LỢN GIỐNG BẢN ĐỊA - PHẦN 5: LỢN SÓC
Indigenous breeding pigs - Part 5: Soc pig
Lời nói đầu
TCVN 13562-5:2022 do Viện Chăn nuôi biên soạn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.
Bộ TCVN 13562:2022 - Lợn giống bản địa gồm các phần:
- TCVN 13562-1:2022, Phần 1: Lợn Móng Cái
- TCVN 13562-2:2022, Phần 2: Lợn Mường Khương
- TCVN 13562-3:2022, Phần 3: Lợn Lũng Phù
- TCVN 13562-4:2022, Phần 4: Lợn Vân Pa
- TCVN 13562-5:2022, Phần 5: Lợn Sóc
LỢN GIỐNG BẢN ĐỊA - PHẦN 5: LỢN SÓC
Indigenous breeding pigs - Part 5: Soc pig
Tiêu chuẩn này quy định yêu cầu kỹ thuật đối với lợn Sóc nuôi để làm giống.
Tài liệu viện dẫn sau rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này.
TCVN 13474-3:2022: Quy trình khảo nghiệm, kiểm định giống vật nuôi - Phần 3: Giống lợn.
Trong tiêu chuẩn này sử dụng thuật ngữ và định nghĩa sau đây:
3.1
Lợn giống bản địa (Indigenous Pigs)
Là những giống lợn được hình thành và tồn tại ở địa bàn nhất định trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
3.2
Lợn đực hậu bị (Young boar)
Lợn đực được kiểm tra năng suất cá thể, chọn giữ lại để khai thác tinh hoặc giao phối trực tiếp.
3.3
Lợn cái hậu bị (Gilt)
Lợn cái được kiểm tra năng suất cá thể, chọn giữ lại để sử dụng làm nái sinh sản.
3.4
Lợn nái (Sow)
Lợn cái đã đẻ tối thiểu một lứa.
Các đặc điểm ngoại hình (tại thời điểm 8 tháng tuổi) phải đáp ứng các yêu cầu nêu trong Bảng 1. Phụ lục A đưa ra hình minh họa về đặc điểm ngoại hình của giống lợn Sóc.
Bảng 1 - Đặc điểm ngoại hình lợn Sóc (tại thời điểm 8 tháng tuổi)
| Chỉ tiêu | Đặc điểm đặc trưng |
| Hình dáng | Thân hình cân đối, tầm vóc nhỏ, nhanh nhẹn; đầu nhỏ, mõm dài, mặt thẳng; cổ ngắn, vai thon; tai nhỏ, dày và chĩa thẳng về phía trước. Lưng thẳng; bụng không chạm đất; mông vai bằng nhau; đuôi dài, gốc đuôi nhỏ. Chân nhỏ, thon và cao; móng chân tròn, khít; đi bằng ngón. |
| Màu sắc lông, da | Toàn thân có lông và da màu đen; lông dày và dài, chắc khỏe, lưng có bờm dựng đứng, lông có màu đen tuyền, đem xám hoặc sọc dưa; da dày, xù xì và mốc. |
| Lợn giống để sinh sản | Đối với lợn đực giống; Dương vật phát triển bình thường, dịch hoàn cân đối. Đối với lợn cái: Có ≥ 10 vú, các núm vú đều, nổi rõ, không có vú kẹ, vú lép. |
4.2.1 Lợn đực giống
4.2.1.1 Lợn đực hậu bị
Các chỉ tiêu về khả năng sinh trưởng của lợn đực hậu bị (từ 60 đến 240 ngày tuổi) được nêu trong Bảng 2. 6
Bảng 2 - Khả năng sinh trưởng của lợn đực hậu bị
| Chỉ tiêu | Mức yêu cầu |
| 1. Khả năng tăng khối lượng trung bình trong cả giai đoạn, g/ngày, không nhỏ hơn | 280 |
| 2. Tiêu tốn thức ăn trên kilogam tăng khối lượng, kg, không lớn hơn | 5,5 |
| 3. Độ dày mỡ lưng (đo ở vị trí P2), mm, không lớn hơn | 20 |
4.2.1.2 Lợn đực khai thác tinh
Các chỉ tiêu về năng suất, chất lượng tinh dịch của lợn đực khai thác tinh được nêu trong Bảng 3.
