BÁO CÁO

TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI QUYẾT ĐỊNH SỐ 419/QĐ-TTG NGÀY 11/04/2012 CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ PHÊ DUYỆT ĐỀ ÁN ĐỔI MỚI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP SAU ĐĂNG KÝ THÀNH LẬP

Kính gửi: Thủ tướng Chính phủ

Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh về việc tổng hợp tình hình thực hiện Quyết định số 419/QĐ-TTg ngày 11/04/2012 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đổi mới quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp sau đăng ký thành lập (sau đây viết tắt là “Đề án”) nêu tại Công văn số 10813/VPCP-ĐMDN ngày 31/12/2012 của Văn phòng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức các hội nghị, hội thảo, lấy ý kiến bằng văn bản các Bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (theo các Công văn số 2090/BKHĐT-ĐKKD ngày 02/04/2013 và số 6734/BKHĐT-ĐKKD ngày 10/09/2013) để tổng hợp, đánh giá về tình hình thực hiện Quyết định số 419/QĐ-TTg. Trên cơ sở ý kiến của các Bộ, cơ quan ngang bộ và địa phương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xin báo cáo Thủ tướng Chính phủ tình hình triển khai Quyết định số 419/QĐ-TTg như sau:

I. TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU CỦA ĐỀ ÁN

1. Đổi mới mô hình quản lý doanh nghiệp sau đăng ký thành lập theo hướng phát huy vai trò giám sát của xã hội

a) Đẩy mạnh công khai hóa thông tin về đăng ký doanh nghiệp

Để xã hội và các chủ thể khác nhau có thể phát huy vai trò giám sát đối với doanh nghiệp, Đề án đặt trọng tâm vào giải pháp phát triển hệ thống thông tin về doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc thông qua việc đẩy mạnh khớp nối, trao đổi trực tuyến thông tin về đăng ký doanh nghiệp giữa các cơ quan quản lý nhà nước để làm công cụ quản lý, giám sát, xử lý vi phạm của doanh nghiệp; hoàn thiện các cơ chế, chính sách và công nghệ thông tin để có thể xây dựng được một đầu mối cung cấp các thông tin có giá trị pháp lý về doanh nghiệp cho cộng đồng nhằm giảm bớt rủi ro cho doanh nghiệp trong các giao dịch kinh tế, giúp doanh nghiệp hoạt động minh bạch và an toàn hơn.

Chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho việc đẩy mạnh triển khai giải pháp này, ngay từ năm 2010, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Sở Kế hoạch và Đầu tư các tỉnh, thành phố triển khai các bước xây dựng Hệ thống thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia; chuyển đổi thành công dữ liệu đăng ký kinh doanh riêng lẻ của 63 tỉnh, thành phố vào một cơ sở dữ liệu tập trung.

Sau khi hoàn thành Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, tháng 04/2013, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã hoàn thành việc xây dựng và đưa vào hoạt động Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia. Đây là một công cụ hữu hiệu để cung cấp cho cộng đồng và các cơ quan quản lý nhà nước những thông tin cập nhật, đầy đủ và chính xác về tình trạng pháp lý của doanh nghiệp. Đồng thời, thiết lập cơ chế phối hợp và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước ở cấp Trung ương và địa phương. Với ứng dụng mới tại cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia, các Phòng Đăng ký kinh doanh cấp tỉnh có thể ghi nhận và theo dõi các thông tin về hành vi vi phạm của doanh nghiệp từ cơ quan thuế, cơ quan công an, tòa án..., nhằm ngăn chặn doanh nghiệp đăng ký thay đổi khi đang có hành vi vi phạm. Các thông tin về hành vi vi phạm của doanh nghiệp được công khai trên cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia đã bước đầu góp phần nâng cao khả năng giám sát của cộng đồng doanh nghiệp và xã hội đối với hoạt động của doanh nghiệp trên thị trường.

