KẾ HOẠCH

TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÔNG ƯỚC ASEAN VỀ PHÒNG, CHỐNG BUÔN BÁN NGƯỜI, ĐẶC BIỆT LÀ PHỤ NỮ VÀ TRẺ EM

Thực hiện Quyết định số 1957/QĐ-TTg ngày 30/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch Tổ chức thực hiện Công ước ASEAN về phòng, chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em[1], Ủy ban nhân dân tỉnh Bạc Liêu xây dựng kế hoạch thực hiện như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Xác định cụ thể trách nhiệm của các cấp, các ngành, địa phương trong việc tổ chức thực hiện có hiệu quả Công ước ASEAN về phòng, chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em (Công ước ACTIP), góp phần hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu quả phòng, chống mua bán người có tổ chức, xuyên quốc gia và các loại tội phạm khác có liên quan.

2. Nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế về phòng, chống mua bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân; góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

3. Quá trình triển khai thực hiện phải chủ động kịp thời, đồng bộ có lộ trình cụ thể, phù hợp; tích cực phối hợp thực hiện nhiệm vụ được giao và bảo đảm tiến độ, chất lượng, hiệu quả công tác.

II. NỘI DUNG TRỌNG TÂM

1. Tuyên truyền, phổ biến nội dung Công ước ACTIP và các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống mua bán người

Tuyên truyền, phổ biến nội dung Công ước ACTIP, các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống mua bán người; trong đó, tập trung vào các quy định về phòng ngừa mua bán người, bảo vệ nạn nhân bị mua bán, thực thi pháp luật, truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi mua bán người, hợp tác, điều phối quốc tế và khu vực nhằm thống nhất nhận thức, nâng cao trách nhiệm, năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác nghiên cứu, quản lý, cán bộ làm công trực tiếp làm công tác phòng, chống mua bán người ở các cơ quan, đơn vị, địa phương và người dân, phù hợp với từng đối tượng, giới tính, độ tuổi, nghề nghiệp, trình độ dân trí, đặc điểm của từng vùng miền, địa phương để chủ động phòng ngừa, kịp thời phát hiện các hành vi mua bán người.

2. Hoàn thiện pháp luật đáp ứng yêu cầu Công ước ACTIP

- Rà soát, nghiên cứu tính tương thích giữa các quy định của pháp luật Việt Nam với nội dung Công ước ACTIP để đề xuất hoàn thiện quy định pháp luật về phòng, chống mua bán người phù hợp với các quy định của Công ước.

- Nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật phòng, chống mua bán người, Luật Tương trợ tư pháp, Luật Điều ước quốc tế, Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam, Luật trẻ em, Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự và các văn bản pháp luật khác có liên quan bảo đảm phù hợp với các quy định của Công ước ACTIP, gắn kế hoạch thực hiện Chương trình quốc gia phòng, chống mua bán người.

3. Đẩy mạnh công tác tiếp nhận, xác minh, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán

- Nâng cao hiệu quả công tác tiếp nhận, xác minh, xác định nạn nhân bị mua bán và chuyển tuyến để thực hiện các chế độ hỗ trợ theo quy định của pháp luật. Thực hiện các biện pháp bảo vệ an toàn cho nạn nhân, người thân thích của họ và bí mật thông tin về nạn nhân theo quy định của pháp luật.

- Bảo đảm chỗ ở tạm thời cho nạn nhân bị mua bán, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em được bảo vệ, hỗ trợ để phục hồi thể chất, tâm lý, xã hội và tái hòa nhập cộng đồng, huy động sự tham gia tích cực của các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp và các doanh nghiệp.

- Thực hiện có hiệu quả các quy định của pháp luật để đảm bảo nhanh chóng trong việc thực hiện các hoạt động giải cứu, bảo vệ, phục hồi, hồi hương và tái hòa nhập cộng đồng đối với nạn nhân bị mua bán.

- Bảo đảm cho nạn nhân bị mua bán sử dụng ngôn ngữ mà họ hiểu được; thông tin về các quyền và lợi ích hợp pháp của họ, tạo điều kiện để họ tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ, bảo đảm quyền bào chữa của nạn nhân bị mua bán phù hợp với Công ước ACTIP.

- Triển khai khẩn trương việc xác định nạn nhân, đặc biệt là tuổi của nạn nhân để bảo đảm cung cấp các dịch vụ phù hợp. Trong trường hợp chưa chắc chắn về độ tuổi nhưng nếu nạn nhân có khả năng là trẻ em thì cần coi nạn nhân đó là trẻ em và quy trình xác định nạn nhân, phỏng vấn cần áp dụng đầy đủ các nguyên tắc và quy định của pháp luật trong nước phù hợp với pháp luật quốc tế về quyền trẻ em, nhất là Công ước quốc tế về quyền trẻ em.

