THÔNG TƯ

LIÊN BỘ TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG – THƯƠNG NGHIỆP

Tiếp theo thông tư số 021-TTg ngày 19-01-1957, Thủ tướng phủ vừa ra quyết định số 070-TTg ngày 01-03-1957 giao nhiệm vụ cho ngành Tài chính, Thương nghiệp, Ngân hàng nghiên cứu việc cung cấp gạo cho các cơ quan Quân, Dân, Chính, Đảng và xí nghiệp quốc doanh để giảm bớt khối lượng tiền mặt tung ra thị trường, thực hiện quản lý tiền mặt chặt chẽ.

Liên Bộ quy định dưới đây thể thức cấp phát gạo, áp dụng từ 01 tháng 03 năm 1957:

NGUYÊN TẮC CHUNG

Kể từ 01-03-1957, Chính phủ sẽ cung cấp phần gạo bản thân cho các cán bộ, công nhân viên trong và ngoài biên chế (kể cả nhân viên nguyên lương) và các nhân lực khác công tác tại các cơ quan Quân, Dân, Chính, Đảng các công trường, các xí nghiệp quốc doanh cũng như các học sinh, bệnh nhân và trại viên các trường học, bệnh viện và trại của Chính phủ v.v…

Chế độ này áp dụng cho tất cả bộ đội, cán bộ, công nhân và nhân viên, dù ở tập thể hay ở nhà riêng; cho tất cả học sinh các trường, lớp do Chính phủ mở có tổ chức ăn ở tập thể dù hưởng theo chế độ nào (lương cũ, sinh hoạt phí hay học bổng) và các học sinh hưởng học bổng toàn phần dù không ở ký túc xá; cho tất cả các trại dù do Chính phủ đài thọ hoàn toàn hay tự túc một phần (trừ trường hợp tự túc lúa gạo); cho tất cả các bệnh nhân nằm tại các bệnh viện và viện điều dưỡng; và cho các hội nghị do cơ quan tự tổ chức việc ăn uống.

Tiêu chuẩn cung cấp gạo như sau:

- Bộ đội 21kg một người mỗi tháng

- Công nhân 18kg một người mỗi tháng

- Các loại khác 15kg một người mỗi tháng

- Bệnh nhân dự trù theo nhu cầu thực tế.

Tiêu chuẩn trên đây có tính chất hướng dẫn để lập dự trù và cấp phát; cuối tháng nếu không dùng hết sẽ thanh toán bằng tiền với anh chị em.

Số gạo hiện vật cung cấp đã tính theo nhu cầu tiêu thụ gạo của từng loại cán bộ, công nhân viên; tuy nhiên trong những trường hợp dưới đây, không tiêu thụ hết gạo, có thể nhận một phần hay toàn bộ bằng tiền:

a) Cán bộ làm công tác lưu động, nay chỗ này mai chỗ khác.

b) Cán bộ đi công tác, ốm đau, già, yếu ăn không hiết tiêu chuẩn.

c) Các trường hợp không tiện dùng gạo Mậu dịch như:

- Tại một số địa phương (miền núi) cán bộ, nhân viên ở xa kho và cửa hàng lương thực, không tiện đi lĩnh gạo và được Ty Tài chính xác nhận.

- Một số công nhân công nhật, làm khoán làm việc ngắn ngày tại các cơ quan.

Gạo cung cấp phải được đảm bảo về phẩm chất; giá gạo là giá bán ở cửa hàng từng địa phương tùy theo loại gạo và phẩm chất (thông tư Liên Bộ TC-TN số 4053 ngày 21-12-1956); thủ tục lĩnh gạo đơn giản và thích hợp với hoàn cảnh cán bộ, công nhân viên.

THỦ TỤC CẤP PHÁT VÀ THANH TOÁN

BƯỚC 1. - Lập kế hoạch.

Căn cứ vào số người có mặt, và tiêu chuẩn đã định, và ước tính trừ đi một số gạo hợp lý về các trường hợp không tiêu thụ hết gạo nói trên, các đơn vị sẽ lập kế hoạch như sau:

a) Đối với bộ đội, cơ quan, trường học, bệnh viện, công trường:

Kế hoạch chi hàng quý, hàng tháng và dự toán xin kinh phí hàng tháng của các đơn vị dự toán các cấp (I, II, III) cần ghi rõ biên chế có mặt, nhu cầu gạo và nơi lĩnh gạo.

b) Đối với các quốc doanh và xí nghiệp:

Hàng quý và tháng, bất luận là quốc doanh ở trung ương hay tỉnh, thành phố, đều phải gửi đến Ty (hay Sở) Công thương địa phương nhu cầu gạo tính theo số người có mặt.