Tính từ ngày 15/04/2013 đến ngày 15/11/2013, cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia đã có hơn 138 nghìn lượt truy cập trang Dịch vụ thông tin đăng ký doanh nghiệp. Trong thời gian tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá nhằm giúp người dân, doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước liên quan tăng cường sử dụng cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia. Đây sẽ là kênh thông tin chính thống về đăng ký doanh nghiệp để mọi doanh nghiệp, người dân được tiếp cận một cách rộng rãi và công khai.

b) Tăng cường thông tin, đối thoại, đào tạo và khuyến khích bên thứ ba tham gia vào quá trình giám sát hoạt động của doanh nghiệp

Để triển khai Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành dành cho doanh nghiệp giai đoạn 2010-2014 theo Quyết định số 585/QĐ-TTg ngày 05/05/2010 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tư pháp đã phối hợp với các Bộ, ngành tổ chức nhiều hoạt động điều tra, khảo sát thực trạng, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp; tổ chức hội thảo, tọa đàm, diễn đàn về các chuyên đề pháp luật kinh doanh; tổ chức các chương trình bồi dưỡng kiến thức pháp luật kinh doanh cho doanh nghiệp; bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ cho cán bộ pháp chế doanh nghiệp và cán bộ thực hiện công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp; xây dựng và phát sóng Chương trình phổ biến pháp luật cho doanh nghiệp trên Đài Truyền hình Việt Nam và Đài Tiếng nói Việt Nam; xây dựng Bản tin hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp và Cẩm nang pháp luật doanh nghiệp, cẩm nang kỹ năng, nghiệp vụ cho cán bộ pháp chế doanh nghiệp và cẩm nang hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp; thiết lập mạng lưới tư vấn pháp luật cho doanh nghiệp tại các địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn; xây dựng Trang thông tin hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp. Theo báo cáo sơ kết 2 năm thực hiện Chương trình của Bộ Tư pháp, đã có gần 10.000 đại biểu doanh nghiệp tham dự các lớp bồi dưỡng pháp luật kinh doanh. Nhìn chung, công tác phổ biến, bồi dưỡng kiến thức pháp luật về doanh nghiệp, về đầu tư, về các lĩnh vực kinh doanh có điều kiện đã có những bước chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp trong giám sát về tuân thủ pháp luật.

Theo thông tin của các địa phương về tình hình triển khai Quyết định số 419/QĐ-TTg , có hơn 80% địa phương báo cáo việc tổ chức gặp mặt, đối thoại với doanh nghiệp được diễn ra định kỳ để lắng nghe phản ánh, kiến nghị, tiếp thu thông tin về tác động của các chính sách đối với cộng đồng doanh nghiệp. Một số địa phương quy định lãnh đạo UBND tỉnh, thành phố định kỳ hàng tháng, hàng quý gặp gỡ, trao đổi về các khó khăn, vướng mắc trong kinh doanh của doanh nghiệp, nhà đầu tư. Công tác hỗ trợ doanh nghiệp về đào tạo nguồn nhân lực, thông tin thị trường, xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại... được triển khai rộng rãi tại nhiều địa phương.

2. Đổi mới công tác xây dựng hệ thống pháp luật về doanh nghiệp

a) Hoàn thiện hệ thống pháp luật chung về doanh nghiệp theo hướng phù hợp với cơ chế thị trường

Hoàn thiện hệ thống khung pháp luật chung về doanh nghiệp là một giải pháp cơ bản, có tính dài hạn, đòi hỏi một chuyển biến tư duy liên tục và nhất quán theo hướng phù hợp với cơ chế thị trường.

Về việc sửa đổi Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư, Nghị quyết số 45/2013/QH13 ngày 18/06/2013 của Quốc hội đã đưa dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) và dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) sang năm 2014. Do đó, các văn bản hướng dẫn thi hành hai Luật trên về thành lập, tổ chức, quản lý nội bộ, giải thể và chuyển đổi doanh nghiệp chưa theo kịp yêu cầu về thời gian đặt ra trong Chương trình công tác đổi mới quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp sau đăng ký thành lập ban hành kèm theo Quyết định số 419/QĐ-TTg (sau đây gọi tắt là “Chương trình công tác”).

Về việc sửa đổi, bổ sung Luật Phá sản, Tòa án nhân dân tối cao và các cơ quan có liên quan đã khẩn trương triển khai xây dựng Dự thảo Luật theo hướng đơn giản hóa và rút ngắn thời gian thực hiện phá sản doanh nghiệp. Dự án Luật Phá sản (sửa đổi) được thảo luận, xin ý kiến trước Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 và dự kiến được thông qua tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIII.

