ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TUYÊN QUANG -------	CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ---------------
Số: 698/QĐ-UBND	Tuyên Quang, ngày 27 tháng 12 năm 2022

 

QUYẾT ĐỊNH

BAN HÀNH ĐỀ ÁN ĐỔI MỚI TỔ CHỨC LỄ HỘI THÀNH TUYÊN, GIAI ĐOẠN 2023 - 2025

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TUYÊN QUANG

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 22/11/2019;

Căn cứ Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn;

Căn cứ Nghị quyết số 29-NQ/TU ngày 16/6/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh;

Căn cứ Quyết định số 426/QĐ-UBND ngày 30/7/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Ban hành Đề án phát triển du lịch tỉnh Tuyên Quang đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Quyết định số 828/QĐ-UBND ngày 20/12/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về giao chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2022;

Xét đề nghị của Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tại Tờ trình số 252/TTr-SVHTTDL ngày 21/12/2022 về việc đề nghị ban hành Đề án đổi mới tổ chức Lễ hội Thành Tuyên, giai đoạn 2023 - 2025.

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này Đề án đổi mới tổ chức Lễ hội Thành Tuyên, giai đoạn 2023 - 2025.

(Có Đề án kèm theo)

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.

Điều 3. Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh; Giám đốc các Sở; Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, thành phố; Thủ trưởng cơ quan, đơn vị và các tổ chức, cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

 

Nơi nhận: - Thường trực Tỉnh ủy; (báo cáo) - Thường trực HĐND tỉnh; (báo cáo) - Chủ tịch UBND tỉnh; (báo cáo) - Các PCT UBND tỉnh; - Như Điều 3; (thực hiện) - Các Phó CVP UBND tỉnh; - Phòng THVX; - Lưu: VT, THVX (Ntg).

TM. ỦY BAN NHÂN DÂN KT. CHỦ TỊCH PHÓ CHỦ TỊCH Hoàng Việt Phương

 

ĐỀ ÁN

ĐỔI MỚI TỔ CHỨC LỄ HỘI THÀNH TUYÊN GIAI ĐOẠN 2023 – 2025
(Ban hành kèm theo Quyết định số 698/QĐ-UBND ngày 27/12/2022 của UBND tỉnh)

Phần I

MỞ ĐẦU

I. SỰ CẦN THIẾT XÂY DỰNG ĐỀ ÁN

Tuyên Quang là tỉnh miền núi nằm giữa Đông Bắc và Tây Bắc của Tổ quốc, là nơi đất trời tụ khí, lòng người hòa hợp, ẩn chứa hồn thiêng dân tộc. Đã từ lâu, Thành Tuyên được biết đến như một vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng - một “trấn biên” phía Bắc bảo vệ cho kinh thành Thăng Long ngàn năm văn hiến. Trong thời kỳ tiền khởi nghĩa và kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Tuyên Quang được Bác Hồ và Trung ương Đảng chọn là “Thủ đô khu giải phóng, Thủ đô kháng chiến”, ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc. Là một tỉnh giầu truyền thống văn hóa, từ xa xưa, Tuyên Quang đã là nơi hội tụ của các tộc người. Và, theo dòng chảy của lịch sử, đã sản sinh, bồi tụ nên một kho tàng văn hóa vô cùng phong phú, đa dạng, với những nét đặc trưng, tiêu biểu của hơn 20 dân tộc cùng chung sống, Tuyên Quang cũng là quê hương, xứ sở của cảnh quan "sơn thủy hữu tình", những câu chuyện, truyền thuyết, những làn điệu dân ca, dân vũ và những lễ hội dân gian truyền thống độc đáo, ấn tượng với trên 40 lễ hội diễn ra hàng năm. Trong đó phải kể đến Lễ hội Thành Tuyên - Một lễ hội Trung thu độc đáo, đặc trưng, riêng có của tỉnh Tuyên Quang được hình thành và phát triển từ cộng đồng dân gian và trở thành lễ hội nổi tiếng trong và ngoài nước, hàng năm thu hút hàng vạn lượt du khách đến chiêm ngưỡng và trải nghiệm.

Lễ hội Thành Tuyên, tỉnh Tuyên Quang được tổ chức định kỳ hàng năm vào dịp Tết Trung thu. Ban đầu, lễ hội có tính chất tự phát. Từ năm 2004 đến năm 2007 một số tổ, phường đứng ra tổ chức. Từ năm 2008 đến 2014, Lễ hội Thành Tuyên chính thức được nâng lên cấp thành phố và từ năm 2014 đến nay, Lễ hội trở thành sự kiện cấp tỉnh với quy mô tổ chức hoành tráng, rực rỡ mang tới sự nổi tiếng trong và ngoài nước. Thực chất, Lễ hội Thành Tuyên do nhân dân làm chủ thể và sự hưởng lợi lớn nhất cũng là người dân. Lễ hội đã trở thành một sản phẩm du lịch độc đáo, riêng có của Tuyên Quang, thu hút một lượng du khách khổng lồ về với xứ Tuyên. Qua lễ hội, công tác quảng bá xúc tiến du lịch của tỉnh được nâng lên một bước; tạo đà để Tuyên Quang thu hút đầu tư, lấy du lịch là khâu đột phá, tạo nhiều việc làm, thúc đẩy các ngành dịch vụ, thương mại phát triển, tăng ngân sách nhà nước, đời sống mọi mặt cho nhân dân không ngừng được nâng lên.

Trong thời gian tới, để tiếp tục xây dựng, phát triển Lễ hội Thành Tuyên thực sự trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, riêng có của tỉnh và mang thương hiệu quốc tế; vừa gắn với việc thúc đẩy phát triển du lịch của tỉnh trong xu hướng toàn cầu hoá, hội nhập quốc tế vừa đảm bảo việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; tuyên truyền, quảng bá và khai thác có hiệu quả các thế mạnh về phát triển du lịch của địa phương,… đòi hỏi quá trình tổ chức Lễ hội cần phải có sự điều chỉnh, đổi mới từ quy mô, nội dung, hình thức, không gian, thời gian với các nhiệm vụ, giải pháp thật căn cơ, bài bản, sáng tạo, phù hợp với yêu cầu thực tế; đáp ứng mục tiêu phát triển du lịch bền vững, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, xã hội, văn hóa,... theo Nghị quyết của Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh đã đề ra, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh. Vì vậy, việc xây dựng Đề án đổi mới Lễ hội Thành Tuyên là hết sức cần thiết.

II. CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN

- Luật Di sản Văn hóa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa;

- Nghị định số 98/2010/NĐ-CP ngày 21/9/2010 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Di sản văn hóa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa; Nghị định số 110/2018/NĐ-CP ngày 29/8/2018 của Chính phủ quy định về quản lý và tổ chức lễ hội.

- Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 09/6/2014 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Kết luận số 76-KL/TW ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước;

- Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn;

- Nghị quyết số 103/NQ-CP ngày 6/10/2017 của Chính phủ về ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn;

- Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020-2025; Chương trình hành động số 01-CTr/TU ngày 18/11/2020 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII nhiệm kỳ 2020-2025;

- Quyết định số 28/QĐ-UBND ngày 28/01/2013 Ủy ban nhân dân tỉnh Tuyên Quang phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Tuyên Quang đến năm 2020, định hướng đến năm 2030;

- Nghị quyết số 29-NQ/TU ngày 16/6/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh;

- Quyết định số 426/QĐ-UBND ngày 30/7/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Ban hành Đề án phát triển du lịch tỉnh Tuyên Quang đến năm 2025, định hướng đến năm 2030;

- Kết luận chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng;

- Các Văn bản: Chương trình hành động số 37-CTr/TU ngày 18/9/2014 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh; Kết luận số 418-KL/TU ngày 22/6/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Kế hoạch số 49/KH-UBND ngày 22/6/2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh về thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 09/6/2014 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Kế hoạch số 215/KH-UBND ngày 30/11/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện Kết luận số 76-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá XI) về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Kế hoạch số 70/KH-UBND ngày 27/4/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh về thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang,...

- Quyết định số 828/QĐ-UBND tỉnh ngày 20/12/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về giao chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2022;

- Các chương trình, Đề án, Kế hoạch phát triển kinh tế - chính trị, văn hóa - xã hội của tỉnh đã được phê duyệt và triển khai thực hiện có liên quan.

III. PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG ĐỀ ÁN

- Phương pháp thu thập tài liệu: Việc thu thập tài liệu và số liệu có thể được thực hiện thông qua các phương pháp truyền thống như kết hợp đi khảo sát và thu thập tại chỗ, qua nghiên cứu tư liệu,... Kết quả nghiên cứu tài liệu, số liệu sẽ là cơ sở để phân tích tổng thể các thông tin liên quan đến hoạt động lễ hội, từ đó có thêm cơ sở đưa ra những nhận định trong việc xây dựng chiến lược, định hướng và giải pháp phát triển thương hiệu lễ hội.

- Phương pháp phân tích, đánh giá tổng hợp: Phân tích, đánh giá về các điều kiện nguồn lực, hiện trạng về tổ chức lễ hội, hiện trạng về đầu tư cơ sở vật chất, các yếu tố liên quan, liên kết, quảng bá xúc tiến phát triển du lịch tỉnh Tuyên Quang…

- Phương pháp khảo sát thực địa: Phương pháp này được triển khai một cách chi tiết qua việc tham dự tại không gian Lễ hội Thành Tuyên với các kỹ năng: Quan sát, ghi chép, bảng hỏi từ cộng đồng cư dân và du khách tham dự Lễ hội Thành Tuyên.

- Phương pháp tổ chức hội thảo: Tổ chức Hội thảo hoặc xin ý kiến đóng góp trực tiếp hoặc bằng văn bản nhằm trao đổi, thống nhất cách tiếp cận, phương pháp thực hiện đề án; thống nhất các nội dung về phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng. Qua đó, tổng hợp các ý kiến trao đổi, đóng góp của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp... về các nội dung của Đề án.

IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ĐỀ ÁN

1. Phạm vi: Lễ hội Thành Tuyên và những yếu tố liên quan.

2. Không gian: Tập trung tại thành phố Tuyên Quang và trung tâm một số huyện trong tỉnh.

3. Thời gian: Thực hiện trong giai đoạn 2023 - 2025.

V. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ ÁN

Việc triển khai thực hiện Đề án đổi mới Lễ hội Thành Tuyên nhằm cụ thể hóa và thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 29-NQ/TU ngày 16/6/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh; Quyết định số 426/QĐ-UBND ngày 30/7/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Ban hành Đề án phát triển du lịch tỉnh Tuyên Quang đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; đồng thời, Lễ hội Thành Tuyên là cơ hội tốt nhất để phục vụ cho công tác quảng bá hình ảnh miền đất, văn hóa, con người Tuyên Quang, góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, từng bước đưa Tuyên Quang hội nhập với sự phát triển chung của các tỉnh miền núi và khu vực, quốc tế.

Phần II

NỘI DUNG CỦA ĐỀ ÁN

I. TỔNG QUAN VỀ LỄ HỘI THÀNH TUYÊN

1. Khái quát về tỉnh Tuyên Quang

1.1. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên

- Vị trí địa lý: Tuyên Quang là tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam với dân số toàn tỉnh là 801.668 người. Phía bắc và tây bắc giáp tỉnh Hà Giang, phía Đông và Đông bắc giáp các tỉnh: Cao Bằng, Thái Nguyên và Bắc Kạn, phía Tây giáp Yên Bái, phía Nam giáp Phú Thọ và Vĩnh Phúc. Diện tích đất tự nhiên 5.868km², trong đó có 70% diện tích là đồi núi.

Tuyên Quang có 01 thành phố (thành phố Tuyên Quang), 06 huyện (Chiêm Hóa, Hàm Yên, Na Hang, Sơn Dương, Yên Sơn và Lâm Bình), 138 xã, phường và thị trấn. Là tỉnh nằm sâu trong nội địa, cách xa các trung tâm kinh tế - thương mại lớn của cả nước, Tuyên Quang chưa có đường sắt và đường không, vì vậy việc thông thương sang các tỉnh khác và ra nước ngoài nhờ vào hệ thống đường bộ quốc lộ 2 và quốc lộ 37, 2C, 3B, 279, 280, đường Hồ Chí Minh và đang triển khai xây dựng tuyến cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ nối với cao tốc Nội Bài - Lào Cai, chuẩn bị xây dựng cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang. Đồng thời, tỉnh có sông Lô chảy qua nên rất thuận lợi cho việc phát triển giao thông đường thủy.

