BIÊN TẬP, CÔNG BỐ VÀ PHÁT HÀNH SÁCH VÀNG “SÁNG TẠO VIỆT NAM”

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế diễn ra mạnh mẽ, sâu rộng, quốc gia nào có năng lực cạnh tranh cao sẽ có nhiều cơ hội vươn lên, phát triển nhanh và bền vững. Cạnh tranh giữa các quốc gia, suy cho cùng là cạnh tranh trong việc sáng tạo và phát huy nguồn vốn tri thức, khoa học và công nghệ, thể hiện qua chất lượng nguồn nhân lực, trình độ khoa học và phát triển công nghệ giữa các quốc gia.

Nhận thức rõ sự sáng tạo và phát huy năng lực sáng tạo của người Việt Nam là nguồn lực mạnh mẽ nhất để phát triển đất nước, từ những ngày đầu thành lập, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - nay là nước Cộng hòa XHCN Việt Nam luôn coi trọng hoạt động sáng tạo, được thể hiện rõ từ bản Hiến pháp đầu tiên Hiến pháp năm 1946 (Điều 21): “Nhà nước khuyến khích tính sáng tạo và tinh thần tích cực trong lao động của những người lao động chân tay và lao động trí óc”. Quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về khuyến khích nhân dân tham gia các hoạt động sáng tạo trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội tiếp tục được khẳng định trong các bản Hiến pháp 1959, 1980, 1992, 2001 và 2013.

Thời gian qua, các phong trào thi đua lao động sáng tạo do các tổ chức chính trị - xã hội phát động trong các giới như công nhân viên chức (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nạm), nông dân (Hội Nông dân Việt Nam), phụ nữ (Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam), thanh niên (Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh), cựu chiến binh (Hội Cựu chiến binh Việt Nam), trí thức (Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam)... đã góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại và hội nhập quốc tế của đất nước. Tuy nhiên, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQ) với vai trò là “tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu” chưa tổ chức phát động phong trào thi đua sáng tạo trên phạm vi toàn quốc, góp phần tạo nên vòng tương tác phát triển và sáng tạo ngày càng mạnh mẽ qua liên kết giữa kết quả nghiên cứu, phát minh, sáng chế với ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất, đời sống.

Hiện nay, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đang xây dựng Đề án tổ chức phong trào thi đua “Đoàn kết, sáng tạo, thi đua nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và hội nhập quốc tế” nhằm đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế và thực hiện phong trào thi đua do Thủ tướng Chính phủ phát động với chủ đề “Đoàn kết, sáng tạo, thi đua xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” giai đoạn 2016 - 2020 nhằm phát triển, hiện đại hóa các ngành công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ, nâng cao năng suất lao động các ngành kinh tế và cơ quan quản lý nhà nước, nâng cao khả năng bảo vệ Tổ quốc, hình thành các sản phẩm chủ lực có tính cạnh tranh cao của các ngành kinh tế và các địa phương; đồng thời cổ vũ hoạt động sáng tạo của người Việt Nam trên mọi miền đất nước cũng như người Việt Nam ở nước ngoài. Một giải pháp quan trọng để triển khai phong trào “Đoàn kết, sáng tạo, thi đua nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và hội nhập quốc tế” là tuyển chọn, biên tập và công bố hàng năm Sách vàng “Sáng tạo Việt Nam”.

I. MỤC ĐÍCH

1- Tôn vinh các công trình nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ trên lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học - công nghệ và kỹ thuật (khi có điều kiện sẽ mở rộng ra lĩnh vực khoa học khác) đóng góp quan trọng cho nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội; khẳng định năng lực sáng tạo của người Việt Nam ở trong nước và ở nước ngoài trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Công bố rộng rãi để mọi người dân, mọi cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp biết và thi đua hưởng ứng mạnh mẽ các hoạt động sáng tạo, đưa ra sáng kiến, tham gia nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ ở mọi lĩnh vực nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và hội nhập quốc tế thắng lợi.

2- Giới thiệu các chính sách của Nhà nước hỗ trợ và khuyến khích hoạt động sáng tạo để các tổ chức, cá nhân vận dụng thực hiện có hiệu quả nhất cho bản thân và đất nước.