- Triển khai thực hiện các chương trình hỗ trợ phát triển sinh kế cho nạn nhân bị mua bán trở về, bao gồm cả giáo dục căn bản, tập huấn kỹ năng, đặc biệt cho nạn nhân là phụ nữ. Cải thiện khả năng tiếp cận các cơ hội và hoạt động giáo dục cho trẻ em để nâng cao nhận thức về phòng, chống mua bán người và tăng tỷ lệ trẻ em đến trường, đặc biệt là trẻ em gái.

- Kịp thời thực hiện các dịch vụ hỗ trợ khẩn cấp, phục hồi và tái hòa nhập cho nạn nhân bị mua bán, như: Hỗ trợ nhu cầu thiết yếu và chi phí đi lại, y tế, tâm lý, trợ giúp pháp lý, hỗ trợ học văn hóa, học nghề, trợ cấp khó khăn ban đầu, hỗ trợ vay vốn cũng như nâng cao nhận thức nhằm phòng tránh kỳ thị và phân biệt đối xử đối với nạn nhân khi họ hồi hương.

4. Đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người

- Tăng cường nỗ lực để điều tra, truy tố, xét xử tội phạm mua bán người, nhất là các nhóm tội phạm có tổ chức tham gia vào hoạt động mua bán người; áp dụng các biện pháp thích hợp như phong tỏa tài sản, áp dụng hình phạt tương xứng với tính chất mức độ nghiêm trọng của loại tội phạm này.

- Áp dụng hiệu quả các phương pháp điều tra và các biện pháp cần thiết khác thu thập chứng cứ phục vụ công tác truy tố trong các vụ án mua bán người, kể cả trong trường hợp nạn nhân không cung cấp lời khai của mình.

- Điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh cán bộ, công chức, viên chức có hành vi tham nhũng, rửa tiền; những người tham gia, tạo điều kiện hoặc cản trở hoạt động tư pháp liên quan đến phòng, chống mua bán người theo đúng quy định của pháp luật trong nước phù hợp với Công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng, Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia và Nghị định thư về phòng ngừa, trừng trị, trấn áp tội buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.

- Tăng cường năng lực cho điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán, cán bộ quản lý xuất nhập cảnh, Cảnh sát biển, Bộ đội Biên phòng, lực lượng Kiểm ngư, thanh tra lao động tham gia vào các hoạt động phòng, chống mua bán người.

- Nâng cao năng lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước, quản lý xã hội trên các lĩnh vực như: Cư trú, hộ tịch; hoạt động du lịch; du học; xuất khẩu lao động; cho, nhận con nuôi; kết hôn với người nước ngoài; hiến, tặng mô, tạng; biên giới, cửa khẩu... để phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh xử lý tội phạm có hiệu quả.

5. Tăng cường hợp tác quốc tế, bổ sung cơ chế hợp tác phòng, chống mua bán người phù hợp Công ước ACTIP

- Triển khai các đề án nghiên cứu về hoạt động điều tra tố tụng đặc biệt, hợp tác quốc tế trong điều tra hình sự; thực hiện các điều ước quốc tế song phương, đa phương trong lĩnh vực tương trợ tư pháp về hình sự và dẫn độ; thực hiện các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế về phòng, chống mua bán người với các nước ASEAN phù hợp với Công ước ACTIP.

- Tăng cường hợp tác trao đổi thông tin, giải quyết vụ việc mua bán người, truy bắt đối tượng phạm tội, giải cứu, bảo vệ, hỗ trợ và hồi hương nạn nhân bị mua bán, chia sẻ kinh nghiệm và đào tạo nâng cao năng lực phòng, chống buôn bán người.

- Nghiên cứu xây dựng hệ thống thông tin tổng hợp liên quan đến mua bán người và phương pháp trao đổi những thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu về mua bán người.

- Tổ chức nghiên cứu, khảo sát tình hình hoạt động tội phạm mua bán người, các đối tượng có liên quan; xác định cơ quan đầu mối, cơ chế phối hợp trong trao đổi thông tin, giải quyết vụ việc mua bán người, giải cứu và hồi hương nạn nhân, bắt giữ đối tượng phạm tội.