Sau khi thẩm tra và xác nhận kế hoạch gạo của xí nghiệp là đúng, Ty Công thương sẽ báo cho Công ty lương thực và chi nhánh Ngân hàng tỉnh biết.

BƯỚC 2. - Cấp kinh phí

a) Đối với bộ đội, cơ quan, trường học, bệnh viện, công trường:

Cơ quan Tài chính (Bộ Tài chính đối với các đơn vị dự toán thuộc Tổng dự toán trung ương; Khu, Ty, Sở Tài chính đối với các đơn vị dự toán thuộc Tổng dự toán tỉnh và thành phố, khu tự trị) căn cứ vào dự toán của đơn vị (đã ghi rõ nhu cầu gạo) cấp kinh phí làm hai phần; ghi rõ trên thông tri duyệt y dự toán:

- Phần để mua gạo thì chuyển vào tài khoản của Công ty lương thực (kinh phí mua gạo của đơn vị dự toán trung ương đóng ở Hà Nội thì chuyển vào tài khoản Công ty lương thực Hà Nội).

- Phần để chi tiêu khác thì chuyển vào tài khoản của đơn vị.

Riêng đối với kinh phí của đơn vị dự toán do trung ương quản lý, nhưng đóng ở địa phương thì giải quyết như sau:

Cấp khu: Bộ Tài chính cấp toàn bộ kinh phí cho Khu không trừ phần gạo; Khu Tài chính khi phân phối cho các cơ quan trực thuộc Khu thì có nhiệm vụ:

- Chuyển cho Công ty lương thực nơi đơn vị đóng số kinh phí để mua gạo.

- Chuyển vào tài khoản đơn vị mở tại Ngân hàng số kinh phí còn lại.

- Báo cáo lên Bộ Tài chính tình hình phân phối kinh phí đó.

Kinh phí sửa sai: Kinh phí sửa sai Ty Tài chính địa phương quản lý hộ trung ương, do đó khi cấp phát kinh phí, Bộ Tài chính chuyển toàn bộ cho Ty Tài chính, Ty Tài chính có nhiệm vụ chuyển số tiền để mua gạo sang Công ty lương thực tỉnh và phân phối phiếu gạo cho cán bộ.

Bộ đội: Bộ Tài chính khi cấp kinh phí cho Cục Tài vụ, sẽ làm như sau:

- Kinh phí của các đơn vị bộ đội đóng tại Hà Nội sẽ chia làm hai phần, phần để mua gạo thì chuyển thẳng vào tài khoản của Công ty lương thực Hà Nội; phần để chi tiêu khác thì chuyển vào tài khoản của Cục Tài vụ.

- Kinh phí của các đơn vị bộ đội đóng tại các tỉnh khác sẽ chuyển toàn bộ vào tài khoản Cục Tài vụ; Cục Tài vụ khi phân phối cũng sẽ chuyển một phần cho đơn vị và một phần cho Công ty lương thực địa phương, và báo cáo cho Bộ Tài chính.

Đơn vị sự nghiệp công trường: Bộ Tài chính cấp phát toàn bộ kinh phí của các đơn vị trực thuộc vào tài khoản của Bộ chủ quản không trừ phần gạo, Bộ chủ quản khi phân phối kinh phí cho đơn vị thì chia làm hai phần:

- Phần để mua gạo thì chuyển vào tài khoản của Công ty lương thực nơi đơn vị đóng.

- Phần còn lại thì chuyển vào tài khoản của đơn vị tại chi nhánh Ngân hàng địa phương.

Giấy báo phân phối cho đơn vị sẽ sao gửi Bộ Tài chính một bản để đối chiếu với kế hoạch.

Tuy nhiên, có những trường hợp Bộ chủ quản không trực tiếp quản lý kinh phí của công trường thì giải quyết như sau:

- Đối với các công trường mà Bộ chủ quản ủy nhiệm cho địa phương quản lý thì Bộ chủ quản chuyển toàn bộ kinh phí cho Ty Tài chính. Ty Tài chính sẽ làm nhiệm vụ phân phối và chuyển cho Công ty lương thực, rồi báo cáo lên Bộ chủ quản.

- Đối với các công trường kiến thiết cơ bản do cơ quan cấp phát kiến thiết cơ bản địa phương cấp kinh phí, thì cơ quan cấp phát kiến thiết cơ bản đó sẽ làm nhiệm vụ phân phối, chuyển cho Công ty lương thực phần đơn vị dùng để mua gạo, rồi báo cáo lên cơ quan cấp phát kiến thiết cơ bản trung ương và Bộ chủ quản.

b) Đối với xí nghiệp quốc doanh:

1) Chi về xây dựng cơ bản do cơ quan Tài chính cấp phát kinh phí thì áp dụng như trên.