- Điều kiện tự nhiên: Tuyên Quang mang đặc điểm khí hậu nhiệt đới gió mùa, một năm có hai mùa rõ rệt: Mùa đông lạnh, khô hanh; mùa hè nóng ẩm mưa nhiều. Đặc điểm khí hậu này thích ứng cho sự sinh trưởng, phát triển của các loại cây trồng nhiệt đới. Nhiệt độ trung bình trong năm từ 22 - 24°C, lượng mưa trung bình từ 1.500 mm - 1.800 mm; độ ẩm trung bình là 85%. Hệ thống sông suối của Tuyên Quang khá dày đặc, phân phối tương đối đều giữa các vùng, trong đó sông Lô có khả năng vận tải tốt, đây là điều kiện thuận lợi cho phát triển giao thông đường thỦy của tỉnh. Đặc biệt, Tuyên Quang còn có các khu du lịch sinh thái: Na Hang, Hàm Yên, suối khoáng Mỹ Lâm,…đây là những điểm tham quan, du lịch, nghỉ dưỡng đang thu hút rất đông khách du lịch, góp phần không nhỏ vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội và truyền thống lịch sử - văn hóa

- Điều kiện kinh tế - xã hội: Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp cùng sự nỗ lực, cố gắng vươn lên của người dân, tình hình kinh tế - xã hội của nhân dân trên địa bàn tỉnh đã được cải thiện rõ rệt. Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân toàn tỉnh giai đoạn 2016-2020 (tính theo giá so sánh năm 2010) đạt 6,45%. Thu nhập bình quân người dân nông thôn tăng dần theo từng năm, đến năm 2020 đạt 2,67 triệu đồng/người/tháng. Cơ sở hạ tầng thiết yếu ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa được quan tâm đầu tư xây dựng theo phương châm “nhân dân làm, nhà nước hỗ trợ”. Đến hết năm 2020, tỷ lệ hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia đạt 99,2%. Cơ sở hạ tầng viễn thông, công nghệ thông tin có bước phát triển nhanh; 100% xã, phường, thị trấn có kết nối internet. Tỷ lệ dân cư nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 95%. Công tác giáo dục - đào tạo được quan tâm; thực hiện có hiệu quả Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”. Đến hết năm 2020, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt trên 60%, trong đó tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề đạt trên 37%. Công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân đạt kết quả quan trọng. Tỷ lệ xã, phường, thị trấn có Trạm y tế đạt chuẩn quốc gia về y tế xã đạt 89,1%. Số trạm y tế xã có bác sỹ là 130/138 trạm, chiếm tỷ lệ 94,2%. Toàn tỉnh có 1.712/1.733 thôn có nhân viên y tế thôn. Có 94,5% số người dân tộc thiểu số được khám, chữa bệnh bằng thẻ bảo hiểm y tế.

- Truyền thống lịch sử - văn hóa: Tuyên Quang là mảnh đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa; giữ vị trí chiến lược quan trọng trong tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Thuở dựng nước, Tuyên Quang là “phên dậu” vững chắc che chắn kinh thành Thăng Long. Trong thời kỳ tiền khởi nghĩa, Tuyên Quang là "Thủ đô Khu Giải phóng", trung tâm căn cứ địa cách mạng của cả nước - nơi diễn ra nhiều sự kiện quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến thành công của cuộc Cách mạng Tháng Tám, lập nên nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Tuyên Quang là "Thủ đô kháng chiến", căn cứ vững chắc, chở che cho Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Mặt trận và hầu hết các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương. Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, quân và dân Tuyên Quang là hậu phương vững chắc, chi viện sức người, sức của cho miền Nam, góp phần xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Với bề dày lịch sử, hiện Tuyên Quang có 658 di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh, trong đó có 182 di tích đã được xếp hạng quốc gia, 259 di tích được xếp hạng cấp tỉnh. Đặc biệt, có 03 di tích và danh thắng được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng di tích Quốc gia đặc biệt. Vì vậy, Tuyên Quang được ví như “bảo tàng sống”, là kho tư liệu vô giá của lịch sử Đảng và lịch sử cách mạng Việt Nam, là niềm tự hào của nhân dân các dân tộc tỉnh Tuyên Quang cũng như đồng bào cả nước.

Là địa bàn sinh sống của 22 dân tộc, Tuyên Quang có nhiều di sản văn hóa vô cùng độc đáo. Từ năm 2012 đến nay, tỉnh đã tiến hành lập 15 hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể, hiện đã có 12 di sản văn hóa phi vật thể được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đặc biệt, Tuyên Quang được giao chủ trì, phối hợp với 10 tỉnh, gồm: Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Lao Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Bắc Giang, Lai Châu, Điện Biên xây dựng hồ sơ “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái Việt Nam”, ngày 12/12/2019, UNESCO đã công nhận "Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái Việt Nam" là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

2. Khái quát về Lễ hội Thành Tuyên

2.1. Quá trình hình thành, tồn tại và phát triển của Lễ hội Thành Tuyên

Ở Việt Nam, theo âm lịch Tết Trung thu là một trong 4 tết quan trọng nhất trong năm. Tết Trung thu có từ thời xa xưa, từng được khắc trên trống đồng Ngọc Lũ. Thời nhà Lý, Tết Trung thu được chính thức tổ chức ở kinh thành Thăng Long với các hội đua thuyền, múa rối nước và rước đèn. Đến đời Lê - Trịnh, Tết Trung thu được tổ chức cực kỳ xa hoa trong phủ Chúa. Là một nước nông nghiệp nên Tết Trung thu ở Việt Nam chứa đựng nét tín ngưỡng riêng, đó chính là tín ngưỡng trong lễ thức nông nghiệp, bao gồm cả phần lễ và phần hội. Dưới ánh trăng thu, người lớn uống trà, nhắm rượu, ngắm trăng, thưởng nguyệt, chiêm nghiệm dự đoán tiên tri. Bởi vậy mà thành ngữ dân gian ta vẫn có câu “Muốn ăn lúa tháng Năm, trông trăng rằm tháng Tám”.

Lễ hội Thành Tuyên tại thành phố Tuyên Quang bắt nguồn từ Tết trung thu đã có từ rất lâu và trở nên sôi động cùng với thời kỳ đất nước đổi mới. Ban đầu, các bậc ông bà, cha mẹ, anh chị tự làm ra những chiếc đèn ông sao, đèn kéo quân, mô hình đèn tôm, cá... và tổ chức phá cỗ, rước đèn cho thiếu nhi vào đêm trung thu. Mục đích chính của đám rước đèn là tạo ra không khí vui vẻ và hứng khởi cho trẻ nhỏ trong khu phố. Dần dần, giữa các tổ dân phố có sự thi đua nhau trong việc làm đèn lồng và quy mô của đám rước. Các đám rước có quy mô ngày càng lớn, những chiếc đèn được trang trí lộng lẫy hơn, màu sắc đa dạng và hình dáng phong phú hơn, thời gian rước đèn kéo dài hơn. Người lớn tìm về những miền cổ tích hay thế giới phim hoạt hình để xây dựng những mô hình đèn trung thu cho thiếu nhi. Càng ngày lễ hội càng mở rộng về số lượng các mô hình và thu hút nhiều thành phần, nhiều tổ dân phố tham gia cũng như khách du lịch các địa phương lân cận đến tham dự. Trên cơ sở sự phát triển một cách tự nguyện, lâu bền với quy mô ngày càng mở rộng, từ năm 2008 chính quyền thành phố Tuyên Quang đã tổ chức Lễ hội Thành Tuyên với quy mô cấp thành phố. Năm 2014, Lễ hội Thành Tuyên được nâng quy mô lên thành lễ hội cấp tỉnh và được duy trì tổ chức cho đến nay, được Hội đồng Kỷ lục quốc gia trao 03 bằng công nhận kỷ lục Guiness Việt Nam: ,"Đêm hội Trung thu có nhiều mô hình đèn lớn nhất Việt Nam" (năm 2012);“Mâm cỗ Trung thu lớn nhất Việt Nam”(năm 2013); "Cặp đèn kéo quân lớn nhất Việt Nam" (năm 2016). Những năm gần đây, Lễ hội Thành Tuyên đã trở thành một nét đặc trưng riêng có của thành phố Tuyên Quang, được bạn bè trong nước và khách quốc tế biết đến.

2.2. Một số đặc điểm chính của Lễ hội Thành Tuyên

Lễ hội Thành Tuyên là hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng, mang những đặc trưng riêng của thành phố Tuyên Quang. Trong Lễ hội Thành Tuyên có cả nét đặc trưng truyền thống và lễ hội hiện đại. Hoạt động rước đèn chơi trăng trong dịp Tết Trung thu cùng những mô hình mang tính biểu tượng cao là hình ảnh cho nền văn hóa lâu đời của đất Việt. Những hoạt động biểu diễn có tính lưu động, có sự tham gia của cộng đồng, bao gồm các đám rước, đoàn diễu hành, các trò chơi, các hoạt động nhảy múa hay biểu diễn âm nhạc,... chính là hình ảnh của lễ hội hiện đại, tượng trưng cho sức sống mới.

Đặc điểm quan trọng nhất của Lễ hội Thành Tuyên là tính xã hội hóa, mọi người dân tự giác tham gia và là chủ thể của lễ hội. Ở đó họ được sáng tạo, được thể hiện những kỹ năng độc đáo thông qua việc chế tạo các tác phẩm dân gian của họ, từ ý tưởng đến kỹ thuật thực hành và hơn nữa, là sự cộng tác, chia sẻ của cộng đồng trong quá trình sáng tạo tác phẩm... Đồng thời, đây còn là sự quan tâm lớn của Đảng bộ, chính quyền, các ngành, đoàn thể của tỉnh đối với tầng lớp các em thiếu nhi, tạo không khí vui tươi, phấn khởi để các em bước vào năm học mới đạt được kết quả cao nhất. Đây là những yếu tố quyết định đến sự tồn tại lâu dài, bền vững và ngày càng có chất lượng cao của lễ hội.

Trong lễ hội, hoạt động rước đèn được thể hiện với quy mô lớn, đèn rước là những mô hình khổng lồ cách điệu từ hình ảnh những con vật trong đời sống với số lượng lớn, mỗi mô hình đèn lại phản ánh một câu chuyện về lịch sử, dân gian, truyền thuyết, cổ tích, ngụ ngôn và từ thực tiễn đời sống lao động sản xuất của người dân, về những di tích văn hóa, lịch sử, danh lam thắng cảnh của mảnh đất Tuyên Quang... Từ khi Lễ hội Thành Tuyên được nâng lên quy mô cấp tỉnh, bên cạnh hoạt động diễn diễu các mô hình trên các tuyến phố tại trung tâm thành phố Tuyên Quang, còn tổ chức các hoạt động phong phú, đa dạng, như: Trưng bày, giới thiệu văn hóa, ẩm thực đặc sắc của địa phương, Hội chợ thương mại - du lịch, Hội thảo xúc tiến đầu tư, liên kết phát triển du lịch vùng, miền; thi "Người đẹp Xứ Tuyên",... gắn với các hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch cấp khu vực và toàn quốc do Tuyên Quang phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức.

II. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC LỄ HỘI THÀNH TUYÊN

1. Vai trò của cơ quan quản lý nhà nước

Từ năm 2014, Lễ hội Thành Tuyên được tổ chức với quy mô cấp tỉnh, có tính chuyên nghiệp, độc đáo, hấp dẫn và quy mô rộng lớn hơn. Hàng năm, bên cạnh hoạt động diễn diễu mô hình Trung thu, tỉnh Tuyên Quang còn tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch cấp khu vực và toàn quốc, tạo cho Lễ hội thêm sôi động và ý nghĩa, đồng thời kéo dài thời gian của du khách ở lại với Tuyên Quang để trải nghiệm, khám phá thêm về mảnh đất, con người Xứ Tuyên. Tiêu biểu như: Liên hoan nghệ thuật Hát Then - Đàn Tính các dân tộc Tày - Nùng - Thái toàn quốc lần thứ V (năm 2015); Chương trình hợp tác phát triển du lịch “Qua những miền di sản Việt Bắc” (năm 2016); Ngày hội văn hóa dân tộc Dao toàn quốc lần thứ nhất (năm 2017); Liên hoan trình diễn di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lần thứ nhất (năm 2019); Lễ đón nhận Bằng ghi danh "Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam" vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (năm 2022). Đặc biệt, có sự tham dự của các Đại sứ quán, cơ quan, tổ chức, địa phương, doanh nghiệp nước ngoài, trong đó một số địa phương, doanh nghiệp nước ngoài như tỉnh Xiêng Khoảng (Lào), thành phố Anseong, tỉnh Gyeonggi (Hàn Quốc), châu Văn Sơn, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), Công ty cổ phần Anhei (Nhật Bản),… đã tham gia Lễ hội với các hoạt động phù hợp. Qua đó, đã thu hút ngày càng lớn lượng khách du lịch trong nước và quốc tế đến với Tuyên Quang để chiêm ngưỡng, trải nghiệm Lễ hội Trung thu độc đáo, đặc sắc, riêng có của Tuyên Quang.

Hằng năm, để tổ chức thành công Lễ hội Thành Tuyên, các cơ quan quản lý các cấp đã triển khai thực hiện các văn bản của Đảng và Nhà nước về công tác tổ chức, quản lý Lễ hội đảm bảo đúng quy định hiện hành. Đồng thời, ban hành văn bản của tỉnh để hướng dẫn, chỉ đạo để tổ chức tốt Lễ hội Thành Tuyên, trong đó nêu rõ: Thời gian, địa điểm; chương trình Đêm hội; đơn vị chỉ đạo thực hiện; đơn vị chủ trì, phối hợp thực hiện; thành phần đại biểu tham dự được mời,... Căn cứ vào các văn bản của Trung ương và của tỉnh, ngành văn hóa, thể thao và du lịch cũng như các cơ quan, đơn vị chuyên môn liên quan cũng ban hành một số văn bản chỉ đạo như: Kế hoạch chi tiết; phân công chi tiết phục vụ hoạt động Lễ hội Thành Tuyên gắn với các hoạt động diễn ra trong khuôn khổ Lễ hội; Kế hoạch đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn giao thông; tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, giám sát chặt chẽ diễn biến tình hình thị trường; đón tiếp, phục vụ, tuyên truyền về Lễ hội,... Nhìn chung, việc ban hành và triển khai các văn bản của tỉnh Tuyên Quang đều được thực hiện một cách có hiệu quả từ cấp tỉnh đến cấp cơ sở, các đơn vị trực thuộc tỉnh; Ủy ban nhân dân huyện, thành phố để triển khai và hướng dẫn đối với cộng đồng dân cư trong việc tham gia và tham dự vào các hoạt động, góp phần tạo nên thành công chung của Lễ hội. Qua đó, khẳng định được vai trò của cơ quan quản lý nhà nước trong việc triển khai, tổ chức thực hiện Lễ hội.

