Trong quá trình thực hiện thu thuế nhập khẩu Bộ Tài chính đang gặp vướng mắc về xử lý thuế đối với hàng hóa là máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển của các Công ty cho thuê tài chính nhập khẩu cho các dự án ưu đãi đầu tư thuê tài chính, Bộ Tài chính xin trao đổi với quý Bộ như sau:

1- Theo quy định tại Điều 16 Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu số 45/2005/QH11; khoản 6 Điều 12 Nghị định số 87/2010/NĐ-CP ngày 13/08/2010 của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Thông tư 194/2010/TT-BTC ngày 06/12/2010 của Bộ Tài chính chỉ có quy định miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản cố định của dự án đầu tư vào lĩnh vực được ưu đãi về thuế nhập khẩu quy định tại Phụ lục 1 ban hành kèm theo Nghị định số 87/2010/NĐ-CP hoặc địa bàn được ưu đãi về thuế nhập khẩu, dự án đầu tư bằng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) (sau đây gọi tắt là dự án ưu đãi đầu tư) không có quy định về miễn thuế nhập khẩu đối với máy móc, thiết bị, các phương tiện vận chuyển và các động sản khác mà công ty cho thuê tài chính trực tiếp nhập khẩu để cho các dự án ưu đãi đầu tư thuê tài chính.

Tuy nhiên tại Điều 22 Nghị định 16/2001/NĐ-CP ngày 2/5/2001 của Chính phủ về hoạt động của Công ty cho thuê tài chính (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 65/2005/NĐ-CP ngày 19/5/2005) và Thông tư số 24/2002/TT-BTC ngày 20/3/2002 của Bộ Tài chính hướng dẫn về thực hiện nghĩa vụ thuế đối với hoạt động cho thuê tài chính (được sửa đổi, bổ sung tại Thông tư số 53/2002TT-BTC ngày 25/6/2002) có quy định bên thuê tài chính khi nhập khẩu máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải cho các dự án ưu đãi đầu tư thuê theo hình thức thuê tài chính được miễn thuế như đối với dự án.

Như vậy, căn cứ theo quy định hiện nay về chính sách thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu không có quy định về miễn thuế nhập khẩu đối với máy móc thiết bị, các phương tiện vận chuyển do Công ty cho thuê tài chính trực tiếp nhập khẩu để nhằm mục đích cho thuê; mặt khác hệ thống văn bản hướng dẫn về hoạt động cho thuê tài chính ban hành đã lâu, căn cứ pháp lý về thuế tại Thông tư số 24/2002/TT-BTC là Luật thuế XNK năm 1991 đã được thay thế bằng Luật thuế XNK năm 2005 vì vậy để xử lý miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa do các công ty thuê tài chính khi nhập khẩu máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải cho các dự án ưu đãi đầu tư thuê theo hình thức thuê tài chính chưa đảm bảo cơ sở pháp lý và chưa quy định cụ thể cơ chế quản lý và thu thuế đối với trường hợp hợp đồng thuê tài chính hết thời hạn hoặc bị phá vỡ, hàng hóa không còn thuộc quyền sở hữu của dự án ưu đãi đầu tư

2- Công ty tài chính quốc tế (VILC) và Ngân hàng Nhà nước kiến nghị được áp dụng quy định miễn thuế tại Điều 22 Nghị định 16/2001/NĐ-CP ngày 2/5/2001 và Thông tư số 24/2002/TT-BTC ngày 20/3/2002, đồng thời phản ánh hiện nay dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 16/2001/NĐ-CP ngày 2/5/2001 vẫn quy định miễn thuế đối với trường hợp này.

3- Về bản chất hoạt động cho thuê tài chính là hoạt động cung cấp tín dụng của các Công ty cho thuê tài chính đối với các bên đi thuê. Nếu máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải do Công ty cho thuê tài chính nhập khẩu để cho các dự án ưu đãi đầu tư thuê tài chính để sử dụng cho dự án và thuộc về dự án thì việc miễn thuế nhập khẩu là phù hợp. Trong bối cảnh các doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn về vốn thì việc thuê tài chính là giải pháp hỗ trợ các doanh nghiệp vì vậy Bộ Tài chính dự định trình Thủ tướng Chính phủ cho phép tiếp tục áp dụng quy định miễn thuế tại Điều 22 Nghị định 16/2001/NĐ-CP cho các hoạt động cho thuê tài chính (dự thảo công văn đính kèm). Bộ Tài chính đề nghị quý Bộ, Ngân hàng Nhà nước có ý kiến tham gia về hướng xử lý nêu trên đồng thời tham gia ý kiến về cơ chế quản lý đối với trường hợp các hợp đồng cho thuê tài chính bị phá vỡ hoặc chấm dứt máy móc, thiết bị, Phương tiện vận tải đã được miễn thuế không được sử dụng cho dự án ưu đãi đầu tư

Bộ Tài chính mong nhận được ý kiến tham gia của quý Bộ, Ngân hàng Nhà nước trước ngày 15/11/2012 để Bộ Tài chính tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Trân trọng!