KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN ĐỀ ÁN “CHƯƠNG TRÌNH HOẠT ĐỘNG VĂN HÓA, NGHỆ THUẬT PHỤC VỤ VÙNG SÂU, VÙNG XA, BIÊN GIỚI, HẢI ĐẢO, VÙNG DÂN TỘC THIỂU SỐ GIAI ĐOẠN 2021 - 2030” TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐỒNG NAI

Căn cứ Nghị quyết số 12/NQ-CP ngày 15 tháng 02 năm 2020 của Chính phủ triển khai thực hiện Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18 tháng 11 năm 2019 của Quốc hội về phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; Quyết định số 4452/QĐ-BVHTTDL ngày 31 tháng 12 năm 2020 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc phê duyệt Đề án “Chương trình hoạt động văn hóa, nghệ thuật phục vụ vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021 - 2030” (sau đây gọi tắt là Đề án), Quyết định số 279/QĐ-BTTTT ngày 08 tháng 3 năm 2021 của Bộ Thông tin và Truyền thông về việc ban hành kế hoạch thông tin, tuyên truyền thực hiện Đề án “Chương trình hoạt động văn hóa, nghệ thuật phục vụ vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021 - 2030”; UBND tỉnh ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Đề án, cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

a) Xây dựng hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

b) Tuyên truyền hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước thông qua các hoạt động của chương trình văn hóa, nghệ thuật.

c) Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch, làm phong phú thêm truyền thống văn hóa của vùng đất Đồng Nai, góp phần giáo dục truyền thống văn hóa cho các tầng lớp Nhân dân, nhất là thế hệ trẻ đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

d) Đổi mới phương thức tổ chức hoạt động văn hóa, nghệ thuật phục vụ vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số phù hợp với điều kiện của mỗi địa phương, qua đó góp phần thực hiện hiệu quả chính sách đại đoàn kết dân tộc của Đảng và Nhà nước, đồng thời làm phong phú thêm kho tàng di sản văn hóa các dân tộc ở Đồng Nai nói riêng và 54 dân tộc trên toàn quốc nói chung.

2. Yêu cầu

a) Tổ chức triển khai hiệu quả Quyết định số 4452/QĐ-BVHTTDL ngày 31 tháng 12 năm 2020 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc phê duyệt Đề án “Chương trình hoạt động văn hóa, nghệ thuật phục vụ vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021 - 2030”.

b) Tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật đa dạng, phong phú, phù hợp, có trọng tâm, trọng điểm; bảo đảm thiết thực, an toàn, tiết kiệm, hiệu quả; có sự thống nhất, đồng bộ trong công tác chỉ đạo tổ chức thực hiện.

II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu tổng quát

Xây dựng, tổ chức hiệu quả các hoạt động văn hóa, nghệ thuật nhằm nâng cao mức hưởng thụ và đời sống văn hóa cho đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số; góp phần xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc; tăng cường quan hệ hợp tác, đoàn kết, hữu nghị giữa đồng bào các dân tộc; phát huy vai trò làm chủ của đồng bào trong bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch.

2. Mục tiêu cụ thể

a) Giai đoạn 2021 - 2025:

- Tổ chức hiệu quả các hoạt động chương trình văn hóa, nghệ thuật phục vụ đồng bào các dân tộc ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số; trong đó ưu tiên các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù.

- Nâng cao mức hưởng thụ văn hóa và phát huy vai trò làm chủ trong xây dựng đời sống văn hóa, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu. Mỗi ấp, khu phố hoặc liên kết 02 đến 03 ấp, khu phố thành lập 01 đến 02 Câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ hoạt động hiệu quả; duy trì hàng năm tổ chức liên hoan, giao lưu các câu lạc bộ 01 đến 02 lần phù hợp với điều kiện địa phương.

- Tổ chức các chuyến đi thực tế cho văn nghệ sĩ; tổ chức các cuộc thi, liên hoan, các cuộc vận động sáng tác văn học, kịch bản phim, kịch bản sân khấu, nhạc, thơ, ảnh, mỹ thuật, ca khúc, chuyên mục phát thanh, phóng sự truyền hình, tác phẩm báo chí về đề tài dân tộc thiểu số.

- Tăng cường phát triển văn hóa đọc; tiếp tục trang bị sách, báo cho thư viện tỉnh, thư viện các huyện, thành phố, điểm bưu điện văn hóa xã, phường, thị trấn, tủ sách pháp luật; phấn đấu chỉ tiêu 0,5 bản sách/người.

- Đẩy mạnh thông tin tuyên truyền các hoạt động văn hóa, nghệ thuật đến vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng khó khăn qua các phương tiện thông tin đại chúng.