2) Chi về kinh doanh thì trước khi rút tiền phải ghi rõ số tiền dùng để mua gạo của lương thực trả lương cho cán bộ, công nhân, nhân viên tính theo tiêu chuẩn nói trên; và làm giấy trích tài khoản để Ngân hàng chuyển toàn bộ số tiền đó sang tài khoản của Công ty lương thực. Ngân hàng các cấp sẽ căn cứ vào kế hoạch tiền mặt được duyệt của các quốc doanh xí nghiệp mà cho rút tiền về các loại chi khác. Sau khi chuyển kinh phí của đơn vị sang tài khoản của Công ty lương thực, Ngân hàng sẽ làm ngay giấy báo có cho Công ty đó ghi rõ chuyển tiền để mua gạo cho cơ quan nào: tiền của mỗi cơ quan chuyển sang Công ty lương thực sẽ làm một giấy báo có riêng, không báo gộp nhiều cơ quan vào một giấy báo. Giấy báo có cho Công ty lương thực sẽ giao tay cho cơ quan có tiền chuyển cầm thẳng sang Công ty lương thực, không phải đợi Ngân hàng gửi đến Công ty đó.

BƯỚC 3. – Liên hệ giữa cơ quan mua gạo và Công ty lương thực.

Ngay sau khi nhận được giấy báo có của Ngân hàng, do đơn vị chuyển tiền cầm đến, Công ty lương thực sẽ cùng đơn vị thảo luận kế hoạch giao hàng, và trao cho đơn vị các phiếu gạo trị giá bằng số tiền đã chuyển khoản.

Phiếu gạo của Công ty lương thực sẽ phát hành hai loại:

- Loại phiếu tập thể

- Loại phiếu cá nhân.

Phiếu gạo có giá trị từng tháng, tháng này không dùng để lĩnh gạo tháng sau.

Phiếu gạo của cơ quan nào chỉ có giá trị lĩnh và thanh toán với cơ quan đó, không dùng để thanh toán giữa cơ quan này với cơ quan khác.

Các phiếu gạo không lĩnh đến đều do cơ quan tập trung đem đến Công ty lương thực (nơi phát phiếu) đổi lấy tiền.

Tổng Công ty lương thực sẽ nghiên cứu thêm về thể thức phát hành phiếu gạo, làm thế nào đảm bảo các yêu cầu đơn giản, và tôn trọng các quyền lợi của cán bộ có phiếu như đã nói ở trên.

Cuối mỗi tháng, Công ty lương thực có trách nhiệm thanh toán dứt khoát với cơ quan đã chuyển tiền cho mình. Tất cả các phiếu tập thể hay cá nhân chưa lĩnh gạo trong tháng đều phải được thanh toán bằng tiền. Cơ quan dùng tiền đó để trả lại cho quản lý cơ quan thanh toán với anh em (nếu là phiếu tập thể thừa) hoặc trả thẳng cho anh em (nếu là phiếu cá nhân).

Trường hợp đặc biệt việc thanh toán hàng tháng còn dây dưa thì tháng sau hay chậm nhất là cuối quý phải cố gắng làm xong, tránh tình trạng ngành lương thực nhận thừa tiền của cơ quan sử dụng gạo.

NHỮNG ĐIỂM CẦN CHÚ Ý

Để cho việc cấp phát gạo hiện vật đem lại được kết quả tốt, là “thực sự tiết giảm khối lượng tiền mặt tung ra thị trường” góp phần vào việc bình ổn vật giá tiền tệ, và giúp cho Nhà nước quản lý thị trường thóc gạo, các Bộ và cơ quan, đoàn thể trung ương, các Ủy ban Hành chính các cấp, cần chú ý những điểm dưới đây:

- Nắm vững ý nghĩa và tinh thần của việc cấp phát gạo nói trên, đồng thời không quên đảm bảo những quyền lợi thiết thực và chính đáng cho cán bộ, công nhân viên: chủ yếu là bảo đảm tiêu thụ gạo nhưng không gò bó, máy móc làm khó khăn hoặc thiệt cho anh chị em; cho nên khi áp dụng phải xuất phát từ tình hình thực tế cơ quan mà thi hành nghiêm chỉnh.

- Dựa vào tổ chức Đảng và các đoàn thể ở cơ quan (chủ yếu là Công đoàn) làm cho anh chị em tự nguyện tự giác, thấy rõ nhiệm vụ của mình trước khó khăn chung, phân biệt lợi ích tạm thời, lâu dài, mà chấp hành chính sách một cách triệt để. Cần có kế hoạch giải thích chu đáo, giúp đỡ bộ phận kế toán quản trị, quản lý cơ quan nắm vững kỷ luật mà tiến hành công tác. Sau đó cần kiểm tra thường xuyên, uốn nắn các lệch lạc và phản ảnh những khó khăn để trung ương kịp thời giải quyết.