2. Các hoạt động tự quản của cộng đồng cư dân

2.1. Cộng đồng cư dân chủ động sáng tạo các mô hình đèn trung thu trong Lễ hội

Trong thực tế, do khởi phát từ mong muốn đem đến cho các em thiếu nhi một đêm Rằm Trung thu vui tươi, ý nghĩa, người dân trên địa bàn phường Tân Quang, thành phố Tuyên Quang đã bàn nhau góp công sức, tài chính để tạo ra những mô hình đèn thật to, thật đẹp với mục đích chính là mang lại niềm vui cho con trẻ. Và qua mỗi năm, các mô hình đèn trung thu với những hình thù ngộ nghĩnh, phong phú và đa dạng đã lan rộng tới tất cả các phường, xã của thành phố. Quy mô ngày càng được mở rộng, từ khoảng gần 20 mô hình được làm trong những năm đầu, cho đến nay con số đã lên đến hàng 100 mô hình đèn Trung thu của các tổ dân phố trên địa bàn thành phố Tuyên Quang tham gia, tạo nên một không gian vô cùng lung linh, rực rỡ sắc màu.

Đối với việc làm các mô hình, với nguyên liệu chủ yếu là tre, nứa sẵn có được người dân chẻ, vót, đan và kết chúng lại với nhau; cùng với việc áp dụng công nghệ để tạo ­nên những con vật có hình dáng, kích cỡ, thần thái sống động, hấp dẫn hơn như hiện tại (hiện tại hàn bằng thép, vật dụng chịu nước,…). Từ đó cho thấy, sự sáng tạo và tài năng khéo léo của người dân là vô cùng quan trọng. Có được kết quả trên là bởi người dân luôn đóng vai trò là chủ thể sáng tạo, mỗi mô hình là một sự sáng tạo độc đáo mà các thế hệ ông bà, cha mẹ của các em thiếu nhi gửi gắm tất cả tâm huyết, trí tuệ để làm nên một Lễ hội Thành Tuyên lộng lẫy, lung linh sắc màu "chỉ có ở Tuyên Quang" để giới thiệu đến mọi người dân trong cả nước.

2.2. Cộng đồng cư dân góp phần tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ của Lễ hội Thành Tuyên

Từ năm 2014, Lễ hội Thành Tuyên được tổ chức với quy mô cấp tỉnh, mỗi năm thu hút hàng vạn du khách trong và ngoài nước đến với thành phố Tuyên Quang. Lễ hội độc đáo này đã được Hội đồng kỷ lục Guiness Việt Nam xác nhận là "Lễ hội có nhiều mô hình đèn Trung thu lớn nhất Việt Nam". Từ năm 2015 đến nay, lễ hội được tổ chức gắn với nhiều sự kiện văn hóa lớn của tỉnh, khu vực và toàn quốc. Ngoài các hoạt động chính trong lễ hội, tỉnh còn tổ chức nhiều hoạt động trưng bày, giới thiệu nét ẩm thực đa dạng, phong phú của các dân tộc tỉnh Tuyên Quang; trình diễn giới thiệu trang phục, văn hóa đặc trưng, tiêu biểu của tỉnh và các hoạt động thể dục thể thao hấp dẫn, như: bóng bàn, quần vợt, đua xe đạp, thi đấu các môn thể thao dân tộc truyền thống, trò chơi dân gian; các hoạt động du lịch, tour tham quan các danh lam thắng cảnh, du lịch tâm linh, di tích lịch sử văn hóa và các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, trong vài năm trở lại đây, trong chương trình“Đêm hội Thành Tuyên” có xe mô hình đại diện của các huyện tham gia, đã góp phần tạo nên sự phong phú, đa dạng và quy mô tổ chức lớn hơn. Khi đến với đêm hội, chứng kiến các mô hình diễn diễu trên đường phố và được hòa trong dòng người đông đúc, người tham dự mới thấy sức hút mạnh mẽ của những chiếc đèn Trung thu khổng lồ với kích thước, màu sắc và nhiều chủ đề khác nhau.

Có thể nói, sức lan tỏa của Lễ hội Thành Tuyên trong những năm qua là vô cùng mạnh mẽ, không chỉ dừng lại ở trong nước, mà đối với khách quốc tế, khi đến với Tuyên Quang vào dịp lễ hội, du khách cũng cảm thấy thú vị, hào hứng với những mô hình đèn Trung thu được diễn diễu trên các tuyến phố mà do chính người dân nơi đây sáng tạo ra.

2.3. Cộng đồng cư dân tổ chức khai thác các dịch vụ, du lịch trong Lễ hội

Thực tế, không thể không nói đến hiệu quả của việc tổ chức Lễ hội Thành Tuyên hằng năm của tỉnh Tuyên Quang. Đây là hoạt động không chỉ mang ý nghĩa về mặt đáp ứng nhu cầu đời sống tinh thần của nhân dân và góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Mà cùng với đó, thông qua hoạt động lễ hội, đã góp phần mang lại giá trị về kinh tế, tạo nguồn thu nhập đáng kể cho nhân dân và ngân sách của tỉnh.

Mỗi dịp lễ hội đến cũng là dịp mở rộng kinh doanh của những người làm dịch vụ giải khát, quán ăn, nhà hàng, khách sạn, bán đồ chơi, đồ lưu niệm, trông giữ xe,... Với số lượng khách đến xem lễ hội khá đông, đặc biệt là vào những buổi tối, nhiều hộ thu được vài trăm nghìn đến hàng triệu đồng từ dịch vụ trông giữ xe. Ngoài ra, trong các buổi diễn diễu mô hình Trung thu, dịch vụ cho thuê quần áo, trang phục biểu diễn cũng rất hút khách. Các tổ dân phố, xã, phường đều mong muốn mang đến những hình ảnh đẹp, đậm chất văn hóa truyền thống để giới thiệu với du khách gần xa. Phần lớn các dịch vụ ở khu vực diễn ra các hoạt động lễ hội, từ ăn uống, ngủ nghỉ cho đến trông giữ xe... đều có giá cả phải chăng, phù hợp và được kiểm soát chặt chẽ. Có được điều đó là do thời gian qua, các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương đã có những biện pháp nhắc nhở, tuyên truyền các cơ sở, hộ kinh doanh chấp hành nghiêm chỉnh việc bán đúng giá, không để tình trạng ép giá, gây mất trật tự trị an, không đúng với thuần phong, mỹ tục của dân tộc, góp phần mang lại ấn tượng sâu sắc trong lòng du khách khi đến với mảnh đất và con người xứ Tuyên.

3. Thực trạng tổ chức các hoạt động trong lễ hội

- Quy mô: Lễ hội Thành Tuyên được tổ chức quy mô cấp tỉnh, xong các mô hình chủ yếu là của các tổ dân phố trên địa bàn thành phố Tuyên Quang, đồng thời có sự tham gia của các huyện trong tỉnh nhưng chỉ ở mức đại diện mỗi huyện tham gia 01 mô hình. Năm 2016, tỉnh Tuyên Quang có đổi mới mời các tỉnh, như: Xiêng Khoảng (Lào), thành phố Anseong, tỉnh Gyeonggi (Hàn Quốc), châu Văn Sơn, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) nhưng chỉ tham gia biểu diễn nghệ thuật trong chương trình Đêm hội chứ chưa có sự tham gia và diễn diễu các mô hình đèn trung thu.

- Thời gian tổ chức: Lễ hội thường được tổ chức trong khoảng thời gian ngắn, tập trung vào 03 ngày trung tuần tháng 8 âm lịch hằng năm. Tùy theo điều kiện tình hình thực tế hằng năm, một số hoạt động văn hóa diễn ra trước Lễ hội vài ba ngày.

- Không gian: Không gian chính của Lễ hội tập trung tại khu vực Quảng trường Nguyễn Tất Thành và các tuyến phố chính của thành phố Tuyên Quang.

- Các hoạt động chính trong Lễ hội, bao gồm:

Tổ chức hoạt động diễn diễu mô hình đèn Trung thu: Đây là hoạt động quan trọng, thu hút sự quan tâm, theo dõi của đông đảo nhân dân và du khách. Trên thực tế, trước khi diễn ra lễ hội cách đó ít nhất từ 20 ngày, các mô hình đèn Trung thu của các tổ dân phố trong thành phố Tuyên Quang đã được diễn diễu trên khắp các đường phố để phục vụ nhân dân và du khách. Tất cả các mô hình đều đảm bảo tiêu chí: Có điểm mới trong sáng tạo, lung linh về ánh sáng và giàu ý nghĩa giáo dục, nhân văn. Đồng thời, đảm bảo an toàn về điện, an toàn giao thông, văn minh, lịch sự trong quá trình diễn diễu. Thông thường, sau giờ khai mạc lễ hội và các sự kiện quan trọng khác, các mô hình sẽ được các tổ dân phố diễn diễu theo thứ tự sắp xếp của Ban Tổ chức đi qua khu vực sân khấu chính và tỏa ra các tuyến phố chính trên địa bàn thành phố Tuyên Quang để phục vụ nhân dân và du khách.

Tổ chức các hoạt động dịch vụ: Trong tổ chức hoạt động lễ hội, các dịch vụ được khai thác, thực hiện có hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của nhân dân và du khách, đồng thời nâng cao thu nhập cho người dân trên địa bàn thành phố Tuyên Quang. Một số loại hình dịch vụ nổi bật như: Dịch vụ kinh doanh nhà hàng, ăn uống; dịch vụ cơ sở lưu trú và dịch vụ trông giữ các phương tiện của khách đến dự Lễ hội. Các khu dịch vụ trong lễ hội khá đa dạng, phong phú và phức tạp. Song, về cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu của Nhân dân và du khách đến tham dự lễ hội.

- Quản lý và sử dụng tài chính: Tài chính được xác định là nguồn lực quan trọng cần thiết trong công tác tổ chức Lễ hội. Về kinh phí để thực hiện lễ hội có thể có nhiều nguồn khác nhau, trong đó chủ yếu vẫn là nguồn ngân sách nhà nước và nguồn xã hội hoá. Nguồn kinh phí này chi cho các hoạt động cụ thể như thuê làm sân khấu, âm thanh ánh sáng, bàn ghế, tiếp khách, quà lưu niệm, hỗ trợ kinh phí cho các đơn vị cơ sở làm mô hình đèn trung thu, công tác an ninh trật tự, tổ chức hội thảo khoa học, tổ chức các cuộc thi, vệ sinh môi trường,... Bên cạnh đó, tỉnh cũng kêu gọi tài trợ từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh ủng hộ cho các hoạt động trong khuôn khổ lễ hội.

- Đảm bảo an ninh trật tự trong lễ hội: Trước thời gian diễn ra các hoạt động của Lễ hội, cơ quan chức năng đã triển khai đầy đủ, nghiêm túc các kế hoạch, phương án đảm bảo an ninh trật tự, an toàn tuyệt đối chương trình hoạt động của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại biểu, các đoàn khách quốc tế và các đoàn nghệ thuật, nhân dân và du khách tham gia Lễ hội; không để xảy ra tình huống phức tạp nào về an ninh, trật tự, an toàn giao thông, không để xảy ra cháy nổ, hạn chế mức thấp nhất các hành vi trộm cắp tại các khu vực diễn ra hoạt động của Lễ hội và các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh. Thực hiện công tác rà soát bom, mìn, kiểm soát chặt chẽ các thiết bị bay (flycam) trong thời gian diễn ra các hoạt động của Lễ hội.

- Quản lý vệ sinh môi trường: Để đảm bảo vệ sinh môi trường trong khu vực tổ chức lễ hội, BTC đã tổ chức tốt công tác vệ sinh đường phố, chỉnh trang đô thị, lắp đặt hệ thống đèn chiếu sáng trên các cây xanh, bồn hoa cây cảnh. Đồng thời, đề ra các nội quy, quy chế hướng dẫn du khách và nhân dân tham gia lễ hội, các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động kinh doanh dịch vụ cần xả rác đúng nơi quy định, bố trí bổ sung thùng đựng rác để ở khu vực lễ hội. Ngoài ra, trong khu vực lễ hội còn treo biển cấm xả rác bừa bãi, nhắc nhở người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

- Hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát: Trong quá trình tổ chức các hoạt động trước, trong và sau Lễ hội Thành Tuyên, công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát được đặc biệt coi trọng. Thực tế, với một lễ hội thu hút hằng trăm nghìn người tập trung trong một không gian nhỏ hẹp như thành phố Tuyên Quang sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng trật tự an toàn xã hội, như: An toàn giao thông, phòng chống chấy nổ, đặc biệt là các khu vực có dịch vụ ẩm thực, bán hàng lưu niệm,… hay xảy ra hiện tượng tự ý tăng giá, thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ,... Xong, từ khi Lễ hội được tổ chức quy mô cấp tỉnh, chưa phát hiện ra hiện tượng tiêu cực nổi cộm, có tính chất nghiêm trọng xảy ra trong Lễ hội.

4. Đánh giá tác động của Lễ hội đến phát triển kinh tế - xã hội - du lịch

4.1. Tác động về kinh tế

Việc duy trì, tổ chức Lễ hội Thành Tuyên trong những năm qua không chỉ góp phần đáp ứng nhu cầu đời sống tinh thần của nhân dân mà bên cạnh đó đã mang lại hiệu quả kinh tế, nâng cao thu nhập cho cho nhân dân thông qua việc khai thác, tổ chức các dịch vụ trong lễ hội. Qua hoạt động Lễ hội Thành Tuyên, giới thiệu với du khách thế mạnh phát triển kinh tế, cũng như cơ hội để quảng bá những tiềm năng du lịch, những sản phẩm độc đáo của các địa phương trong tỉnh.