- Hỗ trợ kinh phí, ban hành cơ chế, chính sách đặc thù nhằm khuyến khích hoạt động văn hóa, nghệ thuật tại các địa bàn khó khăn ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.

b) Giai đoạn 2025 - 2030:

- Nâng cao chất lượng, đổi mới hình thức, nội dung các chương trình văn hóa, nghệ thuật phục vụ đồng bào các dân tộc ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.

- Tiếp tục nâng cao mức hưởng thụ văn hóa và phát huy vai trò làm chủ trong xây dựng đời sống văn hóa, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu; nhân rộng các mô hình câu lạc bộ văn hóa, nghệ thuật ở ấp, khu phố và khu dân cư vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số có hiệu quả.

- Hàng năm duy trì tổ chức liên hoan, giao lưu các câu lạc bộ, đội văn nghệ phù hợp với điều kiện thực tế của mỗi địa phương.

III. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP

1. Nhiệm vụ chủ yếu

a) Khảo sát, điều tra thống kê về thực trạng hưởng thụ văn hóa, nghệ thuật các dân tộc vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số. Căn cứ kết quả khảo sát, điều tra, đề xuất mô hình câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ phù hợp với thực tế. Xây dựng mô hình điểm câu lạc bộ văn hóa, nghệ thuật ở ấp, khu phố và khu dân cư vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.

b) Tổ chức đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp và không chuyên đi biểu diễn phục vụ đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng khó khăn tùy theo tình hình thực tế tại địa phương. Ưu tiên biểu diễn loại hình văn hóa truyền thống đặc sắc có nguy cơ bị mai một, thất truyền.

c) Tổ chức các ngày hội, giao lưu liên hoan, hội diễn văn hóa, nghệ thuật:

- Định kỳ tổ chức Ngày hội văn hóa, thể thao các dân tộc thiểu số giai đoạn 2021 - 2030 (2 năm 1 lần).

- Cấp huyện chỉ đạo tổ chức các ngày hội, lễ hội, liên hoan, hội thi, hội diễn văn hóa, nghệ thuật quần chúng của các dân tộc, gắn kết chặt chẽ với hoạt động du lịch.

- Tổ chức các hoạt động liên hoan, giao lưu, hội thi văn hóa nghệ thuật quần chúng ở cơ sở, đặc biệt ưu tiên tổ chức tại các ấp xa trung tâm xã, huyện; định hướng sưu tầm, bảo tồn các bài hát, điệu múa truyền thống, nghi thức diễn xướng dân gian, các giá trị văn hóa các dân tộc trên địa bàn để truyền dạy cho lớp trẻ.

d) Tổ chức hoạt động điện ảnh ở cơ sở:

- Lựa chọn và cấp nguồn phim có nội dung phù hợp cho các đội chiếu phim lưu động đảm bảo từ 02 đến 04 buổi chiếu/xã/năm.

- Xây dựng nâng cao chất lượng chuyên mục văn hóa, nghệ thuật dân tộc thiểu số và tổ chức truyền thanh, truyền hình trên kênh sóng của Đài Phát thanh - Truyền hình Đồng Nai.

đ) Tổ chức các cuộc thi, sáng tác về đề tài dân tộc thiểu số:

- Tổ chức các chuyến đi thực tế cho văn nghệ sĩ người dân tộc thiểu số (01 cuộc/năm).

- Tổ chức các cuộc thi, liên hoan, các cuộc vận động sáng tác văn học, kịch bản phim, kịch bản sân khấu, nhạc, thơ, ảnh, mỹ thuật, ca khúc, phát thanh, báo chí, truyền hình... về đề tài dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số (01 cuộc/năm). Lựa chọn các tác phẩm có chất lượng nội dung, nghệ thuật tốt để phổ biến, tuyên truyền trong cộng đồng.

e) Tổ chức hoạt động thư viện và phát triển văn hóa đọc:

- Đẩy mạnh hoạt động hệ thống thư viện, hỗ trợ các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số củng cố tủ sách thư viện cấp xã. Hàng năm trang bị, bổ sung sách, báo và ấn phẩm văn hóa cho tủ sách ấp, khu phố. Đặc biệt chú ý tăng cường các loại sách song ngữ tiếng dân tộc. Thư viện các cấp thực hiện tốt công tác phục vụ và luân chuyển sách đến với bạn đọc tại các điểm trường phổ thông, các xã vào các dịp thích hợp.