3- Các công trình, gương điển hình sáng tạo là nguồn tư liệu phục vụ công tác thông tin, truyền thông, giới thiệu chi tiết, đầy đủ, thường xuyên trên các phương tiện thông tin đại chúng, trong các hoạt động truyền thông của cả hệ thống chính trị nhằm cổ vũ, khơi dậy tinh thần, trí tuệ của người Việt Nam thi đua sáng tạo để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần hình thành văn hóa sáng tạo của người Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

II. TÊN GỌI, NỘI DUNG CHỦ YẾU CUỐN SÁCH

1- Tên gọi cuốn sách: SÁCH VÀNG SÁNG TẠO VIỆT NAM NĂM... (năm xuất bản).

Ví dụ năm 2016 tên cuốn sách là: SÁCH VÀNG SÁNG TẠO VIỆT NAM NĂM 2016.

2- Nội dung chủ yếu của Sách vàng Sáng tạo Việt Nam, gồm:

2.1- Các công trình sáng tạo khoa học và công nghệ đã đạt giải thưởng trong các cuộc thi, tuyển chọn; trong đó nêu tóm tắt công trình sáng tạo, sản phẩm khoa học và hiệu quả ứng dụng thực tiễn của công trình; địa chỉ liên hệ; đề xuất, kiến nghị hỗ trợ, hợp tác nghiên cứu và mở rộng lĩnh vực ứng dụng của tác giả.

Số công trình sáng tạo khoa học và công nghệ tiêu biểu được lựa chọn giới thiệu hàng năm bằng với số năm kỷ niệm ngày thành lập Nước.

2.2- Hiệu quả ứng dụng một số công trình sáng tạo đã được công bố trong Sách vàng Sáng tạo Việt Nam các năm trước (bắt đầu thực hiện từ năm 2017).

2.3- Danh sách các cá nhân (tập thể) đoạt các giải thưởng quốc tế.

2.4- Các chính sách hỗ trợ và khuyến khích hoạt động sáng tạo đã ban hành trong những năm gần đây (tóm tắt và có đường dẫn (link) trên mạng Internet để các cơ quan, tổ chức và người dân có thể tải về nghiên cứu, thực hiện).

2.5- Lời kêu gọi các tổ chức, cá nhân tài trợ để hỗ trợ khen thưởng các công trình sáng tạo khoa học và công nghệ tiêu biểu của Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Danh sách các tổ chức, cá nhân đã tài trợ để hỗ trợ khen thưởng các công trình sáng tạo khoa học và công nghệ sẽ được đăng tải trên website của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các cơ quan có liên quan.

3- Dự kiến Đề cương Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2016 gồm các nội dung chủ yếu sau:

3.1- Phần I:

- Lời tựa;

- Bài viết về mục đích, ý nghĩa cuốn sách của đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

- Trích dẫn một số bài viết, bài nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nghị quyết của Đảng, Hiến pháp của Nhà nước về khoa học và công nghệ.

- Lời kêu gọi các tổ chức, cá nhân tài trợ để hỗ trợ khen thưởng các công trình sáng tạo khoa học và công nghệ tiêu biểu của Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

3.2- Phần II: Giới thiệu 71 công trình sáng tạo khoa học và công nghệ được tuyển chọn từ các giải thưởng trong các cuộc thi, chương trình bình chọn do các bộ, ngành, địa phương, một số tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức trong 2 năm 2014, 2015 gồm: Tên công trình và tác giả (nhóm tác giả); tóm tắt nội dung công trình sáng tạo khoa học và công nghệ; mức giải thưởng đã đạt được; kết quả đã và đang được ứng dụng vào thực tiễn...

3.3- Phần III: Danh sách các cá nhân (tập thể) đoạt các giải thưởng quốc tế trong 2 năm 2014, 2015.

3.4- Phần IV: Giới thiệu các cơ chế, chính sách hỗ trợ nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ của Nhà nước, các bộ, ngành và một số tổ chức thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các địa phương.

III. ĐỐI TƯỢNG, CƠ CẤU, SỐ LƯỢNG TUYỂN CHỌN

1- Đối tượng tuyển chọn: Các công trình sáng tạo khoa học và công nghệ được tuyển chọn là các công trình đã đạt giải thưởng trong 2 năm 2014, 2015 và được các bộ, ngành và một số tổ chức thành viên Mặt trận ở Trung ương và các tỉnh, thành phố tổ chức lựa chọn đề nghị (kèm theo hồ sơ đề nghị tuyển chọn).