Theo số liệu thống kê, tổng thu xã hội về du lịch hằng năm đều tăng, cụ thể: năm 2014 trong dịp tổ chức Lễ hội thu hút trên 60 nghìn lượt khách du lịch, ước tính tổng thu xã hội du lịch đạt gần 40 tỷ đồng; năm 2015 thu hút 80 nghìn lượt khách, tổng thu xã hội du lịch đạt gần 65 tỷ đồng; năm 2019 thu hút 130 nghìn lượt khách, tổng thu xã hội du lịch đạt gần 140 tỷ đồng. Đặc biệt, năm 2022 thu hút 300 nghìn lượt khách, lượng khách đông nhất từ trước đến nay, ước tính tổng thu xã hội du lịch đạt gần 300 tỷ đồng. Qua đó, góp phần nâng cao đời sống, tăng nguồn thu nhập chính đáng cho nhân dân.

4.2. Tác động về xã hội

Lễ hội Thành Tuyên là dịp để tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá về truyền thống văn hóa, lịch sử, tiềm năng du lịch; hình ảnh đất và người Tuyên Quang - “Thủ đô khu giải phóng, Thủ đô kháng chiến” tới bạn bè trong nước và quốc tế. Qua việc tổ chức Lễ hội hằng năm, góp phần duy trì truyền thống văn hóa tốt đẹp của người dân thành phố Tuyên Quang; là dịp để giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống văn hóa, lịch sử của dân tộc mình; nâng cao tinh thần đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng khu dân cư; đồng thời tạo dựng thành sản phẩm để phát triển du lịch cho địa phương. Lễ hội này thực sự đã đi vào đời sống của cộng đồng cư dân thành phố Tuyên Quang và cũng chính họ lại là chủ thể góp phần tạo nên sự thành cộng của lễ hội này từ trước đến nay. Các mô hình được thiết kế, sáng tạo phong phú về ý tưởng, đa dạng về chất liệu không chỉ mang tính nghệ thuật dân gian cao mà còn có giá trị nhân văn sâu sắc, thể hiện tình cảm, lòng yêu thương dành cho con trẻ. Với việc sáng tạo ra nhiều mô hình con vật ngộ nghĩnh, dễ thương, gắn với truyền thống văn hóa, lịch sử; những câu chuyện, truyền thuyết dân gian mang ý nghĩa giáo dục cao đối với các em nhỏ, như truyền thuyết Thánh Gióng, Hoàn trả gươm thần,... dựa theo các nhân vật lịch sử như Hai Bà Trưng, Đinh Bộ Lĩnh, Lý Công Uẩn,... và dựa theo các sự kiện lịch sử tại địa phương, như: Lán Nà Nưa, Đình Tân Trào, Khu di tích Quốc gia đặc biệt Kim Bình, Thành Nhà Mạc,... có giá trị trong việc khơi dậy niềm tự hào dân tộc, giáo dục lịch sử, tinh thần yêu nước của các thế hệ, đặc biệt là thế hệ thanh thiếu nhi.

Thực tế cho thấy, cách tổ chức Lễ hội Thành Tuyên ở Tuyên Quang là vô cùng độc đáo, sáng tạo, hấp dẫn du khách và trở thành một "thương hiệu" riêng có của Tuyên Quang. Các mô hình là tâm huyết, là tình cảm và sự quan tâm đặc biệt của một tập thể dân cư, cộng đồng và trẻ em là trung tâm của Lễ hội. Trong Lễ hội Thành Tuyên, các em thiếu nhi được rước đèn, được nhận quà và quan trọng nhất, các em hiểu thêm về giá trị của cuộc sống thông qua ý nghĩa thể hiện trong các mô hình đèn Trung thu; khơi dậy và tạo môi trường thuận lợi cho cái đẹp, cái thiện phát triển, đề cao tinh thần đoàn kết của cộng đồng. Cùng với việc tạo ra một sân chơi bổ ích cho mọi lứa tuổi, Lễ hội Thành Tuyên còn thể hiện rõ nét về giá trị di sản văn hóa phi vật thể trong đời sống cộng đồng các dân tộc, là dịp tăng cường tinh thần đoàn kết trong thôn xóm, tổ dân phố; gắn kết mọi người ở mọi vùng miền, đem lại cho bạn bè thêm ấn tượng về một Tuyên Quang hiện đại mà vẫn truyền thống, hiếu khách, đoàn kết, thân tình, đó là những nét văn hóa đặc trưng, tiêu biểu, riêng có của người dân Xứ Tuyên.

4.3. Tác động về du lịch

Thực tế phải ghi nhận đó là, từ khi tổ chức Lễ hội Thành Tuyên đến nay, diện mạo du lịch của Tuyên Quang đã có những thay đổi rõ rệt. Điều này thể hiện qua những con số thống kê, nếu năm 2010 tổng lượng khách du lịch đến Tuyên Quang là 530 nghìn lượt người/năm thì đến năm 2017 là trên 1,4 triệu lượt người/năm; năm 2022 thu hút trên 2,37 triệu lượt người (đạt 104% kế hoạch). Sự thành công của việc tổ chức Lễ hội Thành Tuyên đã tạo ra cơ hội cho du lịch Tuyên Quang phát triển lên một tầm cao mới, trở thành 1 trong 3 lĩnh vực đột phá phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh. Việc phát triển du lịch lễ hội, đặc biệt như Lễ hội Trung thu chính là cơ hội để thu hút du khách thập phương cũng như các nhà đầu tư lớn như: Tập đoàn Mường Thanh, Vingroup... đầu tư thành công ở tỉnh Tuyên Quang. Chính nhờ có sự kiện Lễ hội Trung thu này mà hàng năm, Tuyên Quang thu hút hơn 1 triệu lượt du khách và đã vươn tầm quốc gia, thu hút được sự quan tâm của đông đảo báo giới, Nhân dân trong nước và quốc tế.

5. Đánh giá chung

5.1. Ưu điểm

- Lễ hội Thành Tuyên có sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, quyết liệt của UBND tỉnh Tuyên Quang; sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời giữa các đơn vị chức năng của tỉnh; giữa chính quyền với các cộng đồng cư dân. Đó là điều kiện cần thiết và quan trọng tạo ra sự thành công to lớn của Lễ hội Thành Tuyên từ khi được tổ chức với quy mô cấp tỉnh.

- Hằng năm, số lượng các đoàn đại biểu nước ngoài là Đại sứ quán, cơ quan, tổ chức, địa phương, doanh nghiệp nước ngoài đến tham dự Lễ hội tăng dần qua các năm, qua đó góp phần tích cực quảng bá, giới thiệu Lễ hội đến bạn bè quốc tế. Vì vậy, lễ hội này luôn nhận được sự quan tâm và tham gia tích cực của các cấp chính quyền và cộng đồng dân cư của tỉnh Tuyên Quang.

- Việc tổ chức lễ hội đã huy động và phát huy tốt tiềm năng sẵn có về trí lực và vật lực của toàn thể cộng đồng cư dân, nâng cao sự hiểu biết của nhân dân về giá trị của lễ hội Trung thu đặc sắc này. Việc tổ chức lễ hội đã góp phần thỏa mãn nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của nhân dân; củng cố khối đại đoàn kết, giáo dục truyền thống văn hóa, phát huy có hiệu quả giá trị kho tàng di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc, hiếm có ở nước ta hiện nay.

- Thông qua tổ chức Lễ hội Thành Tuyên hằng năm đã làm thay đổi sâu sắc về diện mạo du lịch của tỉnh. Qua đó, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân.

- Sự tham gia tích cực và đồng thuận của cộng đồng cư dân ở thành phố Tuyên Quang và các huyện trong toàn tỉnh trong việc xây dựng mô hình. Đây chính là một trong những yếu tố cơ bản làm nên sự thành công của Lễ hội Thành Tuyên.

- Các hoạt động, nội dung của Lễ hội Thành Tuyên được tổ chức đúng hướng, phát huy được các giá trị văn hóa truyền thống, đảm bảo đúng quy định hiện hành, phù hợp hài hòa với cuộc sống hiện đại. Các hoạt động văn hóa có tính truyền thống và hiện đại đã được bổ sung lẫn nhau và ngày càng hoàn thiện, có sức hấp dẫn, được cộng đồng cư dân đón nhận và hưởng ứng rất cao, thể hiện được không khí vui tươi, phấn khởi và mang đậm bản sắc văn hóa riêng có của con người và vùng đất Tuyên Quang vừa truyền thống, vừa hiện đại. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất phục vụ Lễ hội Thành Tuyên đã được chuẩn bị chu đáo, đầy đủ, phù hợp với điều kiện tình hình thực tế của địa phương.

5.2. Khó khăn, hạn chế và nguyên nhân

5.2.1. Khó khăn, hạn chế

- Sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị liên quan trong lễ hội chưa được linh hoạt, thống nhất, một số cơ quan, đơn vị còn có tư tưởng ỷ lại, chưa nhiệt tình và đầu tư thời gian nhiều vào triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao.

- Mặc dù hằng năm, tỉnh có mời đại biểu khách quốc tế nhưng mới chỉ dừng ở mức tham dự và tham gia hoạt động biểu diễn nghệ thuật, chưa có các hoạt động tham gia diễn diễu mô hình trong Đêm hội Thành Tuyên. Năm 2022, có 02 doanh nghiệp nước ngoài tham gia diễn diễu mô hình tại sự kiện, tuy nhiên, việc đề xuất mời các đối tác nước ngoài, đoàn đại biểu nước ngoài tham gia hoạt động tại Lễ hội gặp khó khăn nhất định.

- Việc bảo tồn, phát huy giá trị lễ hội chưa thật sự đồng bộ, chưa có chiến lược lâu dài; các hoạt động quản lý nhà nước và tự quản cộng đồng về Lễ hội Thành Tuyên chưa được thực hiện đầy đủ, đội ngũ cán bộ thực hiện nhiệm vụ tổ chức và quản lý tại các địa phương còn thiếu, yếu và chưa ổn định,…

- Công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục và nâng cao nhận thức cho người dân về Lễ hội Thành Tuyên tuy đã được thực hiện, song chưa thật sự có chiều sâu. Hoạt động xuất bản các ấn phẩm về Lễ hội Thành Tuyên chưa phong phú, đa dạng, số lượng ấn phẩm xuất bản hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu tiếp cận thông tin về Lễ hội của cộng đồng cư dân và khách du lịch.

- Việc đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông, phòng chống cháy nổ còn có nguy cơ cao; vệ sinh môi trường còn hạn chế, việc xả rác không đúng nơi quy định diễn ra thường xuyên, đặc biệt là sau mỗi đêm diễn ra các hoạt động chính trong khuôn khổ Lễ hội. Số lượng cơ sở lưu trú, dịch vụ ăn uống, vui chơi giải trí chưa đáp ứng được nhu cầu của nhân dân và du khách.

- Trong Lễ hội Thành Tuyên mới chỉ tập trung vào các hoạt động chính, mà chủ điểm là đêm khai mạc lễ hội và rước diễu mô hình đèn Trung thu. Trong khi đó, các trò chơi dân gian có khả năng thu hút được sự tham gia của cộng đồng cư dân, đặc biệt là thanh, thiếu niên, nhi đồng chưa được chú trọng.

- Việc tổ chức hoạt động trao truyền tri thức về việc làm mô hình đèn trong lễ hội chưa được các tổ dân phố quan tâm, không được định hướng, dẫn đến tình trạng có sự trùng lặp về ý tưởng, đặc điểm, kiểu dáng của các mô hình trong các tổ dân phố.

- Việc khắc phục những yếu tố khách quan như điều kiện thời tiết là rất khó khăn trong tổ chức các hoạt động của lễ hội. Vì không gian hoạt động diễn ra ngoài trời và thời gian được xác định là Rằm Trung thu nên nếu thời tiết không thuận lợi thì sẽ không thể tổ chức các hoạt động Đêm hội.

- Điều kiện cơ sở vật chất, hạ tầng phục vụ trong dịp Lễ hội còn nhiều hạn chế, như: việc bố trí bãi trông giữ phương tiện giao thông, công trình vệ sinh công cộng, thiết bị thu gom rác thải… chưa đáp ứng yêu cầu; hệ thống dây điện trên một số đường, phố không đảm bảo độ cao để các mô hình di chuyển đảm bảo thuận lợi, an toàn.

5.2.2. Nguyên nhân

- Lực lượng thành viên trong Ban Tổ chức và đội ngũ thực thi các hoạt động trong lễ hội tuy số lượng đông, song do cách nhìn nhận vấn đề còn hạn chế, thiếu đồng bộ nên việc triển khai tổ chức lễ hội đôi khi còn lúng túng, chưa linh hoạt. Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, cần được chú trọng đầu tư tốt.

- Kinh phí dành cho tổ chức lễ hội chưa tương xứng so với quy mô, nội dung diễn ra trong lễ hội.

- Do số lượng người tham dự lễ hội quá đông mà không gian tổ chức lễ hội hạn hẹp, chưa xứng tầm với quy mô của lễ hội hiện đại có tính chất đặc biệt của tỉnh Tuyên Quang. Vì vậy, công tác sắp xếp, bố trí các hoạt động của lễ hội còn gặp nhiều khó khăn. Công tác tuyên truyền chưa đạt hiệu quả như mong muốn, ý thức của nhiều khách tham quan và cơ sở kinh doanh còn chưa cao trong công tác giữ gìn vệ sinh môi trường. Hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát chưa được thực hiện thường xuyên, liên tục; còn tình trạng nể nang, chưa mạnh dạn xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Phần III

QUAN ĐIỂM, MỤC TIÊU, ĐỀ XUẤT NỘI DUNG CHỦ YẾU; NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI TỔ CHỨC LỄ HỘI THÀNH TUYÊN GIAI ĐOẠN 2023 - 2025

I. QUAN ĐIỂM, MỤC TIÊU

1. Quan điểm

Phát huy lợi thế, tiềm năng du lịch của tỉnh, xây dựng sản phẩm du lịch độc đáo, bền vững, có tính kế thừa, mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội, việc làm, thu nhập cho các tổ chức, cá nhân tham gia. Việc xây dựng, đổi mới tổ chức Lễ hội Thành Tuyên giai đoạn 2023 - 2025 đảm bảo đúng định hướng, mục tiêu tại Nghị quyết số 29-NQ/TU ngày 16/6/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh.