- Tổ chức các đợt thi đọc sách, nói chuyện về sách, các hội thi, giới thiệu, tuyên truyền sách, kể chuyện sách tại các điểm vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.

g) Tổ chức hoạt động triển lãm, trưng bày:

Tổ chức triển lãm tranh, ảnh nghệ thuật (bản chính hoặc phiên bản), hiện vật, tư liệu, sách, báo, sản phẩm văn hóa vào dịp lễ, tết, các sự kiện trọng đại của đất nước, địa phương nhằm tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, tạo cơ hội để Nhân dân các dân tộc vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số được tiếp cận nhiều sản phẩm văn hóa, nghệ thuật.

h) Tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá văn hóa truyền thống:

- Tuyên truyền về đường lối, chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; về hiệu quả các hoạt động chương trình văn hóa và phát huy vai trò làm chủ trong xây dựng đời sống văn hóa, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu trong vùng dân tộc thiểu số.

- Nghiên cứu xây dựng các sản phẩm du lịch độc đáo, phù hợp gắn với công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống vùng dân tộc thiểu số; tạo nguồn thu từ du lịch, góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống và nâng cao đời sống kinh tế - văn hóa cho đồng bào dân tộc trên địa bàn.

- Vận động các tổ chức, cá nhân hợp tác và đầu tư cho các hoạt động văn hóa nghệ thuật tại vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số; nghiên cứu tổ chức đoàn diễn viên, nghệ nhân các dân tộc thiểu số đi giao lưu, biểu diễn giới thiệu văn hóa truyền thống ở nước ngoài.

- Tổ chức tuyên truyền hoạt động văn hóa, nghệ thuật, chuyên mục phù hợp với vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn qua các phương tiện thông tin đại chúng. Chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong hoạt động thông tin, tuyên truyền.

i) Tổ chức ghi hình, thu âm, in sao đĩa DVD các hoạt động chương trình văn hóa, nghệ thuật để phát sóng hoặc chuyển cho các trung tâm văn hóa, thể thao - học tập cộng đồng làm tư liệu hoặc phát lại vào những ngày lễ, hội. Sản xuất ấn phẩm văn hóa, sách nghiệp vụ, các loại băng, đĩa có nội dung, hình thức phù hợp cấp cho các xã còn khó khăn.

k) Trang bị nhạc cụ dân tộc và các thiết bị liên quan để hỗ trợ các hoạt động văn hóa, nghệ thuật; lưu trữ, khai thác nội dung các hoạt động văn hóa, nghệ thuật.

l) Lồng ghép phổ biến, giáo dục pháp luật trong các hoạt động văn hóa, nghệ thuật; giới thiệu các mô hình tốt, cách làm hay phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

m) Nghiên cứu, sưu tầm các làn điệu dân ca, dân vũ, nhạc cụ các dân tộc thiểu số có nguy cơ mai một, thất truyền để bảo tồn và phát huy.

n) Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, phương pháp, kỹ năng triển khai các hoạt động của chương trình văn hóa, nghệ thuật.

o) Tôn vinh, khen thưởng:

- Tổ chức tôn vinh, khen thưởng (vào dịp sơ kết và tổng kết Đề án) đối với tác giả có tác phẩm về đề tài dân tộc thiểu số đạt giá trị nghệ thuật, nhân văn cao.

- Tôn vinh các nghệ nhân có công truyền dạy văn hóa, nghệ thuật truyền thống dân tộc. Có hình thức động viên, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích cao, có nhiều đóng góp trong việc tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật phục vụ vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.

2. Giải pháp thực hiện

a) Về chỉ đạo, điều hành:

Tăng cường, nâng cao hiệu quả chỉ đạo và tổ chức thực hiện của các sở, ban, ngành, địa phương, đoàn thể, tổ chức, cá nhân đối với công tác gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số; thực hiện nhiệm vụ xây dựng và phát triển văn hóa, thể thao, du lịch kết hợp chặt chẽ với thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội của từng đơn vị, địa phương.

b) Về xây dựng nội dung công tác phối hợp hoạt động:

Nghiên cứu, xây dựng nội dung công tác phối hợp hoạt động giữa các cơ quan quản lý nhà nước về công tác dân tộc; quy định đặc thù hỗ trợ các nghệ nhân, nghệ sĩ, già làng, người uy tín trong việc truyền dạy văn hóa truyền thống cho lớp trẻ; có quy định việc hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao và kinh doanh các dịch vụ văn hóa, các điểm vui chơi giải trí tại các địa bàn khó khăn ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.

c) Về thông tin, tuyên truyền:

Tăng cường các hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và của Nhân dân về công tác bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh; đa dạng hóa hình thức thông tin, tuyên truyền thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng.

d) Về phát triển nguồn nhân lực:

Xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác thông tin tuyên truyền tại vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số; phát hiện, bồi dưỡng các hạt nhân văn hóa, văn nghệ tham gia vào các hoạt động phong trào, câu lạc bộ văn hóa; tập huấn, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ văn hóa, thể thao và du lịch cho cán bộ của đội tuyên truyền lưu động, đội chiếu phim.