2- Cơ cấu, số lượng tuyển chọn

2.1- Các bộ: Khoa học và Công nghệ, Công thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Giao thông - Vận tải, Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Quốc phòng, Công an, Thông tin và Truyền thông, Lao động, Thương binh và Xã hội; các tổ chức thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở Trung ương: Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam: Mỗi cơ quan, tổ chức giới thiệu không quá 3 công trình.

2.2- Bộ Ngoại giao giới thiệu 2 công trình sáng tạo khoa học và công nghệ đã đạt giải thưởng của người Việt Nam ở nước ngoài trong 2 năm 2014, 2015.

2.3- Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương giới thiệu 1 công trình (do Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố giới thiệu). Riêng thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh mỗi địa phương giới thiệu không quá 4 công trình; các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa mỗi địa phương giới thiệu không quá 2 công trình.

Trên cơ sở các công trình sáng tạo khoa học và công nghệ do các cơ quan, địa phương giới thiệu, Hội đồng tuyển chọn sẽ chọn lọc ra số lượng công trình tiêu biểu trên tất cả các lĩnh vực sáng tạo khoa học và công nghệ tương ứng với số năm thành lập nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (ngày 2/9/1945).

IV. TỔ CHỨC TUYỂN CHỌN, BIÊN TẬP, CÔNG BỐ

1- Thành lập Ban Chỉ đạo

- TS. Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Trưởng ban Chỉ đạo.

- TS. Lê Bá Trình, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Phó Trưởng ban Thường trực.

- Mời lãnh đạo Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Thông tin và Truyền thông: Phó Trưởng ban chỉ đạo.

- Mời đại diện lãnh đạo các bộ: Công thương; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Quốc phòng, Công an, Thông tin và Truyền thông, Xây dựng, Giao thông - Vận tải, Lao động, Thương binh và Xã hội, Ngoại giao: Thành viên.

- Mời đại diện lãnh đạo các tổ chức thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở Trung ương: Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam: Thành viên.

2- Thành lập Hội đồng tuyển chọn

- Mời GS.TS Đặng Vũ Minh, Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam làm Chủ tịch; một Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam làm Phó Chủ tịch thường trực; TS. Lê Bá Trình, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Thứ trưởng Bộ Khoa học - Công nghệ làm Phó Chủ tịch Hội đồng.

- Mời một số chuyên gia, nhà khoa học làm thành viên Hội đồng.

- Hội đồng tuyển chọn có thể thành lập các Tiểu ban chuyên ngành.

3- Thành lập Ban Thư ký Biên tập:

- TS. Lê Bá Trình, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Trưởng ban.

- Đồng chí Nguyễn Tuấn Anh, Trưởng Ban Tuyên giáo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Phó trưởng ban.

- Mời lãnh đạo một số bộ phận chuyên môn của Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Ban Tuyên giáo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các bộ: Khoa học và Công nghệ, Công thương, Thông tin và Truyền thông, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng: Thành viên.

4- Tổ chức vận động, quản lý, sử dụng kinh phí hỗ trợ Sách vàng Sáng tạo Việt Nam

- Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, tổ chức vận động các tổ chức, cá nhân đóng góp, ủng hộ Quỹ “Sách vàng Sáng tạo Việt Nam” nhằm khen thưởng các tác giả (nhóm tác giả) có công trình khoa học và công nghệ tiêu biểu theo đề xuất của Ban Chỉ đạo.

- Việc thành lập, tổ chức vận động, quản lý, sử dụng Quỹ “Sách vàng Sáng tạo Việt Nam” theo các quy định của pháp luật và quy định tài chính hiện hành.

V- SỐ LƯỢNG, ĐỐI TƯỢNG, KINH PHÍ VÀ THỜI GIAN PHÁT HÀNH

1- Số lượng, đối tượng phát hành

- Số lượng in, phát hành: 5.000 cuốn;

- Đối tượng phát hành: Mỗi cơ quan, tổ chức tham gia 50 cuốn; mỗi tập thể, cá nhân có tên trong cuốn sách 5 cuốn; mỗi tỉnh, thành phố 50 cuốn; các cơ quan truyền thông, báo chí: 200 cuốn; lưu cơ quan Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam.

- Bản mềm của Sách vàng “Sáng tạo Việt Nam” sẽ được đưa lên website của Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (tiếng Việt và tiếng Anh).