Việc hoàn thiện các quy định pháp luật về hợp đồng kinh tế, về các hành vi thương mại và chống độc quyền trong nền kinh tế, về tiêu chuẩn lao động, tiền lương; trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp; chế độ bảo hiểm và an sinh xã hội nhìn chung còn chậm, chưa đáp ứng được tiến độ theo kế hoạch.

b) Xây dựng cơ chế ban hành, kiểm soát các quy định về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành để xây dựng Danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và cơ chế cập nhật, bổ sung, công khai Danh mục này để có cơ sở báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Theo kết quả rà soát sơ bộ thì nền kinh tế nước ta hiện nay có khoảng 310 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thí điểm công bố 47 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện kèm theo điều kiện kinh doanh cụ thể trên cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia nhằm phục vụ mục đích tra cứu, tìm hiểu của người dân và doanh nghiệp. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đang nghiên cứu cơ chế kiểm tra, giám sát quá trình ban hành văn bản quản lý nhà nước đối với các lĩnh vực, ngành, nghề kinh doanh có điều kiện nhằm tạo dựng môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp, đồng thời, đảm bảo mục tiêu quản lý nhà nước trong các lĩnh vực kinh doanh đó.

c) Hoàn thiện quy định về thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm

Về việc sửa đổi, bổ sung các quy định về xử lý vi phạm hành chính, ngày 20/06/2012, Quốc hội đã thông qua Luật Xử lý vi phạm hành chính. Tiếp theo đó, ngày 05/10/2012, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1473/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai và Danh mục 56 Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật này theo hướng tăng chế tài và bổ sung các biện pháp cưỡng chế thi hành để đảm bảo tính răn đe trong xử phạt vi phạm hành chính đối với doanh nghiệp. Đến nay, phần lớn các Nghị định trong Danh mục đã được Chính phủ thông qua. Các Nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực sẽ tạo cơ sở pháp lý đủ mạnh để xử phạt các doanh nghiệp có hành vi vi phạm, đảm bảo tính hiệu quả của công tác quản lý nhà nước.

3. Nâng cao hiệu quả, hiệu lực của bộ máy quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp sau đăng ký thành lập

a) Quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước trong quản lý doanh nghiệp sau đăng ký thành lập

Quyết định số 419/QĐ-TTg đã thực sự góp phần làm thay đổi nhận thức của các cơ quan quản lý nhà nước về quyền hạn, trách nhiệm trong quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp sau đăng ký thành lập. Theo quan điểm của nhiều địa phương, Luật Doanh nghiệp đã giao Chính phủ quy định việc phối hợp giữa các cơ quan trong quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp, chỉ định một cơ quan chủ trì phối hợp thực hiện quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp. Do đó, các sở, ban ngành thuộc UBND nhiều tỉnh, thành phố còn có tâm lý chờ đợi, chưa chủ động triển khai các nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp. Quyết định số 419/QĐ-TTg đã khẳng định nguyên tắc phân định rõ ràng trách nhiệm quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp gắn với chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan; các cơ quan nhà nước quản lý doanh nghiệp theo từng lĩnh vực hoạt động, kinh doanh của doanh nghiệp; doanh nghiệp kinh doanh đa ngành, nghề chịu sự quản lý của nhiều cơ quan nhà nước, mỗi cơ quan chịu trách nhiệm quản lý hoạt động của doanh nghiệp trong từng chuyên ngành tương ứng.

Cụ thể hơn nguyên tắc này, nhiều địa phương đã chủ động ban hành Quy chế phối hợp trong thực thi nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp trên địa bàn, trong đó quy định cụ thể nhiệm vụ, trách nhiệm của từng cơ quan chức năng trong quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp. Sau khi các quy chế này được ban hành, các sở, ban ngành của UBND tỉnh, thành phố đã chủ động triển khai theo các nhiệm vụ được phân công, đẩy mạnh công tác phối hợp trao đổi thông tin doanh nghiệp, bước đầu đã thu được kết quả khả quan trong quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp sau đăng ký thành lập. Tuy nhiên, để thống nhất thực hiện trên phạm vi toàn quốc, nhiều địa phương kiến nghị cần sớm ban hành một quy chế mẫu về phối hợp giữa các cơ quan chức năng thuộc UBND cấp tỉnh trong quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp sau đăng ký thành lập.

b) Ứng dụng triệt để công nghệ thông tin vào công tác đăng ký doanh nghiệp và trao đổi thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước

Thời gian qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, các địa phương đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác đăng ký doanh nghiệp và trao đổi thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước, thể hiện cụ thể qua các nội dung sau:

Một là, hợp nhất quy trình đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế, sử dụng một mã số doanh nghiệp duy nhất thay thế cho mã số đăng ký kinh doanh, mã số thuế, mã thống kê và được dùng chung cho các cơ quan quản lý nhà nước; theo đó, tin học hóa toàn diện quy trình nghiệp vụ đăng ký kinh doanh thống nhất áp dụng trên phạm vi toàn quốc. Việc trao đổi, khớp nối thông tin đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế đã được tiến hành liên tục, tự động cả ở trung ương và địa phương. Do vậy, dữ liệu lưu trữ tại cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế hiện nay cơ bản đã được trùng khớp. Việc hợp nhất mã số doanh nghiệp, khớp nối thông tin đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế đã có tác động giảm đáng kể những hành vi vi phạm của doanh nghiệp đã từng rất phổ biến như chuyển trụ sở chính, tạm ngừng hoạt động nhưng không đăng ký, doanh nghiệp còn hoạt động nhưng không thực hiện nghĩa vụ thuế...

Hai là, tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý cho sự phát triển và cơ chế vận hành của Hệ thống thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia. Ngày 28/12/2012, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có Quyết định số 1852/QĐ-BKHĐT ban hành Quy chế quản lý, vận hành, khai thác Hệ thống thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia. Thực tế cho thấy, sự phối hợp chặt chẽ của cơ quan nhà nước và cộng đồng xã hội trong công tác giám sát doanh nghiệp sau đăng ký thành lập thông qua các công cụ công nghệ thông tin là cơ chế hữu hiệu để đảm bảo sự lành mạnh của môi trường kinh doanh.

c) Nâng cao năng lực và kiện toàn tổ chức của hệ thống các cơ quan thanh tra, kiểm tra

Từ khi Luật Thanh tra 2010 được ban hành, các Bộ, ngành đã khẩn trương dự thảo và trình Chính phủ các Nghị định hướng dẫn để tạo hành lang pháp lý về tổ chức và hoạt động cho thanh tra ngành. Đến nay, Chính phủ đã ban hành Nghị định về tổ chức và hoạt động của thanh tra một số ngành như: Thanh tra Chính phủ, Tài chính, Nội vụ, Xây dựng, Lao động - Thương binh và Xã hội, Giáo dục, Giao thông vận tải, Thông tin và Truyền thông. Các ngành khác cũng đang được các cơ quan chức năng khẩn trương nghiên cứu, xây dựng Nghị định quy định về tổ chức và hoạt động của thanh tra. Sự ra đời của các văn bản pháp lý trên đã bước đầu tạo cơ sở kiện toàn tổ chức của hệ thống các cơ quan, đơn vị làm nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra.

d) Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng, kiến thức chuyên môn của cán bộ quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp ở các cấp

Xác định tầm quan trọng của công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng, các địa phương đã chú trọng, khuyến khích cán bộ tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng do các Bộ, ngành tổ chức như các lớp tập huấn về triển khai Nghị định hướng dẫn Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, các văn bản pháp luật chuyên ngành liên quan đến các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện... Tuy nhiên, quy mô và số lượng tổ chức đào tạo còn ít, số lượng cán bộ được đào tạo chưa nhiều, dẫn đến tình trạng một bộ phận cán bộ làm công tác quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp còn hạn chế về chuyên môn cũng như kỹ năng xử lý công việc.

II. TIẾN ĐỘ TRIỂN KHAI CÁC CÔNG VIỆC CỤ THỂ THEO QUYẾT ĐỊNH SỐ 419/QĐ-TTG

1. Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Theo Chương trình công tác, Bộ Kế hoạch và Đầu tư được giao bốn nhiệm vụ: (i) Sửa đổi Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư theo hướng phân định rõ chức năng quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp và chức năng quản lý nhà nước đối với dự án đầu tư; sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định về giải thể doanh nghiệp; các quy định về quản trị doanh nghiệp theo thông lệ kinh tế thị trường;

Sửa đổi, bổ sung Nghị định số 53/2007/NĐ-CP ngày 04/04/2007 và Nghị định số 62/2010/NĐ-CP ngày 04/06/2010 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư theo hướng tăng mức xử phạt vi phạm hành chính nhằm đảm bảo các chế tài xử phạt đủ mạnh; (iii) Hoàn thiện cơ chế, chính sách và nền tảng công nghệ thông tin để Hệ thống thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia có đủ khả năng làm đầu mối cung cấp thông tin pháp lý về đăng ký doanh nghiệp; (iv) Rà soát, tổng hợp, hệ thống hóa các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.