- Tăng cường hợp tác và phối hợp trong điều tra, truy tố tội phạm mua bán người hoặc các hành vi phạm tội liên quan đến mua bán người, bao gồm: Rửa tiền, tham nhũng, đưa người di cư bất hợp pháp và các loại tội phạm có tổ chức, xuyên quốc gia.

- Tăng cường hợp tác với các cơ quan có liên quan của Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế về phòng, chống mua bán người, bảo vệ quyền của phụ nữ và trẻ em để nâng cao năng lực quốc gia trong đấu tranh phòng, chống mua bán người và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán một cách có hiệu quả.

- Tăng cường phối hợp với các cơ chế, diễn đàn nhằm tạo điều kiện cho việc hợp tác trong đấu tranh phòng, chống mua bán người, nhất là các hội nghị về tội phạm xuyên quốc gia, nhóm công tác về buôn bán người và Hội nghị những đơn vị chuyên trách.

- Thúc đẩy hợp tác cùng có lợi để đấu tranh phòng, chống mua bán người; vận động các tổ chức có liên quan hỗ trợ kỹ thuật và tài chính nhằm tăng cường năng lực trong lĩnh vực này.

- Tích cực tham gia các diễn đàn, hội nghị, hội thảo quốc tế nhằm trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về việc tổ chức thực hiện, đánh giá hiệu quả quá trình triển khai Công ước ACTEP.

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Thời gian thực hiện:

- Giai đoạn 2021 - 2022: Tuyên truyền, tập huấn chuyên sâu về Công ước ACTIP và các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống mua bán người cho người dân, các lực lượng chức các cơ quan, Ban, Ngành có liên quan, như các cơ quan tư pháp, Bộ đội Biên, phòng,... Rà soát, nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện quy định pháp luật về phòng, chống mua bán người phù hợp với quy định Công ước ACTIP.

- Giai đoạn 2022 - 2025: Triển khai thực hiện nhiệm vụ được nêu trong Kế hoạch; tiến hành sơ, tổng kết việc triển khai thực hiện.

2. Về kinh phí: Giao cho Sở Tài chính phối hợp, tham mưu, đề xuất phân bổ kinh phí chi thường xuyên trong dự toán ngân sách hàng năm của các Sở, Ngành có liên quan để hỗ trợ thực hiện Kế hoạch này theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản hướng dẫn thi hành. Riêng Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố cân đối kinh phí từ nguồn ngân sách của địa phương hoặc huy động từ nguồn kinh phí hợp pháp khác để bảo đảm thực hiện đạt kết quả cao.

3. Căn cứ Kế hoạch này và tình hình thực tế các Sở, Ban, Ngành, Đoàn thể cấp tỉnh và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc tại đơn vị, địa phương mình.

4. Giao Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh phối hợp với các cơ quan có liên quan tại Việt Nam; Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao; Sở Ngoại vụ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi với các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài thực hiện công tác bảo hộ đối với công dân Việt Nam là nạn nhân bị mua bán ra nước ngoài; thực hiện việc xác minh và làm các thủ tục cần thiết khác để hỗ trợ nạn nhân về nước.

Đồng thời, phối hợp với Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao; Sở Ngoại vụ Thành phố Hồ Chí Minh và các cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài thúc đẩy hợp tác quốc tế về phòng, chống mua bán người, đặc biệt là các nước ASEAN.

5. Giao Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp với các Sở, Ngành liên quan thực hiện công tác thi hành án dân sự về phòng, chống mua bán người và trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bị mua bán; quản lý, hướng dẫn, kiểm tra hoạt động hỗ trợ kết hôn, cho, nhận con nuôi nhằm phòng, chống việc lợi dụng các hoạt động này để mua bán người.

6. Giao Sở Văn hóa, Thông tin, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các Sở, Ngành có liên quan tăng cường tuyên truyền về nội dung Công ước ACTIP và truyền thông phòng, chống mua bán người trên các phương tiện thông tin đại chúng.

7. Giao Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì phối hợp với các Sở, Ngành có liên quan thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách hỗ trợ nạn nhân bị mua bán theo đúng quy định của pháp luật; chú trọng công tác hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng cho nạn nhân bị mua bán trở về, nhất là phụ nữ và trẻ em.

8. Giao Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng phối hợp với các Sở, Ngành có liên quan thực hiện công tác phòng, chống mua bán người trên địa bàn biên giới, biển và hải đảo theo quy định.

9. Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với các Sở, Ban, Ngành, Đoàn thể liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tổ chức thực hiện. Định kỳ, tổng hợp tình hình, kết quả báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh./.