2. Mục tiêu

- Đổi mới công tác tổ chức, xây dựng Lễ hội Thành Tuyên trở thành sản phẩm du lịch riêng có, quy mô khu vực, quốc gia và quốc tế.

- Mang lại hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập, tạo thêm việc làm cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp và đóng góp một phần cho ngân sách của tỉnh.

II. TÊN GỌI CỦA LỄ HỘI

Giữ nguyên tên gọi “Lễ hội Thành Tuyên”. Đây là tên đã được duy trì kể từ khi người dân thành phố Tuyên Quang bắt đầu tổ chức Lễ hội; trải qua thời gian gần 20 năm tồn tại và phát triển, Lễ hội đã trở thành hoạt động văn quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân Tuyên Quang; trở thành sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước tham gia, trải nghiệm. Vì vậy, tên gọi “Lễ hội Thành Tuyên” đã trở nên quen thuộc, đi sâu vào tiềm thức của người dân Tuyên Quang và du khách trong nước, quốc tế; tạo được ấn tượng và tính đặc sắc, riêng có của Lễ hội.

III. NỘI DUNG CHỦ YẾU ĐỔI MỚI TỔ CHỨC LỄ HỘI THÀNH TUYÊN, GIAI ĐOẠN 2023 - 2025

Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020-2025, trong đó xác định phát triển du lịch, với nền tảng di sản văn hóa là một trong ba khâu đột phá trong nhiệm kỳ 2020-2025 là: Phát huy tiềm năng, đẩy mạnh phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh. Đồng thời, để nắm bắt cơ hội từ việc tổ chức Lễ hội mang lại, đòi hỏi phải có sự đổi mới, bổ sung để Lễ hội Thành Tuyên trở thành sản phẩm du lịch đặc thù, riêng có, mang lại nguồn lợi về kinh tế, xã hội cho tỉnh, trong đó có sự hưởng lợi của người dân.

1. Về phạm vi, quy mô tổ chức Lễ hội, hướng tới nâng tầm Lễ hội quốc gia và quốc tế

1.1. Phạm vi: Mở rộng phạm vi tổ chức Lễ hội trong toàn tỉnh, trong đó thành phố Tuyên Quang là trung tâm chính, nơi diễn ra các hoạt động lớn, mang tầm khu vực và quốc gia trong dịp Lễ hội; các huyện, thành phố có kế hoạch tổ chức Lễ hội ở cấp huyện (tổ chức diễn diễu, chấm điểm và tuyển chọn một số mô hình đẹp tham gia đêm hội cấp tỉnh) và các hoạt động hưởng ứng đảm bảo đặc sắc, hấp dẫn.

1.2. Quy mô: Lễ hội Thành Tuyên được tổ chức gắn với các sự kiện văn hóa khu vực và quốc gia do tỉnh Tuyên Quang đăng cai tổ chức; thu hút sự tham gia thực chất, hiệu quả của các tổ chức, cá nhân và một số địa phương trong nước, nước ngoài vào các khâu chuẩn bị và tổ chức Lễ hội (thiết kế ý tưởng, làm mô hình, diễn diễu mô hình, biểu diễn nghệ thuật, trình diễn văn hóa, thi đấu thể thao, xúc tiến du lịch và các hoạt động phụ trợ khác).

1.3. Dự kiến lộ trình thực hiện Lễ hội quy mô quốc gia và hướng tới lễ hội quốc tế từ nay đến năm 2025

Trong điều kiện hiện nay, dự kiến từ năm 2023 đến năm 2025, thực hiện mục tiêu nâng tầm quy mô Lễ hội quốc tế, có thể mời các đối tác, đoàn đại biểu nước ngoài tham gia một số hoạt động phù hợp trong Lễ hội, cụ thể như sau:

- Về thành phần mời: Các tỉnh, thành phố trong cả nước và một số địa phương nước ngoài có quan hệ hợp tác hữu nghị với tỉnh, như: tỉnh Xiêng Khoảng, tỉnh Phông Sa Lỳ (Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào); thành phố Anseong, tỉnh Gyeonggi (Hàn Quốc); châu Văn Sơn, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) và các quốc gia, vùng lãnh thổ có nét văn hóa tương đồng với Việt Nam, như: Nhận Bản, Thái Lan, Đài Loan (Trung Quốc),…

- Về hoạt động: Mời một số địa phương, tổ chức trong nước và nước ngoài tham gia các hoạt động phù hợp trong khuôn khổ lễ hội, như: biểu diễn nghệ thuật, Giới thiệu sản phẩm hàng hóa du lịch; giao lưu thể thao; tham gia thiết kế, thi công và diễn diễu mô hình; hoạt động xúc tiến thương mại - du lịch,…

- Dự kiến lộ trình từ nay đến năm 2025:

Năm 2023: Mời ít nhất 02 địa phương, đối tác nước ngoài có quan hệ hợp tác với tỉnh hoặc tỉnh đang kết nối, mở rộng hợp tác.

Năm 2024: Mời thêm 02 địa phương, đối tác nước ngoài có quan hệ hợp tác với tỉnh hoặc tỉnh đang kết nối, mở rộng hợp tác.

Năm 2025: Mời thêm 01 địa phương, đối tác nước ngoài có quan hệ hợp tác với tỉnh hoặc tỉnh đang kết nối, mở rộng hợp tác.

Như vậy, từ nay đến năm 2025, sẽ có ít nhất 5 địa phương, đối tác nước ngoài đến từ các quốc gia tham gia Lễ hội Thành Tuyên. Ngoài ra, hằng năm mở rộng quảng bá, giới thiệu lễ hội đến với một số nước, thông qua các đơn vị, tổ chức, cơ quan đại diện nước ngoài, doanh nghiệp lữ hành trong nước và quốc tế để tiếp tục mở rộng quy mô của lễ hội trong điều kiện cho phép.

2. Về không gian tổ chức Lễ hội

2.1. Tăng cường, mở rộng không gian tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá về Lễ hội đảm bảo ấn tượng, hấp dẫn

- Quy hoạch địa điểm và xây dựng, lắp đặt các bảng quảng cáo tấm lớn ngoài trời hoặc các mô hình, nhóm mô hình được chế tác lại từ các mô hình đoạt giải cao trong Lễ hội tại các vị trí thuộc trung tâm, cửa ngõ vào thành phố Tuyên Quang và các huyện trong tỉnh để giới thiệu, quảng bá, tạo ấn tượng mạnh đối với nhân nhân, du khách về Lễ hội Thành Tuyên ngày khi đặt chân đến Tuyên Quang.

- Sản xuất các video clip, hình ảnh độc đáo, đặc sắc về Lễ hội để phát hành, quảng bá, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng và trình chiếu trên các bảng điện tử được lắp đặt ngoài trời trên địa bàn tỉnh (thu hút và tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân xây dựng, lắp đặt bảng quảng cáo điện tử ngoài trời theo hình thức xã hội hóa để tuyên truyền nhiệm vụ chính trị kết hợp với quảng cáo thương mại trên địa bàn thành phố và các huyện trong tỉnh).

- Quy hoạch, bố trí không gian (bao gồm cả trong nhà và ngoài trời) trưng bày, giới thiệu về Lễ hội Thành Tuyên để phục vụ du khách tham quan, tìm hiểu và trải nghiệm không khí Lễ hội tại các thời điểm trong năm.

- Thiết kế, chỉnh trang, nâng cấp một số tuyến đường phố chính có hình ảnh đặc trưng của lễ hội, đảm bảo phù hợp với các hoạt động diễn diễu mô hình, như: Đại lộ Tân Trào, đường Bình Thuận, Quang Trung, 17/8, Chiến thắng sông Lô,...

2.2. Xây dựng không gian Khu vực Hồ công viên Tân Quang thành trung tâm, điểm nhấn của Lễ hội

Đầu tư xây dựng, tạo ra một khu vực nổi bật, có tính chất biểu trưng của Trung thu Tuyên Quang. Trên bờ, dưới nước đặt nhiều mô hình lớn, đẹp, được lựa chọn từ những mô hình đạt giải cao trong cuộc thi mô hình toàn thành phố. Khu vực đồi Bảo tàng tỉnh, mặt hồ: trưng bày các mô hình di động (ít nhất từ 12 đến 15 mô hình). Thiết kế hệ thống ánh sáng màu liên tục thay đổi mặt nước vào các buổi tối tạo được hình ảnh lung linh, huyền ảo tại khu vực này.

- Xây dựng xung quanh hồ tuyến đường dành riêng cho xe đầu kéo để kéo các toa xe là mô hình các con giống phục vụ các em thiếu nhi và du khách. Dưới mặt nước là các mô hình con giống có thể di chuyển để khách du lịch có thể tham quan, chiêm ngưỡng và trải nghiệm.

- Trong thời gian tổ chức Lễ hội, dựng các ki-ốt bán hàng cho các đơn vị tham gia Lễ hội trưng bày, giới thiệu, phục vụ nhu cầu mua sắm cho nhân dân và du khách. Các xóm, tổ dân phố thuộc thành phố Tuyên Quang và mỗi huyện thuộc tỉnh được trưng bày mô hình tại khu vực gian hàng của mình. Số lượng các gian hàng và mô hình trưng bày luôn được duy trì từ 50 đến 60 gian hàng và mô hình trong suốt thời gian tổ chức Lễ hội. Gian hàng là nơi trưng bày, giới thiệu sản phẩm đặc trưng của các địa phương trong tỉnh, đồng thời cũng là nơi để du khách có thể trải nghiệm một số nghề thủ công truyền thống các dân tộc, như: thêu, dệt thổ cẩm, chế tác trang sức, nấu ăn,... Trước đó, có thể lựa chọn một số địa chỉ để bố trí cho du khách được tham gia quá trình trải nghiệm thiết kế thi công mô hình với các tổ dân phố.

- Quy hoạch, tổ chức lại phố đi bộ xung quanh hồ. Sắp xếp, chỉnh trang các quán ăn, giải khát, các cửa hàng mua bán hàng hóa tại khu phố đi bộ, đảm bảo các cửa hàng, quán ăn phải được thiết kế mang bản sắc địa phương, có trang trí phù hợp với Lễ hội. Khuyến khích các gian hàng thủ công tạo ra không gian trải nghiệm cho du khách như: Dệt thổ cẩm; đan lát vật dụng; thêu thùa hay tự nấu các món ẩm thực dân tộc, miền núi,...

 - Bố trí các địa điểm để người dân được vui chơi, tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, khiêu vũ, thể dục thể thao,... Các hoạt động phải được tổ chức theo kế hoạch, hạn chế những hoạt động tự phát gây phản cảm cho du khách.

- Thiết kế lại không gian cây xanh khu vực đồi Bảo tàng, Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ tỉnh, đường Tân Trào; bổ sung nhiều hoa, cây cảnh, trang trí xung quanh khu vực Hồ công viên Tân Quang.

2.3. Không gian khu vực Quảng trường Nguyễn Tất Thành

- Là nơi tổ chức sự kiện: Khai mạc; bế mạc các hoạt động; khu vui chơi, tập kết mô hình cho rước diễu.

- Không gian tổ chức các hoạt động xúc tiến du lịch tại chỗ (cà phê doanh nhân; Trung tâm xúc tiến; Triển lãm, quảng bá hình ảnh du lịch Tuyên Quang,...).

2.4. Khai thác, phát huy không gian khu vực hai bên bờ sông Lô

Lựa chọn vị trí đặt một số mô hình dọc vườn hoa ven sông Lô, tạo dựng khung cảnh lễ hội, tổ chức tuyến phố đi bộ và một số hoạt động văn hóa để du khách biết tới sông Lô lịch sử. Vào dịp tổ chức lễ hội, có thể thiết kế thêm các mô hình trên mặt nước sông Lô tạo nên không gian lung linh, huyền ảo. Trang trí tại một số cây cầu, như: Nông Tiến, Tình Húc, các nhà hàng nổi trên sông,… để tạo được không gian rộng, có điểm nhấn để tuyên truyền, quảng bá cho Lễ hội, thu hút khách du lịch.

2.5. Không gian khu vực Quảng trường thành phố Tuyên Quang

Là nơi tổ chức thi, rước diễu, tập kết, trưng bày mô hình gắn với các hoạt động văn hóa, thể thao của thành phố; tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, trưng bày, giới thiệu sản phẩm đặc trưng của thành phố và của tỉnh.

3. Về thời gian tổ chức Lễ hội

- Lễ hội Thành Tuyên được duy trì tổ chức hằng năm, các tổ dân phố diễn diễu mô hình trong khoảng thời gian từ đầu tháng 7 đến hết Rằm tháng 8 (âm lịch), các hoạt động chính diễn ra vào dịp Tết Trung thu. Trên cơ sở tạo dựng được không gian trung tâm của Lễ hội, tạo dựng thành công phố đi bộ quanh khu vực hồ công viên Tân Quang, nhất là bổ sung nhiều hoạt động phong phú, đổi mới nội dung và các yếu tố phụ trợ khác, tạo sức hấp dẫn đối với nhân dân và du khách. Trước mắt, tập trung thực hiện một số giải pháp nhằm kéo dài thời gian tổ chức các hoạt động trong Lễ hội, giúp du khách khi đến với Tuyên Quang vào thời điểm nào trong năm cũng được trải nghiệm hoạt động và bầu không khí của Lễ hội. Dự kiến một số hoạt động cụ thể trong năm, như sau:

Tổ chức phát động thi thiết kế ý tưởng mô hình tham gia Lễ hội. Thực hiện trong quý I hàng năm.