Bảng 3 - Năng suất, chất lượng tinh dịch của lợn đực khai thác tinh
| Chỉ tiêu | Mức yêu cầu |
| 1. Thể tích tinh/lần xuất tinh, ml, không nhỏ hơn | 110 |
| 2. Hoạt lực tinh trùng, %, không nhỏ hơn | 70 |
| 3. Nồng độ tinh trùng, tinh trùng/ml, không nhỏ hơn | 200 x 108 |
| 4. Tỷ lệ tinh trùng kỳ hình, %, không lớn hơn | 15 |
| 5. Tổng số tinh trùng tiến thẳng/lần xuất tinh, không nhỏ hơn | 15 x 109 |
4.2.1.3 Lợn đực phối trực tiếp
Các chỉ tiêu về năng suất sinh sản của lợn đực phối trực tiếp được nêu trong Bảng 4.
Bàng 4 - Năng suất sinh sản của lợn đực phối trực tiếp
| Chỉ tiêu | Mức yêu cầu |
| 1. Tỷ lệ thụ thai, %, không nhỏ hơn | 85,0 |
| 2. Số con đẻ ra còn sống/lứa, không nhỏ hơn | 7,0 |
| 3. Khối lượng trung bình lợn con sơ sinh, kg, không nhỏ hơn | 0,4 |
4.2.2 Lợn cái giống
4.2.2.1 Lợn cái hậu bị
Các chỉ tiêu về khả năng sinh trưởng của lợn cái hậu bị (từ 60 đến 240 ngày tuổi) được nêu trong Bảng 5.
Bảng 5 - Khả năng sinh trưởng của lợn cái hậu bị
| Chỉ tiêu | Mức yêu cầu |
| 1. Khả năng tăng khối lượng, g/ngày, không nhỏ hơn | 250 |
| 2. Tiêu tốn thức ăn/kg tăng khối lượng, kg, không lớn hơn | 5,5 |
4.2.2.2 Lợn nái
Các chỉ tiêu về năng suất sinh sản của lợn nái được nêu trong Bảng 6.
Bảng 6 - Năng suất sinh sản của lợn nái
| Chỉ tiêu | Mức yêu cầu |
| 1. Tuổi đẻ lứa đầu, ngày, không lớn hơn | 365 |
| 2. Số con đẻ ra còn sống/ổ, không nhỏ hơn | 7,0 |
| 3. Số con cai sữa/nái/năm, không nhỏ hơn | 10 |
| 4. Khối lượng toàn ổ lúc sơ sinh, kg, không nhỏ hơn | 3,5 |
Xác định các chỉ tiêu kỹ thuật được quy định ở mục 4.2 tại TCVN 13474-3:2022: Quy trình khảo nghiệm, kiểm định giống vật nuôi - Phần 3: Giống lợn. 8
Minh họa đặc điểm ngoại hình của giống lợn Sóc tại thời điểm 8 tháng tuổi
Hình A.1 - Minh họa đặc điểm ngoại hình Lợn đực Sóc
Hình A.2 - Minh họa đặc điểm ngoại hình Lợn cái Sóc
Thư mục tài liệu tham khảo
[1 ] TCVN 9111:2011, Lợn giống ngoại - Yêu cầu kỹ thuật.
[2] TCVN 9713:2013, Lợn giống nội- Yêu cầu kỹ thuật.
[3] TCVN 11910:2018, Quy trình giám định, bình tuyển lợn giống.
[4] Lê Thị Biên, Phạm Sỹ Tiệp và Võ Văn Sự (2006). Kỹ thuật chăn nuôi một số động vật quý hiếm, NXB, Lao động-Xã hội, 2006. Tr.77-85
[5] Trương Tấn Khanh (2013). Bảo tồn và khai thác nguồn gen lợn Sóc Tây Nguyên. Chuyên khảo Bảo tồn và Khai thác nguồn gen vật nuôi Việt Nam. NXB Khoa học tự nhiên và Công nghệ. Hà Nội, 2013. Tr. 134 -138.
[6] Đậu Thế Năm (2011). Nghiên cứu phát triển chăn nuôi lợn Sóc cho đồng bào Êđê tại tỉnh Đắk Lắk. Báo cáo Tổng kết đề tài thuộc Dự án KHCN vốn vay ADB. Hà Nội, 2011.
[7] Trịnh Phú Ngọc (2016). Khai thác và phát triển nguồn gen lợn đặc sản: lợn Mường Khương, Mán và Sóc. Báo cáo tổng kết nhiệm vụ khai thác và phát triển nguồn gen vật nuôi, Bộ Khoa học và Công nghệ. Hà Nội, 2016.
[8] Cao Đình Tuấn, Phạm Sỹ Tiệp, Trịnh Phú Cử, Nguyễn Thị Oanh, Đào thị Bình An (2019). Kết quả điều tra thực trạng tình hình chăn nuôi lợn Lũng Pù tại Hà Giang, Vân Pa tại Quảng Trị và lợn Sóc tại Đắc Lắc. Hà Nội, 2019.