Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 82/2007/TT-BTC ngày 12/7/2007 hướng dẫn cơ chế quản lý tài chính nhà nước đối với nguồn viện trợ không hoàn lại thuộc nguồn thu của ngân sách nhà nước và các Công văn số 5550/BTC-KBNN ngày 16/4/2009, Công văn số 8228/BTC-KBNN ngày 10/6/2009 hướng dẫn việc thực hiện kiểm soát chi sau đối với vốn viện trợ để thực hiện ghi thu, ghi chi ngân sách nhà nước năm 2008. Tuy nhiên, theo phản ánh của các Bộ, ngành, địa phương trong quá trình thực hiện vẫn còn một số vướng mắc. Để tăng cường cơ chế quản lý tài chính đối với vốn viện trợ không hoàn lại, Bộ Tài chính hướng dẫn bổ sung việc thực hiện hạch toán ngân sách nhà nước vốn viện trợ trong năm 2008 và năm 2009 như sau:

1. Kéo dài thời hạn kiểm soát chi và ghi thu, ghi chi ngân sách năm 2008 đối với vốn viện trợ không hoàn lại đến hết ngày 30/9/2009.

Đối với các khoản viện trợ bằng tiền 2008 chưa được xác nhận kiểm soát chi để ghi thu, ghi chi, đề nghị các Bộ, ngành Trung ương, các địa phương chỉ đạo các chủ dự án/đơn vị sử dụng viện trợ tiếp tục đăng ký và làm thủ tục kiểm soát chi sau qua Kho bạc Nhà nước (KBNN) theo hướng dẫn tại công văn số 5550/BTC-KBNN để tổng hợp, quyết toán vào ngân sách 2008 đến hết ngày 30/9/2009. Trường hợp, cơ quan tài chính không hạch toán kịp trong thời hạn nói trên thì thực hiện ghi thu, ghi chi ngân sách năm 2009 theo quy định.

2. Đối với các khoản viện trợ đã nhận và chi tiêu từ trước năm 2008 nhưng chưa thực hiện kê khai xác nhận viện trợ hoặc đến năm 2008 mới kê khai xác nhận viện trợ được xử lý như sau:

+ Các khoản viện trợ đã kê khai xác nhận viện trợ trước năm 2008 đã được ghi thu, ghi chi NSNN theo quy định tại Thông tư số 70/2001/TT-BTC ngày 24/8/2001 và Thông tư số 111/2008/TT-BTC ngày 24/11/2008 của Bộ Tài chính, nhưng có một số khoản tiền đến năm 2008 hoặc năm 2009 mới chi tiêu. Để tránh việc ghi thu, ghi chi trùng lặp, trong trường hợp các chủ chương trình/dự án viện trợ thực hiện kiểm soát chi năm 2008 đối với khoản viện trợ này thì đề nghị các đơn vị dự toán cấp I không tổng hợp trong Bảng kê đề nghị ghi thu, ghi chi năm 2008 hoặc năm 2009.

+ Đối với khoản viện trợ bằng tiền từ năm 2007 trở về trước, nếu chưa kê khai, xác nhận viện trợ (cũng có nghĩa là chưa được ghi thu, ghi chi), thì các đơn vị thực hiện kê khai xác nhận viện trợ tại cơ quan tài chính để ghi thu, ghi chi ngân sách nhà nước (NSNN) theo quy định tại Thông tư số 70/2001/TT-BTC ngày 24/8/2001 của Bộ Tài chính. KBNN không thực hiện kiểm soát chi đối với khoản viện trợ này. Thời hạn xác nhận viện trợ để ghi thu, ghi chi NSNN đối với các khoản viện trợ đã nhận từ năm 2007 trở về trước là ngày 30/9/2009.