Lựa chọn, công bố ý tưởng đạt chất lượng để đưa vào xây dựng mô hình. Thực hiện vào thời gian đầu của quý II hàng năm.

Tổ chức thi công mô hình: Thực hiện vào thời gian cuối quý II, quý III hàng năm.

Thi và tổ chức diễn diễu mô hình: Thực hiện vào thời gian cuối quý III cho đến khi kết thúc Lễ hội (sau ngày Rằm tháng 8).

Lựa chọn và chế tác lại các mô hình đoạt giải cao bằng chất liệu phù hợp để trưng bày tại một số địa điểm cố định, phục vụ du khách tham quan. Thực hiện trong quý IV hàng năm.

Xây dựng “ngân hàng” dữ liệu về các ý tưởng thiết kế mô hình hằng năm để lưu giữ, làm tư liệu tham khảo trong thời gian tiếp theo.

- Thời gian tổ chức Lễ hội kéo dài hơn và cần giãn cách giữa các sự kiện trong khuôn khổ Lễ hội. Như vậy, sẽ đáp ứng được những yêu cầu mà mục đích lễ hội đặt ra, đó là: Xây dựng một sản phẩm du lịch bền vững, từ đó tạo ra việc làm ổn định cho nhiều người, mang lại thu nhập từ các dịch vụ lưu trú, ăn uống, mua bán hàng hóa, chi phí tham quan, góp phần tăng thu ngân sách cho tỉnh. Đồng thời, tạo điều kiện để du khách có thể chủ động sắp xếp qũy thời gian phù hợp đến với Lễ hội; tạo cơ hội để các điểm du lịch trong tỉnh có dịp quảng bá, thu hút khách, kích thích các ngành sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hàng hóa trong tỉnh phát triển.

4. Về nội dung, hình thức tổ chức Lễ hội

Hoạt động của Lễ hội chủ yếu vẫn phải giữ gìn, phát huy và thể hiện được những nét truyền thống vốn có, đó là: Sáng tạo mô hình, tổ chức rước diễu trên đường phố. Các mô hình không nên giới hạn chủ đề mà khuyến khích những sáng tạo mang tính dân gian truyền thống, đặc biệt là những mô hình truyền thống, có nội dung giáo dục lịch sử cho các em thiếu nhi. Ngoài việc diễn diễu trên các đường phố, cần khai thác khu vực mặt nước hồ công viên. Đặc biệt, chú trọng đầu tư các thiết bị hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin trong việc sáng tạo các mô hình diễn diễu, tổ chức các show diễn thực cảnh mà các nhân vật thể hiện chính là những mô hình do người dân sáng tạo. Đó là những câu chuyện cổ tích, những huyền thoại dân gian, dân tộc phong phú nhằm quảng bá, giới thiệu về mảnh đất con người Tuyên Quang tới bạn bè trong nước, khu vực và thế giới. Hướng dẫn, tuyên truyền cho các tổ dân phố thiết kế, thi công các xe mô hình đảm bảo vừa diễn diễu trên đường bộ, đồng thời, cơ động được dưới mặt nước nhằm phục vụ nhu cầu tham quan, trải nghiệm của du khách.

Tạo thêm những hoạt động văn hóa phụ trợ nhằm thu hút khách du lịch, thu hút các tổ chức, cá nhân đến đầu tư, liên kết phát triển du lịch. Hàng năm, căn cứ vào Kế hoạch nhà nước giao, những hoạt động văn hóa, nghệ thuật của tỉnh có thể bố trí tổ chức vào dịp Lễ hội Trung thu như: Liên hoan văn hóa; Liên hoan ẩm thực; Tuần văn hóa du lịch; Hội chợ,..: Tổ chức biểu diễn ca nhạc; ánh sáng; nhạc nước; rối nước,... Ngoài ra, tùy điều kiện cho phép có thể căn cứ vào Kế hoạch hoạt động hàng năm của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch để đăng cai tổ chức các hoạt động văn hóa nghệ thuật, thể thao, du lịch toàn quốc tại Tuyên Quang vào dịp lễ hội.

* Dự kiến các nội dung, hoạt động văn hóa, du lịch cấp khu vực, quốc gia được tổ chức gắn với Lễ hội từ năm 2023 đến năm 2025:

- Năm 2023: Lễ hội Thành Tuyên năm 2023 tổ chức cùng Chương trình du lịch “Qua những miền di sản Việt Bắc” (có sự tham gia của 6 Đoàn các tỉnh: Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Hà Giang). Các hoạt động chính: Lễ Khai mạc Chương trình du lịch qua những miền di sản và Lễ hội Thành Tuyên; Diễu hành xe mô hình giới thiệu sản phẩm du lịch đặc trưng của địa phương (mỗi tỉnh tham gia 01 mô hình); Đêm hội Thành Tuyên; Hoạt động biểu diễn nghệ thuật của các tỉnh; Hoạt động trưng bày giới thiệu sản phẩm du lịch;,…

- Năm 2024: Lễ hội Thành Tuyên năm 2024 tổ chức cùng “Ngày hội văn hóa dân tộc Sán Chay toàn quốc lần thứ nhất” (dự kiến có dự tham gia của 10 tỉnh có đồng bào dân tộc Sán Chay). Các hoạt động chính: Khai mạc Ngày hội và Lễ hội (các tỉnh tham gia 01 xe mô hình diễu hành giới thiệu bản sắc dân tộc Sán Chay gắn với phát triển du lịch của mỗi địa phương); hoạt động trưng bày, giới thiệu bản sắc dân tộc Sán Chay; Hội thảo khoa học;…

- Năm 2025: Lễ hội Thành Tuyên năm 2025 cùng Liên hoan trình diễn di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; Các hoạt động chính: Khai mạc Lễ hội Thành Tuyên năm 2025 cùng Liên hoan trình diễn di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; Đêm hội Thành Tuyên; Cuộc thi Người đẹp xứ Tuyên năm 2025; Hoạt động du lịch, xúc tiến thương mại; hoạt động thể thao;…

5. Về tổ chức Chương trình Đêm hội Thành Tuyên

Trong những năm qua, chương trình Đêm hội Thành Tuyên được tổ chức với chủ đề "Lung linh sắc màu đêm hội Thành Tuyên" về cơ bản đã đảm bảo được về nội dung, hình thức, tính nghệ thuật, nhận được sự ủng hộ của đông đảo nhân dân, đặc biệt là các xóm, tổ dân phố trên địa bàn thành phố Tuyên Quang. Tuy nhiên, để Đêm hội vừa đảm bảo thể hiện rõ tính dân gian, truyền thống, vừa mang tính hiện đại khi Lễ hội được nâng tầm quốc tế, trong quá trình tổ chức khai mạc Đêm hội cần xác định mục đích hướng đến đối tượng chính là các em thiếu niên, nhi đồng.

Trong chương trình khai mạc Đêm hội, tập trung để nhân dân được tham gia vào hoạt động, rút ngắn các thủ tục, nghi lễ rườm rà; hạn chế việc để các tổ dân phố có mô hình tham gia diễn diễu phải chờ lâu. Trong kịch bản chương trình nghệ thuật; diễn diễu mô hình cần phải có sự tham gia của đông đảo các em thiếu nhi. Hằng năm, có thể mời các em thiếu nhi tiêu biểu của một số tỉnh lân cận cùng tham gia các hoạt động trong chương trình Đêm hội để khẳng định ý nghĩa cốt lõi của chương trình mà tỉnh hướng tới là các cháu thiếu nhi không chỉ trong tỉnh mà còn có các địa phương trong cả nước. Bên cạnh đó, cần tăng cường mời thêm các địa phương thuộc các nước có mối quan hệ hữu nghị với tỉnh tham gia hoạt động biểu diễn nghệ thuật, hoạt động diễn diễu mô hình trong chương trình Đêm hội. Cùng với đó, việc sắp xếp các mô hình diễn diễu giữa các tổ dân phố cũng cần khoa học, hợp lý hơn.

Việc xây dựng, thiết kế mâm cỗ Trung thu cũng cần được đổi mới, tạo điểm nhấn trong khuôn khổ hoạt động của Đêm hội.

6. Về hoạt động trưng bày mô hình

Để tạo được điểm nhấn, có sự sáng tạo, đổi mới trong việc làm mô hình đèn Trung thu, thành phố Tuyên Quang và các huyện cần có kế hoạch cụ thể ngay từ đầu năm. Tổ chức phát động phong trào thiết kế ý tưởng trong toàn dân để chấm điểm, lựa chọn mô hình hay, đẹp, độc đáo, để thi công, tổ chức diễn diễu phục vụ nhân dân, du khách tại địa phương và tham gia tại tỉnh.

Khuyến khích các doanh nghiệp, tổ dân phố và người dân tự thiết kế, làm mô hình đảm bảo các tiêu chí về thẩm mỹ, an toàn để cho thuê, tăng thêm nguồn thu nhập, phục vụ khách du lịch tham gia trải nghiệm lễ hội.

Thành phố Tuyên Quang có kế hoạch khai thác, phát huy được các mô hình sau khi kết thúc thời gian tổ chức Lễ hội. Khuyến khích các tổ dân phố duy trì thực hiện diễn diễu mô hình ít nhất mỗi tháng 01 lần vào ngày cuối tuần phục vụ nhân dân và du khách tại trung tâm thành phố, trong đó tập trung một số điểm như: Quảng trường Nguyễn Tất Thành, khu vực Hồ công viên Tân Quang, một số tuyến phố chính,…

Lộ trình trưng bày mô hình:

Năm 2023, tập trung tại khu vực không gian chính là đồi Bảo tàng tỉnh và mặt nước Hồ công viên Tân Quang. Hàng đêm, bố trí tập kết các mô hình xung quanh hồ tạo không gian lung linh, đặc trưng của Lễ hội.

Năm 2024: Mở rộng không gian trưng bày dọc bờ sông Lô và một số mô hình động dưới mặt sông,...

Năm 2025: Nghiên cứu xây dựng xung quanh hồ tuyến đường dành riêng cho xe đầu kéo để kéo các toa xe là mô hình các con giống phục vụ thiếu nhi và du khách.

7. Về công tác tổ chức Lễ hội

Thực hiện kéo dài thời gian tổ chức các hoạt động trong khuôn khổ Lễ hội. Công tác tổ chức cần được đổi mới theo hướng: Tối giản những nghi lễ không cần thiết, tăng cường nhiều hoạt động cho du khách được tham gia trải nghiệm, đặc biệt là tại trung tâm thành phố Tuyên Quang.

Đổi mới công tác đón khách từ xa đến, hằng năm, thiết kế “App” ứng dụng trên điện thoại thông minh hoặc lập trang fanpage “Lưu trú Lễ hội Thành Tuyên” để có kế hoạch phân loại cụ thể khách lưu trú khoảng thời gian ngắn và dài để sắp xếp, bố trí chỗ lưu trú cho hợp lý. Trong thời gian lễ hội diễn ra, du khách được tiếp cận với các thông tin quảng bá, giới thiệu các điểm du lịch tại Tuyên Quang, được hỗ trợ, tư vấn các dịch vụ cần thiết.

Vai trò của các cơ quan nhà nước, chính quyền cần được thể hiện rõ trong tổ chức các dịch vụ hỗ trợ; cần có sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất trong quá trình triển khai thực hiện. Đặc biệt, trong việc cung ứng hàng hóa phục vụ khách du lịch, các cấp chính quyền huyện, thành phố, các Sở, ngành, cơ quan chức năng cần tổ chức chuỗi cung ứng hàng hóa theo nhu cầu và đảm bảo chất lượng cho du khách.

8. Tăng cường cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, phương thức phục vụ du khách

Hàng năm, Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí nguồn ngân sách đầu tư cho cơ sở hạ tầng thành phố, đặc biệt chú ý tới các khu vực tổ chức Lễ hội. Ủy ban nhân dân thành phố Tuyên Quang cần có sự khảo sát đánh giá, chỉ đạo chỉnh trang lại hệ thống cơ sở lưu trú, các cơ sở ăn uống, bán hàng, phố đi bộ phục vụ du khách.

Đầu tư xây dựng, cải tạo cơ sở hạ tầng giao thông; bổ sung điểm, bãi đỗ xe, trông coi phương tiện trong thời gian cao điểm diễn ra Lễ hội; chú trọng hoạt động các dịch vụ đảm bảo vệ sinh môi trường; chỉnh trang đường phố, hệ thống dây điện đảm bảo an toàn, sạch đẹp, văn minh.

Nâng cao chất lượng, quy mô của hệ thống nhà hàng, khách sạn, các dịch vụ chăm sóc, phục vụ du khách. Từng bước đào tạo, tập huấn đội ngũ lao động có kỹ năng phục vụ chuyên nghiệp. Kết nối với các cơ sở khách sạn, nhà hàng có khả năng liên kết mở dịch vụ trưng bày, giới thiệu, phục vụ du khách trải nghiệm mô hình đèn trung thu, tham quan thành phố Tuyên Quang.

Tuyên truyền vận động nhân dân thành phố xây dựng nếp sống văn hóa của một thành phố du lịch lễ hội. Chủ động tạo ra các hoạt động văn hóa, thể thao cơ sở để phục vụ du khách. Hằng năm, các xã, phường tại trung tâm thành phố Tuyên Quang cần sớm chủ động rà soát mạng lưới cơ sở lưu trú, mở rộng và nâng cao chất lượng dịch vụ hỗ trợ nhân dân và du khách; tuyên truyền, vận động các hộ gia đình có đủ điều kiện tích cực tham gia làm dịch vụ lưu trú (cải tạo phòng ở, khuôn viên, công trình vệ sinh,… để đón, phục vụ du khách trong những ngày cao điểm của Lễ hội), tạo ra mạng lưới dịch vụ lưu trú cộng đồng (homestay) có chất lượng, độc đáo đáp ứng nhu cầu của du khách.

