CHỈ THỊ

VỀ TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG VÀ CAI NGHIỆN MA TÚY TRONG TÌNH HÌNH MỚI

Tội phạm ma túy, nghiện ma túy là hiểm họa của các quốc gia dân tộc trên toàn cầu; là nguyên nhân chính làm lây nhiễm HIV/AIDS và phát sinh nhiều loại tội phạm. Hậu quả do tệ nạn ma túy gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế - xã hội, trật tự, an toàn xã hội và sức khỏe, giống nòi dân tộc.

Thời gian qua, công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm lãnh đạo, quản lý, chỉ đạo, triển khai nhiều biện pháp đồng bộ, quyết liệt, kiên trì và đạt được kết quả quan trọng, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, tình hình tội phạm ma túy, nghiện ma túy tại Việt Nam còn diễn biến rất phức tạp. Xuất hiện nhiều loại ma túy mới; việc buôn bán, vận chuyển, sản xuất ma túy tổng hợp gia tăng; người sử dụng và người nghiện ma túy tổng hợp tăng nhanh, nhất là trong thanh, thiếu niên và học sinh gây bức xúc trong xã hội. Nguyên nhân chủ yếu là do nhận thức, quan điểm của các cấp ủy đảng, chính quyền và người dân về sử dụng ma túy, nghiện, cai nghiện ma túy chưa đầy đủ, chưa thống nhất; trách nhiệm của người đứng đầu một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa được đề cao; hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách chậm đổi mới, chưa đồng bộ; công tác tuyên truyền chưa đạt được hiệu quả mong muốn; việc huy động nguồn lực trong và ngoài nước cho công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra.

Để tăng cường chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ phòng, chống và cai nghiện ma túy trong tình hình mới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng các cơ quan trực thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ tại các Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 26 tháng 12 năm 2014 của Chính phủ về tăng cường chỉ đạo phòng, chống, kiểm soát và cai nghiện ma túy trong tình hình mới; Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 07 tháng 3 năm 2017 phiên họp thường kỳ tháng 2 năm 2017 của Chính phủ; Thông báo kết luận số 43/TB-VPCP ngày 25 tháng 01 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác phòng, chống ma túy và cai nghiện ma túy; đồng thời tập trung triển khai thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

1. Xác định rõ công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, thường xuyên, liên tục của các cấp ủy đảng, chính quyền và toàn xã hội; tập trung thực hiện mục tiêu 3 giảm: giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại. Đẩy mạnh xã hội hóa, tăng cường hợp tác quốc tế, huy động các nguồn lực trong và ngoài nước để bảo đảm cho công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy.

2. Tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách, pháp luật về phòng, chống và cai nghiện ma túy theo hướng bảo đảm đồng bộ, thống nhất, tăng cường công tác phòng ngừa, áp dụng biện pháp xử lý hành chính đối với người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, đẩy mạnh công tác cai nghiện tự nguyện, giảm cai nghiện bắt buộc.

3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống và cai nghiện ma túy; đa dạng hóa các hình thức và nội dung tuyên truyền phù hợp với từng đối tượng, chú trọng truyền thông qua mạng xã hội về hiểm họa ma túy; phát động phong trào toàn dân tham gia phòng, chống và cai nghiện ma túy; nhân rộng mô hình hiệu quả trong công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy.

4. Tăng cường các biện pháp đấu tranh với tội phạm ma túy trên các tuyến và địa bàn trọng điểm, xóa bỏ các điểm nóng về mua bán và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy; tăng cường kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy; trồng cây có chất ma túy. Đẩy mạnh các hoạt động điều tra, phát hiện, kịp thời bắt giữ và truy tố, xét xử nghiêm các tội phạm về ma túy… Rà soát, phân loại, quản lý chặt chẽ người sử dụng, người nghiện ma túy gắn với ứng dụng công nghệ thông tin.

5. Đa dạng hóa các hình thức điều trị, cai nghiện ma túy: cai nghiện bắt buộc, cai nghiện tự nguyện, điều trị thay thế bằng Methadone và kết nối các dịch vụ hỗ trợ xã hội sẵn có tại địa phương; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ; nâng cao năng lực hệ thống tổ chức thực hiện công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy; tăng cường công tác quản lý người nghiện ma túy tại các cơ sở cai nghiện. Tổ chức nghiên cứu, sản xuất các bài thuốc và phương pháp điều trị, cai nghiện ma túy an toàn, hiệu quả, đặc biệt là điều trị các rối loạn do sử dụng ma túy tổng hợp. Nhân rộng sử dụng các bài thuốc đông y do Việt Nam sản xuất như Cedemex, Heantos, Bông Sen...

6. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội

- Chủ trì đề xuất sửa đổi, bổ sung các chính sách, pháp luật nhằm tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong công tác cai nghiện.

- Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương liên quan khẩn trương xây dựng Chương trình tăng cường quản lý người nghiện ma túy và cai nghiện ma túy, trình Thủ tướng Chính phủ trong quý II năm 2017.

- Chỉ đạo, hướng dẫn, nhân rộng mô hình cai nghiện ma túy bằng thuốc đông y như Cedemex, Heantos, Bông Sen,... Tổng kết, đánh giá, nhân rộng các mô hình cai nghiện ma túy có hiệu quả. Đẩy mạnh việc điều trị thay thế bằng Methadone cho người nghiện ma túy dạng thuốc phiện trong các cơ sở cai nghiện ma túy và có kiểm soát.

- Tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng về tư vấn, cai nghiện ma túy cho đội ngũ cán bộ làm công tác cai nghiện ma túy.

- Xây dựng, tích hợp cơ sở dữ liệu người cai nghiện ma túy vào hệ thống quản lý.

7. Bộ Công an

- Chủ trì tổng kết, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật phòng, chống ma túy báo cáo Chính phủ trình Quốc hội vào năm 2018.

- Chỉ đạo lực lượng công an tăng cường đấu tranh, triệt phá có hiệu quả các đường dây mua bán, vận chuyển ma túy; quản lý chặt chẽ tiền chất, ngăn chặn việc tổ chức sản xuất ma túy trong nước; triệt phá tụ điểm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.

- Chỉ đạo Công an các tỉnh, thành phố rà soát, thống kê, cập nhật người sử dụng ma túy, người nghiện ma túy.

- Hướng dẫn thống nhất việc lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn và đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; phối hợp trong việc truy tìm đối tượng bỏ trốn và bảo đảm an ninh trật tự tại các cơ sở cai nghiện bắt buộc; tổ chức đào tạo, hướng dẫn việc sử dụng công cụ hỗ trợ và nghiệp vụ cho lực lượng bảo vệ của các cơ sở cai nghiện bắt buộc.

- Chủ trì, phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các Bộ, ngành, địa phương có liên quan trong việc quản lý người nghiện ma túy tại các cơ sở cai nghiện và tại cộng đồng.

- Mở rộng điều trị Methadone cho phạm nhân trong trại giam và có kiểm soát theo chỉ đạo của Chính phủ.

8. Bộ Y tế

- Nghiên cứu sửa đổi, ban hành văn bản xác định tình trạng nghiện ma túy; nghiên cứu, sản xuất các bài thuốc và phương pháp điều trị, cai nghiện ma túy an toàn, hiệu quả, đặc biệt là điều trị các rối loạn do sử dụng ma túy tổng hợp.

- Tổ chức đào tạo, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ y tế tại các cơ sở cai nghiện về chẩn đoán và điều trị nghiện ma túy.

- Đẩy mạnh việc điều trị thay thế bằng Methadone cho người nghiện ma túy dạng thuốc phiện ở ngoài cộng đồng và có kiểm soát. Hằng năm đánh giá kết quả chương trình điều trị Methadone, đề xuất các giải pháp phù hợp cho thời gian tới.

9. Bộ Quốc phòng

- Chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng tăng cường công tác đấu tranh, phòng ngừa, trấn áp tội phạm ma túy trên các tuyến biên giới đường bộ, đường biển.

- Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai các hoạt động cai nghiện, giải quyết các vấn đề xã hội sau cai thuộc địa bàn khu vực biên giới, đối tượng đang thi hành án tại các trại giam quân sự.

10. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: tuyên truyền, phổ biến pháp luật về cấm trồng cây có chứa chất ma túy, cách nhận biết và tố giác người trồng, buôn bán cây có chứa chất ma túy. Hướng dẫn, hỗ trợ trồng các cây phù hợp với điều kiện tự nhiên, có giá trị kinh tế, ổn định đời sống của nhân dân.