3. Để giải quyết vướng mắc trong việc kiểm soát chi vốn viện trợ năm 2008, đảm bảo việc hạch toán ghi thu, ghi chi vốn viện trợ năm 2008 kịp thời, đối với các trường hợp vốn viện trợ năm 2008 dưới đây không thực hiện việc kiểm soát chi qua KBNN:

a. Dự án đã được các Bộ, Cơ quan chủ quản quyết toán sử dụng vốn viện trợ năm 2008 với Chủ dự án;

b. Dự án đã được kiểm toán độc lập hoặc kiểm toán nhà nước kiểm toán báo cáo tài chính năm 2008;

c. Hợp phần dự án tại địa phương đã được Cơ quan tài chính địa phương quyết toán sử dụng vốn viện trợ năm 2008 do ngân sách trung ương cấp cho ngân sách địa phương theo hình thức “bổ sung có mục tiêu”.

Đối với các trường hợp trên, các Bộ, Cơ quan chủ quản căn cứ vào các hồ sơ quyết toán, báo cáo kiểm toán … để lập các Bảng kê đề nghị ghi thu ghi chi NSNN (mẫu bảng kê ban hành kèm theo Công văn số 8228/BTC-KBNN ngày 10/6/2009) và gửi cho Bộ Tài chính (Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại) để thực hiện hạch toán NSNN. Sở Tài chính các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổng hợp và lập Bảng kê đề nghị ghi thu, ghi chi NSNN và gửi cho Bộ Tài chính (Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại) đối với các khoản viện trợ thuộc nguồn thu của ngân sách trung ương chi bổ sung có mục tiêu cho địa phương.

4. Đối với dự án viện trợ theo phương thức hỗ trợ Chương trình ngành, được tổ chức thực hiện theo phương thức quản lý tập trung: Trên cơ sở văn bản đề nghị của Ban quản lý dự án trung ương (trong đó nêu rõ đơn vị KBNN thực hiện kiểm soát chi cho từng chủ chương trình/dự án; mỗi chương trình/dự án địa phương chỉ thực hiện kiểm soát chi tại một đơn vị KBNN), KBNN xem xét giao nhiệm vụ kiểm soát chi vốn viện trợ cho các đơn vị KBNN địa phương thực hiện. Sau đó, chủ chương trình/dự án viện trợ gửi Giấy đề nghị xác nhận viện trợ đã có xác nhận của KBNN nơi giao dịch cho Ban Quản lý dự án trung ương để tổng hợp lên đơn vị dự toán cấp I. Đơn vị dự toán cấp I tổng hợp, gửi Bộ Tài chính để ghi thu, ghi chi NSNN cho cơ quan Trung ương.

5. Đối với các dự án do nhà tài trợ trực tiếp quản lý (nhà tài trợ kiểm soát toàn bộ hoạt động và chi tiêu tiền viện trợ) hoặc các dự án theo hình thức “chìa khóa trao tay” đã kết thúc và nhà tài trợ đã ký biên bản bàn giao tài sản và vốn viện trợ cho phía Việt Nam thì không tiến hành thủ tục kiểm soát chi qua KBNN. Đối với các trường hợp trên, các Bộ, Cơ quan chủ quản căn cứ vào các biên bản bàn giao để lập các Bảng kê đề nghị ghi thu ghi chi NSNN và gửi Bộ Tài chính (Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại) để thực hiện hạch toán NSNN.

6. Việc áp dụng thủ tục kiểm soát chi để ghi thu, ghi chi ngân sách nhà nước đối với các khoản viện trợ bằng tiền năm 2009 được thực hiện theo công văn số 5550/BTC-KBNN ngày 16/4/2009, công văn số 8228/BTC-KBNN ngày 10/6/2009 và hướng dẫn tại công văn này (riêng đối với quy định tại điểm 3 công văn này chỉ áp dụng đối với vốn viện trợ năm 2008). Thời hạn ghi thu, ghi chi ngân sách năm 2009 thực hiện theo quy định hiện hành.

Trong quá trình thực hiện nếu có vướng mắc phát sinh, đề nghị các cơ quan, đơn vị phản ánh về Bộ Tài chính (Cục Quản nợ và Tài chính đối ngoại; Kho bạc nhà nước) để phối hợp giải quyết.