9. Về hoạt động liên kết phát triển du lịch; công tác quảng bá, xúc tiến đầu tư

9.1. Hoạt động liên kết phát triển du lịch

- Trong tỉnh: Lễ hội Thành Tuyên được coi là hạt nhân liên kết với các điểm du lịch: Tân Trào; Na Hang; Lâm Bình; Suối khoáng Mỹ Lâm; liên kết phát triển du lịch homestay, du lịch sinh thái, kết nối danh lam thắng cảnh, giới thiệu các sản phẩm OCOP của tỉnh,... để đáp ứng nhu cầu thời gian lưu trú của du khách ở Tuyên Quang, các điểm du lịch trong tỉnh cũng phải có sự đầu tư tương xứng, có sự chuẩn bị tốt chương trình kế hoạch tiếp đón du khách. Trong điều kiện cho phép, có thể nghiên cứu xây dựng các biểu trưng, mô hình của Lễ hội Thành Tuyên nhằm quảng bá lễ hội ở quy mô rộng hơn.

- Ngoài tỉnh: Liên kết, chủ động kết nối tour, tuyến với các đơn vị lữ hành các tỉnh trong nước và quốc tế.

9.2. Công tác quảng bá, xúc tiến đầu tư

- Đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động du lịch, đây là xu hướng tất yếu, cấp thiết trong bối cảnh nước ta đang ngày càng hội nhập sâu rộng với quốc tế. Thực tế hiện nay, phần lớn du khách sử dụng các dịch vụ như thanh toán, mua bán, lựa chọn tour du lịch bằng phương tiện điện tử. Các cơ sở du lịch cũng dựa vào mạng để quảng bá, giới thiệu sản phẩm du lịch của mình. Do điều kiện cơ sở vật chất chưa đảm bảo, những năm qua, Lễ hội Thành Tuyên tuy bước đầu đã thiết lập được một số trang điện tử nhưng nói chung nội dung còn nghèo nàn, thiếu tính hấp dẫn.

- Để đổi mới công tác quảng bá, xúc tiến đầu tư, Ban Quản lý các khu du lịch chủ trì phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông thiết lập một cách đồng bộ hệ sinh thái du lịch thông minh, xây dựng bản đồ du lịch an toàn cho du lịch của tỉnh nói chung, Lễ hội Thành Tuyên nói riêng, từ quản lý đến giới thiệu, quảng bá, cung cấp thông tin,... Như vậy, mới đáp ứng được nhu cầu của du khách và các đơn vị kinh doanh du lịch hiện nay.

10. Về đề xuất đầu tư nguồn lực trong đổi mới tổ chức Lễ hội

Du lịch là một ngành kinh tế, sản phẩm du lịch phải được tính toán theo cách tính kinh tế. Nghĩa là phải có đầu tư xây dựng sản phẩm, bán sản phẩm, giá trị sản phẩm thu về,... Lễ hội Thành Tuyên là một sản phẩm du lịch đặc thù, thu hút lượng du khách rất đông, chính vì vậy phải có sự đầu tư đúng mức cho Lễ hội. Thống kê từ năm 2014 đến năm 2022 cho thấy, lượng khách du lịch đến Lễ hội, doanh thu xã hội từ du lịch tăng hằng năm (năm 2014, thu hút trên 60 nghìn lượt khách du lịch; ước tính tổng thu xã hội du lịch đạt gần 40 tỷ đồng. năm 2022 thu hút trên 2,37 triệu lượt khách du lịch; doanh thu xã hội từ du lịch đạt 2.475 tỷ đồng, đạt 105% kế hoạch).

Thực tế, Lễ hội Thành Tuyên là sản phẩm du lịch chủ yếu do một bộ phận nhân dân xây dựng nên, nhưng ảnh hưởng của Lễ hội, hiệu quả kinh tế - xã hội mang lại là rất lớn. Từ khi có Lễ hội Thành Tuyên, lượng du khách đến với Tuyên Quang tăng đột biến. Hình ảnh của Tuyên Quang không chỉ nổi tiếng là quê hương cách mạng mà còn là miền đất chứa đựng những giá trị văn hóa, dân tộc độc đáo, phong phú. Trên hết, mọi người dân Tuyên Quang đều nhận thức rõ điều này và tự hào về nơi có Lễ hội Trung thu lớn nhất Việt Nam, cứ mỗi dịp Trung thu là mọi người lại náo nức để được đón tiếp bạn bè, người thân ở khắp nơi về dự hội. Vì vậy, trách nhiệm đầu tư, xây dựng cho Lễ hội phải thuộc về tất cả các cấp chính quyền, các ngành, doanh nghiệp và cộng đồng. Các cấp chính quyền cần phải có sự quyết liệt và chủ động hơn trong chỉ đạo điều hành tổ chức lễ hội. Các doanh nghiệp phải mạnh dạn đầu tư vào cơ sở hạ tầng, dịch vụ du lịch. Các thành phần dân cư phải có ý thức chủ động nắm bắt cơ hội kinh doanh, dịch vụ phục vụ du khách. Các cơ quan quản lý du lịch cần tham mưu cho cấp trên cơ chế, chính sách phù hợp với tình hình thực tế để tổ chức lễ hội chủ động và có hiệu quả hơn. Cần đặt ra lộ trình (khoảng 5 năm) có thể tổ chức lễ hội bằng chính nguồn kinh phí do lễ hội mang lại. Đây là bài toán cần có sự tham gia giải quyết của tất cả các cấp, các ngành, các cơ sở kinh doanh, dịch vụ để lễ hội thực sự trở thành một sản phẩm du lịch bền vững và phát triển.

IV. MỘT SỐ NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI TỔ CHỨC LỄ HỘI THÀNH TUYÊN

1. Nhiệm vụ trọng tâm

- Triển khai thực hiện việc chuẩn bị hồ sơ, thủ tục đề nghị cấp nhãn hiệu cho sản phẩm/dịch vụ “Lễ hội Thành Tuyên"; hoàn thành trong năm 2023.

- Xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù, có sức hấp dẫn cao, tạo điểm du lịch định kỳ, bền vững, mang lại thu nhập, việc làm cho cộng đồng và đóng góp vào ngân sách của tỉnh.

- Đổi mới cách thức tổ chức, nâng tầm Lễ hội Thành Tuyên trở thành Lễ hội khu vực, quốc gia và quốc tế, thực hiện từ năm 2023. Khai thác có hiệu quả nguồn lợi về kinh tế, văn hóa, du lịch mà Lễ hội mang lại.

- Chú trọng phát triển, nâng cao chất lượng dịch vụ lưu trú, ăn uống, vui chơi giải trí tại thành phố Tuyên Quang, trung tâm các huyện và cơ sở vật chất, hạ tầng tại các khu, điểm du lịch của tỉnh.

- Bố trí, huy động các nguồn lực đầu tư, phát triển, hoàn thiện cơ sở hạ tầng đáp ứng yêu cầu phát triển của Lễ hội và có các hình thức phù hợp để hỗ trợ, động viên các thôn, tổ dân phố tích cực tham gia Lễ hội.

2. Giải pháp

2.1. Nhóm giải pháp về đầu tư và cơ chế chính sách

- Trong quá trình đổi mới tổ chức Lễ hội Thành Tuyên, trên cơ sở của Luật Du lịch, các văn bản chỉ đạo của tỉnh, rất cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể: Ưu tiên nguồn vốn cho các công trình hạ tầng có liên quan đến không gian tổ chức Lễ hội; ưu đãi, khuyến khích về thuế cho các doanh nghiệp có đầu tư xây dựng và tổ chức lễ hội. Có cơ chế khen thưởng đối với những hoạt động sáng tạo trong lễ hội như: mô hình đẹp, lạ; món ăn ngon; nhà hàng, khách sạn đẹp, thân thiện,... thông qua khảo sát đánh giá và bình chọn của du khách.

- Đẩy mạnh, tăng cường hoạt động xã hội hóa trong tổ chức Lễ hội; tiếp tục xây dựng và phát triển Quỹ du lịch của tỉnh; kêu gọi sự đóng góp từ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, nhà hàng, khách sạn có thu nhập cao từ hoạt động của Lễ hội nhằm tạo nguồn hỗ trợ phát triển đổi mới Lễ hội.

- Nghiên cứu, đề xuất cơ chế hỗ trợ các thôn, xóm, tổ dân phố sáng tạo thiết kế, thi công và trưng bày phát huy giá trị mô hình đèn Trung thu sau mỗi đêm rước mô hình và khi hết thời gian hoạt động chính của Lễ hội.

2.2. Nhóm giải pháp về hoạt động kinh tế - xã hội

- Nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, doanh nghiệp và nhân dân về phát triển du lịch là phát triển kinh tế,... Du lịch là ngành tổng hợp không những mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn làm thay đổi diện mạo xã hội, kích thích các mối quan hệ xã hội phát triển tích cực.

- Các hoạt động phải được chuyên môn hóa trong phục vụ du lịch, có sự phân phối hài hòa, hợp lý về lợi ích, thu nhập, việc làm... từ hoạt động tổ chức Lễ hội. Có thể vận dụng việc cho du khách được trải nghiệm thực tế trên các mô hình của các tổ dân phố theo nhu cầu và có thu phí tùy theo số lượng khách đăng ký. Tuy nhiên, để triển khai thực hiện được nội dung này một cách đồng bộ, thống nhất và không mang tính "thương mại" của Lễ hội thì việc cho du khách trải nghiệm phải đảm bảo được vấn đề cốt lõi của Lễ hội là phục vụ nhân dân, đặc biệt là trẻ em, đồng thời và không ảnh hưởng đến hình ảnh của một Tuyên Quang thân thiện, mến khách như vốn có trong suốt thời gian qua.

- Lễ hội là thời điểm tập trung đông người, bộc lộ những ứng xử xã hội đa dạng, là "thời điểm bùng nổ" tâm lý,... Vì vậy, phải nâng cao nhận thức trong ứng xử, trong phục vụ dịch vụ đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách. Yêu cầu đội ngũ người lao động phải được đào tạo có trình độ, có kiến thức và cách làm chuyên nghiệp hơn, tạo được ấn tượng tốt đẹp đối với nhân dân và du khách khi tham dự Lễ hội.

- Việc xây dựng hình ảnh đặc trưng của Lễ hội không phải chỉ ở việc tổ chức tốt lễ hội hay phong phú về nội dung, mà cần tuyên truyền giáo dục cán bộ, nhân dân xây dựng phong cách ứng xử riêng của người Tuyên Quang: Thân thiện; lịch sự; chân thành và mến khách. Có như vậy mới đem lại một hình ảnh đẹp toàn diện cho thương hiệu Lễ hội Thành Tuyên.

2.3. Nhóm giải pháp về văn hóa, du lịch; tuyên truyền, quảng bá

- Đẩy mạnh phát triển du lịch gắn với giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Cốt lõi của Lễ hội Thành Tuyên là lễ hội văn hóa có nguồn gốc dân gian, do người dân làm chủ thể. Do vậy, việc đổi mới, phát triển phải giữ được bản sắc, lễ hội có tính xã hội hóa cao, độc đáo và phong phú, thể hiện sự sáng tạo và ý thức vì cộng đồng của người dân, do người dân làm ra và được hưởng lợi từ chính sản phẩm của mình.

- Trong giai đoạn hiện nay, Lễ hội Thành Tuyên cần được bổ sung những yếu tố hiện đại như: Tổ chức các show diễn mô hình trên nền tảng của kỹ thuật ánh sáng hiện đại; phần diễn diễu phải tiến tới có kịch bản phân cảnh trên từng không gian đường phố, với ánh sáng và âm nhạc hiện đại,...

- Lễ hội Thành Tuyên là một sản phẩm du lịch mang tính cộng đồng cao, chính vì vậy, ngoài phần để du khách đến chiêm ngưỡng sự độc đáo của nó, rất cần có sự đầu tư, tạo cơ hội để khách du lịch được tham gia trải nghiệm trực tiếp.

- Chú trọng phát triển hệ thống dịch vụ Homstay, nhà hàng, khách sạn trên địa bàn thành phố Tuyên Quang và các huyện trong tỉnh. Tổ chức phát động cuộc thi, bình chọn cơ sở lưu trú, khách sạn, nhà hàng có chất lượng dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt nhất, nhằm khuyến khích, động viên các cơ sở kinh doanh dịch vụ nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân và du khách.

- Tuyên truyền, vận động, khuyến khích cán bộ, công chức và đông đảo người dân tích cực, tự nguyện tham gia cung cấp dịch vụ Homestay trong thời gian cao điểm của Lễ hội, góp phần đáp ứng nhu cầu lưu trú của nhân dân và du khách.

- Thường xuyên đổi mới, nâng cao công tác thông tin, tuyên truyền, quảng bá sâu rộng về quy mô, lịch hoạt động trong khuôn khổ Lễ hội, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ đến nhân dân, du khách trong nước và quốc tế. Xây dựng các phóng sự, video clip; dựng bảng quảng cáo tấm lớn tại một số điểm đầu vào trung tâm thành phố Tuyên Quang để giới thiệu, tuyên truyền quảng bá về lễ hội với nhân dân và du khách ngay khi đến thành phố Tuyên Quang.

- Ứng dụng công nghệ số vào giải quyết các vấn đề về thông tin, quảng bá, nhất là thông tin về dịch vụ du lịch nhằm đáp ứng nhanh, cụ thể cho du khách những thông tin về ăn, nghỉ, giải trí, các hoạt động diễn ra trong Lễ hội, các phương tiện vận chuyển và lữ hành cho du khách tiếp cận các điểm du lịch trên địa bàn của tỉnh.