Về nhiệm vụ thứ nhất, ngày 16/08/2013, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1441/QĐ-TTg giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì soạn thảo dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) và Luật Đầu tư (sửa đổi) để trình Chính phủ trong tháng 2 năm 2014. Hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thành lập Ban soạn thảo và Tổ biên tập; tổng hợp tình hình thi hành Luật Đầu tư 2005 và Luật Doanh nghiệp 2005; xây dựng Dự thảo lần 1 Luật Doanh nghiệp sửa đổi và Dự thảo lần 1 Luật Đầu tư sửa đổi.

Về nhiệm vụ thứ hai, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã hoàn thành việc xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 155/2013/NĐ-CP ngày 11/11/2013 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư.

Về nhiệm vụ thứ ba, cùng với việc xây dựng và phát triển Hệ thống thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia, ngày 28/12/2012, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có Quyết định số 1852/QĐ-BKHĐT ban hành Quy chế quản lý, vận hành, khai thác Hệ thống thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia, tạo hành lang pháp lý để vận hành, khai thác hiệu quả Hệ thống này trong thời gian tới.

Về nhiệm vụ thứ tư, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổng hợp Danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, xây dựng cơ chế cập nhật, bổ sung, công khai Danh mục này, đang gửi xin ý kiến thống nhất của các Bộ để có cơ sở báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 12/2013.

2. Bộ Tài chính

Theo Chương trình công tác, Bộ Tài chính được giao rà soát và đề xuất biện pháp xử lý các doanh nghiệp đã đăng ký thành lập nhưng không đăng ký thuế hoặc đã dừng thực hiện nghĩa vụ thuế mà chưa thực hiện thủ tục giải thể, phá sản. Ngày 10/05/2013, Bộ Tài chính đã có Công văn số 5901/BTC-TCT báo cáo tình hình triển khai nhiệm vụ, trong đó nêu giải pháp xử lý vấn đề này thông qua việc ban hành Thông tư số 80/2012/TT-BTC ngày 22/05/2012 thay thế Thông tư số 85/2007/TT-BTC ngày 18/07/2007 hướng dẫn Luật Quản lý thuế về đăng ký thuế. Các quy định mới tại Thông tư này đã bổ sung cơ chế xác định, thông báo và xử lý về thuế đối với cơ sở kinh doanh bỏ địa chỉ kinh doanh, quy trình phối hợp công tác giữa cơ quan thuế và cơ quan đăng ký kinh doanh trong việc xử lý doanh nghiệp vi phạm.

Trong thời gian qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp tích cực với Bộ Tài chính hướng dẫn địa phương triển khai công tác rà soát và xử lý các doanh nghiệp đã đăng ký kinh doanh nhưng chưa đăng ký thuế, bỏ địa chỉ kinh doanh, vi phạm trong kinh doanh nhưng chưa bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, đã dừng thực hiện nghĩa vụ thuế mà chưa thực hiện thủ tục giải thể, phá sản. Từ Quý III/2012 đến nay, đã có 35 tỉnh, thành phố thực hiện việc rà soát dữ liệu doanh nghiệp và tiến hành thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp của hơn 7 nghìn doanh nghiệp. Theo kế hoạch, năm 2014, toàn bộ 63 tỉnh, thành phố sẽ triển khai công tác rà soát này.

3. Bộ Khoa học và Công nghệ

Theo Chương trình công tác, Bộ Khoa học và Công nghệ được giao xây dựng Thông tư hướng dẫn Nghị định quy định xử lý hành vi sử dụng tên doanh nghiệp xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp. Ngày 22/04/2013, Bộ Khoa học và Công nghệ đã có Công văn số 1081/BKHCN-TCCB đề xuất phương án xử lý vấn đề này bằng cách đưa quy định xử lý hành vi sử dụng tên doanh nghiệp xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp vào Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 97/2010/NĐ-CP ngày 21/09/2010 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp. Ngày 29/08/2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 99/2013/NĐ-CP về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp, trong đó đã bổ sung quy định về xử lý hành vi sử dụng tên doanh nghiệp xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp.

4. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Theo Chương trình công tác, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch được giao nghiên cứu, xây dựng Thông tư hướng dẫn về việc đặt tên doanh nghiệp không vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc và việc sử dụng tên danh nhân trong đặt tên doanh nghiệp. Tuy nhiên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư vẫn chưa nhận được văn bản báo cáo tình hình triển khai nhiệm vụ trên của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

5. Bộ Công an

Theo Chương trình công tác, Bộ Công an được phân công triển khai ba nhiệm vụ: (i) Nghiên cứu, xây dựng Nghị định quy định việc xác định nhân thân của người thành lập doanh nghiệp và quản lý doanh nghiệp; (ii) Nghiên cứu xây dựng, báo cáo Chính phủ về các giải pháp đảm bảo an ninh, sự phát triển lành mạnh, bền vững của doanh nghiệp sau đăng ký thành lập; (iii) Nghiên cứu xây dựng phương án về chống giả mạo hồ sơ, chữ ký. Ngày 06/05/2013, Bộ Công an có Công văn số 1663/BCA-A81 đề nghị Văn phòng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh thời hạn hoàn thành ba nhiệm vụ trên sang Quý IV/2013.

6. Bộ Nội vụ

Theo Chương trình công tác, Bộ Nội vụ được giao hai nhiệm vụ: (i) Nghiên cứu, xây dựng Quy chế phối hợp mẫu giữa các cơ quan chức năng thuộc UBND cấp tỉnh trong quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp sau đăng ký thành lập và (ii) Xây dựng Thông tư quy định về tiêu chuẩn cán bộ đăng ký kinh doanh, tổ chức nhân sự của cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh, cấp huyện. Tại các Văn bản số 1934/BNV-TCBC ngày 05/06/2013, 2347/BNV-TCBC ngày 08/07/2013 và 2436/BC-BNV ngày 11/07/2013, Bộ Nội vụ kiến nghị:

Thứ nhất, điều chỉnh thể thức văn bản ban hành quy chế phối hợp mẫu thành Thông tư liên tịch giữa ba Bộ: Nội vụ, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính; trong đó Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Nội vụ và Bộ Tài chính; lùi thời hạn ban hành Văn bản sang Quý IV năm 2013. Đây là một nhiệm vụ rất quan trọng, được nhiều tỉnh, thành phố kiến nghị cần ban hành để địa phương có thể áp dụng thống nhất trong quản lý doanh nghiệp. Do đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư thống nhất với Bộ Nội vụ về việc điều chỉnh thể thức văn bản và lùi thời hạn ban hành văn bản. Tuy nhiên, Quy chế phối hợp mẫu là những quy định khung liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan thuộc UBND cấp tỉnh. Do vậy, việc chủ trì xây dựng Thông tư liên tịch ban hành Quy chế phối hợp mẫu là phù hợp với chức năng của Bộ Nội vụ.

Thứ hai, cho phép không xây dựng Thông tư quy định về tiêu chuẩn cán bộ đăng ký kinh doanh, tổ chức nhân sự của cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh, cấp huyện. Căn cứ của đề xuất này là do hiện nay Bộ Nội vụ đang xây dựng Thông tư quy định tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức hành chính làm cơ sở để Bộ Kế hoạch và Đầu tư có thể xây dựng các tiêu chuẩn mang tính đặc thù đối với công chức làm công tác đăng ký kinh doanh.

7. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội

Theo Chương trình công tác, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội được giao nhiệm vụ “Hoàn thiện bổ sung quy định về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế nhằm đẩy mạnh trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc thực hiện các chế độ an sinh xã hội đối với người lao động; cơ chế quản lý việc đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động đối với mọi loại hình doanh nghiệp”. Theo báo cáo tại Công văn số 1658/LĐTBXH-BHXH ngày 15/05/2013, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang nghiên cứu bổ sung quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp trong thực hiện các chế độ an sinh xã hội đối với người lao động tại Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi. Đồng thời, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ phối hợp với Bộ Tư pháp, Bảo hiểm xã hội Việt Nam nghiên cứu đề xuất bổ sung vào Bộ luật Hình sự tội danh chiếm dụng quỹ bảo hiểm xã hội đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức sử dụng lao động thu nhưng không nộp bảo hiểm xã hội; hành vi của cá nhân người sử dụng lao động khi vi phạm pháp luật bảo hiểm xã hội đã được xử lý hành chính nhưng vẫn tiếp tục vi phạm.