- Ngoài số lượng 5.000 cuốn nêu trên, căn cứ yêu cầu thực tế, đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông, các cơ quan, tổ chức hỗ trợ in, phát hành Sách vàng Sáng tạo Việt Nam để phục vụ công tác tuyên truyền trong các đơn vị trực thuộc và trong nhân dân.

- Đề nghị các bộ, ngành, tổ chức thành viên Mặt trận và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các cơ quan tuyên truyền, cơ quan báo chí tổ chức tuyên truyền Sách vàng Sáng tạo Việt Nam trong cán bộ, đoàn viên, hội viên và nhân dân, nhất là các công trình sáng tạo khoa học - công nghệ tiêu biểu.

2- Thời gian thực hiện

2.1- Sách vàng Sáng tạo Việt Nam được công bố vào nửa cuối tháng 8 hàng năm (nhân dịp kỷ niệm Quốc khánh 2/9).

2.2- Tiến độ tổ chức tuyển chọn, biên tập, phát hành Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2016 dự kiến như sau:

- Đến ngày 20/5/2016: Hoàn thiện các bản Đề án, Quy chế tuyển chọn, biên tập, phát hành; thành lập Ban Chỉ đạo, Hội đồng tuyển chọn, Ban Thư ký Biên tập; dự thảo Đề cương cuốn sách; xây dựng tiêu chí, hồ sơ tuyển chọn; hướng dẫn các cơ quan, tổ chức, địa phương lập hồ sơ đề nghị xét chọn;

- Từ 1/6 - 15/6/2016: Nhận hồ sơ đề nghị xét chọn;

- Từ 16/6- 5/7/2016: Tổ chức tuyển chọn;

- Từ 6/7 - 30/7/2016: Tổ chức biên tập, hoàn thiện bản thảo và xin giấy phép xuất bản;

- Từ 30/7 - 15/8/2016: In xong cuốn sách;

- Từ 15/8 - 2/9/2016: Nộp lưu chiểu, công bố phát hành sách.

3- Kinh phí:

Kinh phí tổ chức tuyển chọn, biên tập, in, phát hành, công bố cuốn sách: Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ cùng đảm bảo.

VI. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1- Đề nghị các đồng chí trong Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mật trận Tổ quốc Việt Nam phụ trách các lĩnh vực liên quan chỉ đạo các ban, đơn vị chuyên môn thực hiện nhiệm vụ được giao trong Đề án này.

2- Đề nghị lãnh đạo Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ đạo các đơn vị trực thuộc và bố trí cán bộ tham gia phối hợp thực hiện nhiệm vụ trong Đề án; quan tâm tạo điều kiện về cơ sở vật chất, bố trí kinh phí để tổ chức tuyển chọn, biên tập, in, phát hành cuốn sách.

3- Đề nghị lãnh đạo các cơ quan, tổ chức thành viên Ban Chỉ đạo chỉ đạo các đơn vị trực thuộc và bố trí cán bộ tham gia phối hợp thực hiện nhiệm vụ trong Đề án; lựa chọn và lập hồ sơ công trình sáng tạo khoa học và công nghệ gửi về Hội đồng tuyển chọn.

4- Đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương lựa chọn và lập hồ sơ công trình sáng tạo khoa học và công nghệ gửi về Ban Chỉ đạo, Hội đồng tuyển chọn.

5- Giao Ban Tuyên giáo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giúp Ban Chỉ đạo làm đầu mối phối hợp với các cơ quan, tổ chức triển khai thực hiện Đề án.

6- Giao Văn phòng cơ quan chủ trì, phối hợp với bộ phận chuyên môn của Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ chuẩn bị các điều kiện vật chất, hậu cần, kinh phí phục vụ việc tổ chức tuyển chọn, biên tập, in, phát hành, công bố Sách vàng Sáng tạo Việt Nam.

Trong quá trình tổ chức thực hiện Đề án, nếu phát sinh những vướng mắc, khó khăn, đề nghị các đồng chí trong Ban Chỉ đạo, Hội đồng tuyển chọn, Ban Thư ký Biên tập, các cơ quan, tổ chức có liên quan báo cáo, đề xuất các biện pháp với Trưởng ban Chỉ đạo cho ý kiến chỉ đạo giải quyết đảm bảo tổ chức tốt việc tuyển chọn, biên tập, phát hành Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2016 và các năm tiếp theo./.