đ) Về ứng dụng khoa học, công nghệ:

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong tổ chức các hoạt động của chương trình văn hóa, nghệ thuật; đầu tư trang thiết bị công nghệ hiện đại để nâng cao khả năng tiếp cận cho đồng bào các dân tộc vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số; phát huy hiệu quả mạng lưới phát thanh, truyền hình của địa phương, nâng cao chất lượng sóng và nội dung chương trình.

e) Về huy động nguồn lực xã hội hóa:

Huy động và khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân phối hợp tổ chức đa dạng các hoạt động của chương trình văn hóa, nghệ thuật tại các địa bàn khó khăn ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Kinh phí thực hiện Kế hoạch sử dụng từ nguồn ngân sách nhà nước và các nguồn xã hội hóa hợp pháp khác (nếu có). Trong đó bao gồm: Kinh phí sự nghiệp của các sở, ban, ngành; ngân sách nhà nước của địa phương triển khai thực hiện Đề án; lồng ghép sử dụng nguồn vốn từ các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, chương trình mục tiêu phát triển văn hóa, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và kinh phí huy động từ các nguồn xã hội hóa.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

a) Chủ trì, phối hợp Ban Dân tộc tỉnh, các sở, ban, ngành liên quan và UBND các huyện, thành phố triển khai, tổ chức thực hiện Kế hoạch; xây dựng kế hoạch thực hiện theo từng năm.

b) Tổng hợp, định kỳ báo cáo UBND tỉnh, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch kết quả thực hiện Đề án.

2. Ban Dân tộc tỉnh

Phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghiên cứu, đề xuất áp dụng các quy định đối với hoạt động văn hóa, văn nghệ phục vụ đồng bào các dân tộc vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số. Triển khai có hiệu quả các chương trình phối hợp giữa hai cơ quan liên quan đến các nội dung Kế hoạch này.

3. Sở Thông tin và Truyền thông

a) Phối hợp Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và UBND các huyện, thành phố chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan báo chí tỉnh, hệ thống đài truyền thanh cấp huyện, cấp xã tổ chức tuyên truyền các nội dung liên quan đến Kế hoạch phù hợp với tình hình thực tế.

b) Phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cung cấp thông tin cho báo chí về kết quả thực hiện công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số.

4. Sở Tài chính

Phối hợp các sở, ban ngành liên quan, UBND các huyện, thành phố tổng hợp kinh phí thực hiện, căn cứ khả năng cân đối của ngân sách tham mưu UBND tỉnh bố trí kinh phí thực hiện theo quy định hiện hành.

5. Báo Đồng Nai, Đài Phát thanh và Truyền hình Đồng Nai

Phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng chuyên trang, chuyên mục, trong đó chú trọng tăng cường các tin, bài, ký sự, phóng sự chuyên đề, các chương trình phỏng vấn, tọa đàm, các thông điệp văn hóa, nghệ thuật dân tộc thiểu số. Tổ chức truyền thanh, truyền hình trên sóng của đài và hệ thống truyền thanh của các huyện, thành phố. Nâng cao chất lượng chương trình phát thanh truyền hình tiếng dân tộc thiểu số trên sóng phát thanh và truyền hình.

6. Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh

Chủ trì, phối hợp các sở, ban, ngành liên quan tổ chức các cuộc thi, liên hoan, cuộc vận động, trại sáng tác về đề tài dân tộc thiểu số; lựa chọn các tác phẩm có chất lượng nội dung, nghệ thuật tốt để phổ biến, tuyên truyền trong cộng đồng; tổ chức triển lãm các tác phẩm nhiếp ảnh, mỹ thuật về đề tài dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

7. UBND các huyện, thành phố Long Khánh, thành phố Biên Hòa

Xây dựng kế hoạch, phân bổ kinh phí, bố trí nguồn lực cần thiết để triển khai thực hiện các nhiệm vụ trong Kế hoạch phù hợp với điều kiện của địa phương.

Trên đây là Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án “Chương trình hoạt động văn hóa, nghệ thuật phục vụ vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021 - 2030” trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Yêu cầu các sở, ban, ngành và địa phương xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện; hàng năm báo cáo kết quả thực hiện về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổng hợp báo cáo UBND tỉnh, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo quy định./.