Về cơ chế quản lý việc đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động đối với mọi loại hình doanh nghiệp, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội dự kiến sẽ xây dựng văn bản quy định trách nhiệm của doanh nghiệp đối với người lao động sau khi đăng ký thành lập.

8. Bộ Tư pháp

Theo Chương trình công tác, Bộ Tư pháp được giao hai nhiệm vụ: (i) Phối hợp với các Bộ, ngành liên quan triển khai hiệu quả Quyết định số 585/QĐ-TTg ngày 05/05/2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp giai đoạn 2010-2014 và (ii) Xây dựng Đề án rà soát hệ thống quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với doanh nghiệp. Ngày 26/04/2013, Bộ Tư pháp đã có Công văn số 3252/BTP-PLDSKT báo cáo tình hình triển khai Quyết định số 419/QĐ-TTg như sau:

Thứ nhất, về nhiệm vụ đầu mối triển khai Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp, Bộ Tư pháp đã chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành triển khai tích cực Chương trình trên phạm vi cả nước. Ngày 20/06/2013, Bộ Tư pháp đã có Báo cáo số 131/BC-BTP sơ kết 2 năm thực hiện Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp giai đoạn 2010-2014 trình Thủ tướng Chính phủ.

Thứ hai, về nhiệm vụ “Xây dựng Đề án rà soát hệ thống quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với doanh nghiệp”, ngày 20/06/2012, Quốc hội đã thông qua Luật Xử lý vi phạm hành chính. Để triển khai thi hành Luật này, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1473/QĐ-TTg ngày 05/10/2012 ban hành Kế hoạch triển khai và Danh mục 56 Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính. Đến nay, Chính phủ đã ban hành 45 Nghị định hướng dẫn thi hành Luật này. Hiện nay, các Bộ, ngành đang tiến hành rà soát, nghiên cứu, xây dựng các Nghị định còn lại trong Danh mục theo Quyết định số 1473/QĐ-TTg nêu trên.

9. Bộ Công Thương

Theo Chương trình công tác, Bộ Công Thương được giao xây dựng Đề án hoàn thiện khung pháp lý về thương mại Nhà nước theo quy định của Luật Thương mại. Tại Công văn số 3680/BCT-PC ngày 02/05/2013, Bộ Công Thương đã báo cáo nhiệm vụ Xây dựng Đề án hoàn thiện khung pháp lý về thương mại Nhà nước theo quy định của Luật Thương mại là vấn đề rất phức tạp, có nhiều cách tiếp cận khác nhau, do đó chưa thể hoàn thành theo tiến độ nêu tại Quyết định số 419/QĐ-TTg. Bộ Công Thương sẽ tiếp tục nghiên cứu triển khai nội dung này trong thời gian tới.

10. Thanh tra Chính phủ

Theo Chương trình công tác, Thanh tra Chính phủ được giao xây dựng Nghị định về thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp. Ngày 12/04/2013, Thanh tra Chính phủ đã có Công văn số 812/TTCP-PC báo cáo tình hình triển khai xây dựng Nghị định của Chính phủ về giám sát, thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn góp của Nhà nước. Hiện nay, Dự thảo Nghị định đã được hoàn thiện; Thanh tra Chính phủ đang gửi Bộ Tư pháp xin ý kiến thẩm định và dự kiến sẽ trình Chính phủ trong tháng 12/2013.

III. KIẾN NGHỊ

Sau hơn một năm triển khai Quyết định số 419/QĐ-TTg , bên cạnh một số nhiệm vụ đã hoàn thành, nhiều nhiệm vụ, giải pháp đổi mới quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp sau đăng ký thành lập vẫn đang trong quá trình triển khai. Để việc triển khai Quyết định số 419/QĐ-TTg đạt hiệu quả cao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo một số nội dung sau:

1. Các Bộ, ngành và địa phương tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai có hiệu quả các nhóm giải pháp nêu tại Quyết định số 419/QĐ-TTg ; tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc; chú ý đến việc bố trí kinh phí để thực hiện các nhiệm vụ tại Chương trình công tác đổi mới quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp sau đăng ký thành lập.