2.4. Giải pháp về tổ chức, quản lý

- Căn cứ vào Quy hoạch phát triển du lịch, xây dựng các quy định cụ thể cho Lễ hội, tăng cường, nâng cao chất lượng công tác quản lý nhà nước về tổ chức Lễ hội.

- Hoàn thành việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu sản phẩm du lịch Lễ hội Thành Tuyên.

- Đối với việc mời các địa phương nước ngoài tham gia các hoạt động Lễ hội cần có kế hoạch sớm, mời tham gia nhiều hoạt động phong phú, đa dạng để phát huy hiệu quả cao trong việc giao lưu, tiếp thu tinh hoa văn hóa đặc sắc nhất của các nước trong khu vực và quốc tế.

- Có định hướng và thực hiện việc trao truyền thi thức về việc làm mô hình diễn diễu trong nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Hằng năm, thành phố Tuyên Quang có kế hoạch, giải pháp để lưu giữ các mô hình đạt giải xuất sắc để trưng bày tại một số địa điểm trung tâm thành phố Tuyên Quang.

- Chú trọng công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị liên quan đảm bảo linh hoạt, thống nhất trong quá trình thực thi nhiệm vụ phục vụ Lễ hội. Đào tạo đội ngũ quản lý, nâng cao trình độ, kỹ năng của lực lượng lao động trong phát triển du lịch. Tổ chức nhiều hoạt động trò chơi dân gian có khả năng thu hút được sự tham gia của cộng đồng cư dân, du khách, đặc biệt là thanh, thiếu niên, nhi đồng.

- Xây dựng kế hoạch, hướng dẫn cụ thể cho cộng đồng dân cư nâng cao nhận thức về định hướng phát triển du lịch bền vững, trong đó nhấn mạnh tới sản phẩm Lễ hội. Phát huy một cách đồng bộ trong công tác bảo tồn giá trị độc đáo, riêng có của Lễ hội.

- Bố trí nguồn kinh phí phù hợp để đầu tư cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng; ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong lĩnh vực quản lý du lịch và công tác tổ chức các hoạt động Lễ hội. Thực hiện xã hội hóa thông qua việc tuyên truyền, vận động, khuyến khích doanh nghiệp, cá nhân làm mô hình diễn diễu để cho thuê, phục vụ du khách tham quan trải nghiệm Lễ hội.

3. Kinh phí thực hiện Đề án

Từ nguồn Ngân sách nhà nước, huy động xã hội hóa của các tổ chức, cá nhân và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác.

Tổng kinh phí: Dự kiến: 70 tỷ, trong đó:

- Ngân sách nhà nước: 20 tỷ. Chủ yếu cho các mục chi: Đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng; tuyên truyền, quảng bá Lễ hội,...

- Huy động xã hội hóa và nguồn hợp pháp khác: 50 tỷ. Chi cho công tác tổ chức Lễ hội và tổ chức các sự kiện văn hóa phụ trợ.

 (Căn cứ tình hình thực tế, hằng năm sẽ có phương án xây dựng dự toán kinh phí đảm bảo phù hợp, hiệu quả)

4. Một số kiến nghị, đề xuất

- Đối với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Quan tâm, phối hợp, tạo điều kiện để tỉnh Tuyên Quang đăng cai tổ chức các sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch quy mô khu vực, toàn quốc.

- Đối với Tỉnh ủy: Quan tâm có chủ trương, cơ chế đầu tư cơ sở vật chất, nguồn lực để triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án.

Phần IV

TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch

- Là cơ quan thường trực, chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân huyện, thành phố xây dựng kế hoạch, giải pháp cụ thể để tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ Đề án theo lộ trình.

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, Ủy ban nhân dân huyện, thành phố tham mưu với Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng kế hoạch tổ chức Lễ hội hằng năm gắn với các sự kiện văn hóa, du lịch khu vực, toàn quốc.

- Thực hiện tuyên truyền, quảng bá các giá trị của lễ hội, những sản phẩm du lịch đặc sắc của Tuyên Quang trên các phương tiện thông tin đại chúng, website, nhân dịp giao lưu, trao đổi văn hóa, thể thao trong và ngoài nước.

- Tham mưu, đề xuất xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích ưu đãi đầu tư phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng.

- Chủ trì, phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Ủy ban nhân dân thành phố Tuyên Quang và các cơ quan, đơn vị, địa phương có liên quan khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, thủ tục đề nghị cấp nhãn thương hiệu sản phẩm du lịch Lễ hội Thành Tuyên; hoàn thành trong năm 2023.

- Hàng năm xây dựng kế hoạch và triển khai công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ triển khai Đề án, trong đó đặc biệt chú trọng tới công tác nâng cao chất lượng đội ngũ quản lý lễ hội.

- Chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân thành phố đề xuất cơ chế hợp đồng đặt hàng một số mô hình đèn Trung thu tại không gian Hồ công viên Tân Quang (thành phố Tuyên Quang) đảm bảo chất lượng, hiệu quả; xây dựng chính sách đối với đội ngũ nghệ nhân, những người có tài năng, sáng tạo làm mô hình đèn Trung thu.

- Kiểm tra, đôn đốc việc triển khai thực hiện Đề án, tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh về kết quả thực hiện hàng năm.

2. Sở Kế hoạch và Đầu tư

Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí vốn đầu tư xây dựng hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ trưng bày mô hình Trung thu, đảm bảo hợp lý, đúng mục đích; tham mưu xây dựng cơ chế chính sách hỗ trợ, tăng cường thu hút các doanh nghiệp và hộ kinh doanh đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác tổ chức Lễ hội.

3. Sở Tài chính

Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh cân đối, bố trí ngân sách cho công tác triển khai thực hiện Đề án đổi mới lễ hội đảm bảo hiệu quả, đúng quy định.

4. Sở Ngoại vụ

Chủ trì tham mưu việc mời, xây dựng chương trình đón tiếp các đoàn đại biểu nước ngoài tham dự Lễ hội hàng năm, trong đó mời các địa phương nước ngoài có quan hệ hợp tác hữu nghị với tỉnh tham gia Lễ hội (biểu diễn nghệ thuật, diễn diễu mô hình, giao lưu thể thao,...). Dịch các bài phát biểu của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo tỉnh tại chương trình khai mạc Lễ hội, bố trí phiên dịch trong các hoạt động có đại biểu nước ngoài tham dự.

5. Sở Giao thông vận tải

Tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng, triển khai các quy hoạch, kế hoạch về phát triển hạ tầng giao thông; thực hiện các biện pháp bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông và tham gia bảo đảm giao thông thông suốt, an toàn trước, trong và sau Lễ hội; nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải hành khách công cộng phục vụ Lễ hội.

6. Sở Thông tin và Truyền thông

Chịu trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan báo chí, hệ thống truyền thanh cơ sở, mạng xã hội và các hình thức truyền thông hiện đại khác thông tin, tuyên truyền, quảng bá tôn vinh các giá trị của Lễ hội đến với nhân dân, du khách và bạn bè quốc tế.

7. Sở Xây dựng

- Phối hợp với Ủy ban nhân dân thành phố, Sở Văn hóa và Thể thao và Du lịch tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh triển khai các dự án xây dựng, chỉnh trang, cải tạo các tuyến phố chính trên địa bàn thành phố Tuyên Quang, tạo không gian đảm bảo tổ chức lễ hội theo Đề án.

- Phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, các ngành, địa phương kiểm tra chặt chẽ hoạt động xây dựng, khai thác, sử dụng đất có ảnh hưởng đến các không gian lễ hội.

8. Sở Khoa học Công nghệ

Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các cơ quan, đơn vị liên quan; Ủy ban nhân dân thành phố Tuyên Quang hoàn thiện hồ sơ đề nghị cấp nhãn thương hiệu sản phẩm du lịch Lễ hội Thành Tuyên.

9. Trung tâm Xúc tiến đầu tư tỉnh

- Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai các nội dung về xúc tiến, quảng bá các giá trị của Lễ hội tại các hội chợ xúc tiến thương mại và đầu tư, triển lãm, diễn đàn đầu tư trong nước và nước ngoài có tỉnh Tuyên Quang tham gia.

- Phối hợp với sở, ngành, cơ quan, hiệp hội trong tỉnh tổ chức các hoạt động liên kết, xây dựng các chương trình xúc tiến, quảng bá, thông tin tuyên truyền về Lễ hội gắn với hoạt động văn hóa, du lịch đặc sắc, nhằm quảng bá, tăng cường hình ảnh du lịch Tuyên Quang.

- Xây dựng các tour, tuyến du lịch trong tỉnh, các tỉnh trong vùng, trong nước và quốc tế trong thời gian diễn ra Lễ hội.

- Phối hợp, hỗ trợ thực hiện các nội dung trong Đề án theo chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh.

10. Ban Quản lý các khu du lịch

- Đẩy mạnh truyền thông về Lễ hội Thành Tuyên, quảng bá hình ảnh, văn hóa, miền đất con người Tuyên Quang thu hút khách du lịch; cung cấp thông tin, dịch vụ du lịch, xây dựng các tour, tuyến kết nối Lễ hội Thành Tuyên với các khu du lịch tỉnh. Xây dựng kế hoạch, chương trình ứng dụng công nghệ số phục vụ các hoạt động du lịch, trong đó có Lễ hội Thành Tuyên.

- Thiết kế các tờ rơi, Trailer quảng bá, giới thiệu về các địa danh, địa điểm du lịch trải nghiệm trên địa bàn tỉnh; định hướng các đơn vị du lịch tổ chức các tour du lịch có kết nối đến các tỉnh lân cận, như: Hà Giang, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Yên Bái,... gắn với Chương trình du lịch qua những miền di sản Việt Bắc.

11. Các sở, ngành có liên quan; các tổ chức chính trị - xã hội; cộng đồng dân cư

- Chủ động, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch căn cứ nội dung Đề án để xây dựng kế hoạch, các giải pháp tổ chức thực hiện phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao; kịp thời tham mưu, đề xuất việc thực hiện Đề án thuộc thẩm quyền giải quyết của Ủy ban nhân dân tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.

- Theo chức năng, nhiệm vụ có trách nhiệm hỗ trợ, tuyên truyền và tham gia phối hợp trong các hoạt động tổ chức lễ hội; kêu gọi, vận động các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia các hoạt động tổ chức lễ hội.

12. Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh

Vận động các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh thường xuyên quan tâm, tham gia hoạt động và tăng cường hỗ trợ nguồn lực để tổ chức thực hiện các hoạt động trong quá trình triển khai thực hiện Đề án.

13. Ủy ban nhân dân thành phố

- Tăng cường công tác thông tin quảng bá, tôn vinh giá trị của lễ hội cho cộng đồng để người dân tự giác tham gia sáng tạo, hưởng thụ các hoạt động văn hóa trong Lễ hội; quản lý chặt chẽ việc sử dụng vỉa hè làm nơi kinh doanh dịch vụ, bày bán hàng hóa lưu niệm, trông giữ phương tiện cho nhân dân và du khách.

- Tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tự nguyện tham gia dịch vụ homestay trong dịp cao điểm của Lễ hội.

- Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo các xã, phường, các thôn, tổ dân phố tham gia làm mô hình đèn Trung thu; trưng bày mô hình Trung thu; tổ chức các hoạt động văn hóa, thương mại, du lịch tại không gian tuyến phố đi bộ quanh Hồ công viên Tân Quang; khai thác, phát huy hiệu quả khu vực không gian Quảng trường trung tâm thành phố Tuyên Quang.

- Có kế hoạch tổ chức phát động cuộc thi ý tưởng sáng tạo mô hình đèn Trung thu trong các thôn, tổ dân phố; chấm điểm, công bố, tổ chức diễn diễu mô hình; chú trọng khai thác các mô hình độc đáo, đảm bảo về nội dung, hình thức, an toàn để làm dịch vụ cho thuê, phục vụ nhân dân, du khách.

- Chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng đề xuất, tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh dự án xây dựng, chỉnh trang, cải tạo các tuyến phố chính trên địa bàn thành phố Tuyên Quang, tạo không gian đảm bảo tổ chức lễ hội theo Đề án.

- Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề xuất cơ chế hợp đồng đặt hàng một số mô hình đèn Trung thu tại không gian Hồ công viên Tân Quang (thành phố Tuyên Quang) đảm bảo chất lượng, hiệu quả; đề xuất xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ, biểu dương, khen thưởng đối với đội ngũ nghệ nhân, những người có kinh nghiệm truyền dạy cách làm mô hình đèn Trung thu. Nghiên cứu, đề xuất cơ chế hỗ trợ các thôn, tổ dân phố sáng tạo thiết kế, thi công và trưng bày phát huy giá trị mô hình đèn Trung thu sau mỗi đêm rước mô hình và khi hết thời gian hoạt động chính của Lễ hội.

- Nghiên cứu, vận động, hướng dẫn các tổ dân phố thiết kế xe mô hình đảm bảo điều kiện vừa diễn diễu trên đường phố vừa có thể di chuyển mô hình xuống mặt nước để trưng bày.

- Có kế hoạch, giải pháp lưu giữ các mô hình đạt giải cao hằng năm để trưng bày tại một số điểm, trung tâm thành phố; làm tư liệu, phục vụ nghiên cứu, sưu tầm của Nhân dân và du khách.

14. Ủy ban nhân dân các huyện

- Chỉ đạo triển khai thực hiện Đề án phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương. Hằng năm, xây dựng kế hoạch cụ thể tổ chức Lễ hội (các hoạt động hưởng ứng), chú trọng tổ chức thi mô hình tại huyện, lựa chọn mô hình đẹp, đặc sắc tham gia Lễ hội của tỉnh; định kỳ báo cáo kết quả thực hiện, gửi Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch để tổng hợp.

- Có các giải pháp huy động nguồn lực đầu tư (xã hội hóa) để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Đề án đảm bảo thiết thực, hiệu quả.