11. Bộ Tư pháp: tổng kết, đánh giá, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Xử lý vi phạm hành chính về một số nội dung liên quan đến quản lý người nghiện và cai nghiện ma túy báo cáo Chính phủ trình Quốc hội vào năm 2018.

12. Bộ Tài chính

- Bố trí ngân sách trung ương để thực hiện Chương trình mục tiêu phát triển hệ thống trợ giúp xã hội; Chương trình mục tiêu bảo đảm trật tự an toàn giao thông, phòng chống cháy, chữa cháy, phòng chống tội phạm và ma túy giai đoạn 2016 - 2020.

- Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc kiểm soát chặt chẽ các chất ma túy và tiền chất qua hệ thống cửa khẩu, sân bay, cảng biển.

13. Bộ Kế hoạch và Đầu tư

- Bố trí ngân sách trung ương để nâng cấp, sửa chữa các cơ sở cai nghiện ma túy giai đoạn 2016 - 2020.

- Tăng cường, huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để phục vụ cho công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy.

14. Bộ Thông tin và Truyền thông: Chỉ đạo các cơ quan thông tấn báo chí đẩy mạnh công tác tuyên truyền, định hướng dư luận; tăng cường chuyên mục, chuyên trang, thời lượng phát sóng và phát huy hiệu quả các trang mạng xã hội trong việc tuyên truyền công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy; xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng để quảng cáo, dụ dỗ thanh thiếu niên sử dụng ma túy.

15. Đề nghị Tòa án nhân dân tối cao nghiên cứu, xây dựng quy định về miễn, tạm hoãn việc chấp hành Quyết định của Tòa án nhân dân đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc và bổ sung các quy định về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi phạm tội thực hiện trước hoặc trong thời gian chấp hành biện pháp xử lý hành chính; tạm thời đưa người đang chấp hành biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc ra khỏi nơi chấp hành biện pháp xử lý hành chính theo yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng. Hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền Đề án thành lập Tòa ma túy ở Việt Nam trong quý IV năm 2017.

16. Đề nghị Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chỉ đạo cơ quan Mặt trận tổ quốc ở địa phương và các tổ chức thành viên lồng ghép các nội dung, tăng cường công tác tuyên truyền vận động, giám sát thực hiện chính sách về phòng, chống và cai nghiện ma túy. Đặc biệt, chú trọng việc tuyên truyền vận động người dân tố giác tội phạm về ma túy, vận động người nghiện đi cai nghiện tự nguyện.

17. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương:

- Rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy chế quản lý người sử dụng, người nghiện ma túy, quy chế cai nghiện ma túy của địa phương đảm bảo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

- Chỉ đạo tăng cường công tác phòng chống ma túy, quản lý chặt chẽ người nghiện, người sử dụng ma túy, nâng cao hiệu quả của các cơ sở cai nghiện ma túy, bảo đảm trật tự an toàn xã hội trên địa bàn quản lý; nâng cao năng lực hệ thống phòng, chống tệ nạn xã hội của địa phương để đẩy mạnh thực hiện công tác cai nghiện ma túy tự nguyện và cai nghiện tại cộng đồng.

- Ban hành, tổ chức chỉ đạo thực hiện có hiệu quả nghị quyết hoặc chương trình, kế hoạch, đề án phòng, chống và cai nghiện ma túy. Bảo đảm nguồn lực cho công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy, trong đó chú trọng việc rà soát, xây dựng phương án đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, đào tạo cán bộ trong các cơ sở cai nghiện ma túy, cơ sở xã hội; bảo đảm trang thiết bị, phương tiện và lực lượng cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy. Bố trí đầy đủ vốn ngân sách trung ương hỗ trợ đầu tư trung hạn 2016 - 2020 cho công tác nâng cấp, sửa chữa các cơ sở cai nghiện ma túy (không được chuyển mục đích sử dụng); bố trí bổ sung ngân sách địa phương bảo đảm cho công tác phòng, chống ma túy và cai nghiện ma túy. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ trong công tác quản lý người sử dụng, người nghiện ma túy trên địa bàn.

Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị này.

Giao Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đôn đốc, kiểm tra, tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ định kỳ 6 tháng, 01 năm tình hình, kết quả triển khai thực hiện Chỉ thị./.