2. Các Bộ, cơ quan ngang bộ khẩn trương triển khai thực hiện các đề án, dự án được giao theo Chương trình công tác mà chưa hoàn thành, cụ thể như sau:

a) Bộ Kế hoạch và Đầu tư: tiếp tục hoàn thiện báo cáo rà soát, tổng hợp, hệ thống hóa ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, trình Thủ tướng Chính phủ trong tháng 12/2013; tiếp tục khẩn trương hoàn thiện việc xây dựng Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) và Luật Đầu tư (sửa đổi) trình Chính phủ trong tháng 2 năm 2014.

b) Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch: khẩn trương xây dựng Thông tư hướng dẫn đặt tên doanh nghiệp không vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc và việc sử dụng tên danh nhân trong đặt tên doanh nghiệp. Thời gian hoàn thành trong Quý I/2014.

c) Bộ Công an: khẩn trương hoàn thành các nhiệm vụ: (i) Xây dựng Nghị định của Chính phủ về việc xác định nhân thân của người thành lập và quản lý doanh nghiệp; (ii) Báo cáo Thủ tướng Chính phủ về các giải pháp đảm bảo an ninh, sự phát triển lành mạnh, bền vững của doanh nghiệp sau đăng ký thành lập; (iii) Báo cáo Thủ tướng Chính phủ về phương án chống giả mạo hồ sơ, chữ ký. Thời gian hoàn thành trong Quý IV/2013.

d) Bộ Nội vụ: (i) Đầu mối chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính xây dựng Thông tư liên tịch ban hành Quy chế phối hợp mẫu giữa các cơ quan chức năng thuộc UBND cấp tỉnh trong quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp sau đăng ký thành lập. Thời gian hoàn thành trong Quý II/2014; (ii) Khẩn trương hoàn thiện, ban hành Thông tư quy định tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức hành chính. Theo đó, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng các tiêu chuẩn mang tính đặc thù đối với công chức làm công tác đăng ký kinh doanh; Không thực hiện việc xây dựng Thông tư quy định về tiêu chuẩn cán bộ đăng ký kinh doanh, tổ chức nhân sự của cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh, cấp huyện.

đ) Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội: khẩn trương hoàn thành Thông tư quy định trách nhiệm của doanh nghiệp đối với người lao động sau khi đăng ký thành lập, trong đó có cơ chế quản lý việc đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động đối với mọi loại hình doanh nghiệp. Thời gian hoàn thành trong Quý I/2014.

e) Bộ Tư pháp: tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp giai đoạn 2010-2014 và trình báo cáo tổng kết Chương trình trong Quý I/2015.

g) Bộ Công Thương: khẩn trương xây dựng Đề án hoàn thiện khung pháp lý về thương mại Nhà nước theo quy định của Luật Thương mại, trình Thủ tướng Chính phủ trong Quý I/2014.

h) Thanh tra Chính phủ: hoàn thiện Dự thảo Nghị định về giám sát, thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn góp của Nhà nước và trình Chính phủ trong tháng 12/2013.

Trên đây là tổng hợp tình hình triển khai Quyết định số 419/QĐ-TTg , Bộ Kế hoạch và Đầu tư xin báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, có ý kiến chỉ đạo.

PHỤ LỤC I

TIẾN ĐỘ THỰC HIỆN CÁC NHIỆM VỤ TẠI CHƯƠNG TRÌNH CÔNG TÁC ĐỔI MỚI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP SAU ĐĂNG KÝ THÀNH LẬP
(Gửi kèm Báo cáo số 9718/BC-BKHĐT ngày 02/12/2013 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư)

PHỤ LỤC II

CÁC BỘ, NGÀNH VÀ ĐỊA PHƯƠNG BÁO CÁO TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI CÁC GIẢI PHÁP VÀ CHƯƠNG TRÌNH CÔNG TÁC TẠI QUYẾT ĐỊNH SỐ 419/QĐ-TTG
(Tính đến ngày        tháng          năm        )
(Gửi kèm Báo cáo số 9718/BC-BKHĐT ngày 02/12/2013 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư)